ΑΝΑΛΥΣΗ *
Την παραμονή της ανανεωμένης πρωτοβουλίας του ΟΗΕ, το χάος για το Κυπριακό επανεμφανίστηκε με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο. Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β αναφέρει στην εφημερίδα “Πολίτης”
Τα νέα εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τις ενέργειες της κυβέρνησης του Αναστασιάδη, ακόμη και μεταξύ των πιο έντιμων ανθρώπων. Κανείς δεν ξέρει τι ώθησε τον αρχιεπίσκοπο να αποκαλύψει τις συζητήσεις με τον Ν. Αναστασιάδη. Μέχρι πρόσφατα, ήταν στενός πολιτικός σύμμαχος στη διαχείριση της κοινής γνώμης και των εσωτερικών σχέσεων. Ο Χρυσόστομος φρόντισε για την ιδέα του διαχωρισμού της θέσης του από τα «δύο κράτη», δεν επέστρεψε σε διευκρινίσεις όταν ο Ν. Ο Αναστασιάδης ως λόγος. «Αναρωτιέμαι αν αφήνεται ο ευλογημένος από ολόκληρο τον διάλογο να αντιληφθεί άλλο από τη θέση μου».
Σε μια άλλη εποχή, η πρόβλεψη τέτοιων θέσεων του αλόγου διαίρεσης (δύο κράτη, μια ομοσπονδία) με τη συμμετοχή του Προέδρου της Δημοκρατίας θα εγείρει ένα σημαντικό πολιτικό ζήτημα. Σήμερα, εμφανίστηκαν ως μια σαφής απόδειξη της χαμηλής αξιοπιστίας της κυπριακής κυβέρνησης, όχι μόνο επιβεβαίωσης τουρκικής γλώσσας για το τι συνέβη πίσω από κλειστές πόρτες από την εποχή των Crans Montana. Έπαιξε ακόμη και ένα παιχνίδι με av avusoglu, λίγο πριν το τραγικό δείπνο που οδήγησε στην κατάρρευση της τελευταίας πρωτοβουλίας του ΟΗΕ.
Η προφανής απόκλιση από τον στρατηγικό στόχο της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας δεν ισχύει για το περιθωριακό κόμμα. Αυτός είναι ο μόνος πιθανός στόχος της επανένωσης μετά το 1974, ο οποίος υποστηρίζεται από μια σειρά ψηφισμάτων του ΟΗΕ που έχουν υπογραφεί από όλους τους Ελληνοκύπριους ηγέτες. Αυτό αναφέρεται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας προσωπικά, ο οποίος θέτει εύλογα ορισμένα ερωτήματα σχετικά με το πού ηγείται αυτής της θέσης. Μερικοί είναι βασανιστικοί επειδή ξυπνούν ενώσεις που τώρα κάνουν την κοινή γνώμη αθροιστική. Τι συμβαίνει στο νησί, πώς εξηγείται η έκταση της διαφθοράς, τα χιλιάδες «χρυσά» διαβατήρια, η φαινομενική αδιαφορία των αρχών στις επιπτώσεις, ο αυταρχισμός που προέρχεται από το κυβερνών σύστημα;
Μπορεί να εξοικονομήσει χρόνο;
Δημοκρατία ության Για πολλά προβλήματα θεσμών կլինի θα υπάρξει χρόνος για ανοικοδόμηση և κάποια στιγμή το κράτος θα βρει τον σωστό ρυθμό. Ωστόσο, για το Κυπριακό, τα ζητήματα που προκύπτουν είναι πιο αγενή και μοναδικά.
Πώς μπορεί ο Ν. Ο Αναστασιάδης με αυτοπεποίθηση εκπροσωπεί το προσεχές Συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών 5 + 1 ως εκπρόσωπος της ελληνικής κοινότητας στην Κύπρο.
Πώς μπορεί κανείς να πείσει να διεξαγάγει διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο μιας ομοσπονδίας δύο ζωνών, δύο κοινοτήτων;
Οι ανησυχίες αυξάνονται από το γεγονός ότι ο Πρόεδρος δεν φαίνεται να κατανοεί τα διακυβεύματα, κάτι που δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια γρήγορη διάσπαση με μη αναστρέψιμες συνέπειες. Μόνο η τύχη θα εξοικονομούσε χρόνο εάν υπάρχει μια αξιοσημείωτη εσωτερική δυναμική άλλης πορείας. Υπό αυτήν την έννοια, το κλειδί είναι με τους Κύπριους. Αλλά το Κυπριακό εξαρτάται επίσης από εξωτερικές επιρροές, οι οποίες δεν παραμένουν, δεδομένης της προσδοκίας ότι η ελληνοκυπριακή ηγεσία θα αποκατασταθεί. Τα επόμενα δύο χρόνια, πολλά πράγματα συνδέονται με την πορεία των σχέσεων Τουρκίας-ΕΕ, την αποκατάσταση των ευρωατλαντικών σχέσεων, την κατάσταση στην Αρκτική Μεσόγειο.
Οι υποθέσεις θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικές αν ο Ν. Ο ίδιος ο Αναστασιάδης θα επανεξετάσει την εξωτερική του πολιτική. Αλλά κανένα από αυτά δεν μπορεί να φανεί στις κινήσεις του, καθώς ξοδεύει το λιγότερο χρόνο δουλεύοντας και σχεδιάζοντας μια καθαρή γραμμή. Εξακολουθεί να γίνεται αντιληπτή έντονα σε θέματα διαφθοράς. Αυτό δείχνει την επικοινωνιακή του αντίδραση όταν η αντιπολίτευση τον επέκρινε με την πιο σοβαρή κατηγορία ότι «η Ιστορία θα τον καταγράψει ως επικεφαλής ενός τμήματος». Ο πρόεδρος απάντησε με επιστολή προς τον Γκουτέρες πριν από τρία χρόνια, το οποίο αργότερα μετέτρεψε τη συζήτηση σε «εσωτερική διαμάχη» σχετικά με τον αγώνα εξουσίας. Ήταν πεπεισμένος ότι τα εσωτερικά μέσα ενημέρωσης, υπό την επιρροή των μέσων ενημέρωσης, μετέδωσαν τα νέα στον αρχιεπίσκοπο στο δεύτερο μισό των θεμάτων του τηλεοπτικού καναλιού.
Σαφείς απαντήσεις
Βραχυπρόθεσμα, η Κύπρος θα πρέπει να περάσει από ένα άτυπο συνέδριο “5 + 1”. Η επιμονή των Βρυξελλών να βρει έναν τρόπο για να εξουδετερώσει τις διαφορές, έτσι ώστε οι συνομιλίες να έχουν κάποια αποτελέσματα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν μπορεί να παραθέσει επισήμως τα 6 σημεία του κύκλου Γκουτέρες για να κρύψει τη φαινομενικά ξεκάθαρη θέση του για 42 μήνες. Πρέπει να δώσει πολύ σαφείς απαντήσεις στα πιο σημαντικά ερωτήματα που αποδεικνύουν την πίστη του στην ομοσπονδία: πολιτική ισότητα και διαχωρισμός των εξουσιών. Διαφορετικά θα χάσει τα πάντα. Θα απαντήσουν.
Ολόκληρη η δεύτερη θητεία του συνοδεύτηκε από μια σειρά από σκόπιμα σχέδια που υπονομεύουν την ομοσπονδιακή ρύθμιση.
Ποιος στο Προεδρικό Μέγαρο ή στο Υπουργείο Εξωτερικών μπορεί να τεκμηριώσει τη νίκη του αντικαθιστώντας την προσπάθεια λύσης των Τουρκοκυπρίων με την προσπάθεια διαπραγμάτευσης με την Τουρκία αντικαθιστώντας τη γεωπολιτική αντιπαλότητα των ΑΟΖ της Ανατολικής Μεσογείου; Στην πράξη, οι ενέργειες της Λευκωσίας λειτουργούσαν ενάντια στη λογική των προτάσεων σταθερότητας και συνεργασίας του ΟΗΕ. Με τις σχετικές τελικές συμφωνίες για το Κυπριακό, το νέο σύστημα ασφαλείας θα καταργήσει το μονομερές δικαίωμα παρέμβασης της Τουρκίας, μαζί με τη Συμφωνία Εγγυήσεων του 1960 (Guterres Framework 1).
Τι κέρδισε η Λευκωσία μασώντας χρόνο πριν από τον Μ. Η πτώση του Akinji. Ο Άκιντζι συμφώνησε για δραστική μείωση των στρατευμάτων και συμφωνίες για την ανάπτυξη μιας πολυεθνικής δύναμης, παρά το γεγονός ότι την παραμονή των ποδηλασιών ELDYK-TOURDYK (σημείο 2), ο ΟΗΕ «η ασφάλεια του ενός δεν πρέπει να αποτελεί απειλή για τον άλλο». Ο τότε Τούρκος ηγέτης της Κύπρου παρουσίασε έναν εδαφικό χάρτη (σημείο 3 του κύκλου των Γκουτέρων) και συμφώνησε για την ιστορική αναλογία του Ελληνοκυπρίου προς τον Τουρκοκυπριακό πληθυσμό. Προφανώς, ο Akinci κέρδισε τη συγκατάθεση της Τουρκίας για όλα αυτά.
Πόσο κοντά είναι η συμφωνία που υπογράφηκε σήμερα μεταξύ του Ν. Αναστασιάδη στην πρόσκληση υπογραφής τριμερών συμμαχιών με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Ιορδανία για το φυσικό αέριο; Το μόνο που πέτυχε ήταν η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με την Τουρκία, η ενίσχυση της παρουσίας του στην Ανατολική Μεσόγειο, η παράλυση της συνεργασίας μεταξύ των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων. Τώρα παραβίαση της εμπιστοσύνης με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, εθνικιστή Ερσίν Τατάρ.
Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης του Ν. Αναστασιάδη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως λανθασμένη και επιφανειακή, εάν δεν κρύβει την ιδέα των «δύο κρατών» στο βάθος. Φυσικά, δεν πρόκειται να το παραδεχτεί δημοσίως. Ωστόσο, θα συνεχίσει με τον κυνισμό που απαιτείται για να παραιτηθεί από τις ευθύνες του, να παρουσιάσει στο κοινό την άποψη ότι οι Κύπριοι ζουν, η πραγματική διαίρεση, που έχουν ήδη μάθει, μπορεί να αφομοιώσει.
* Το άρθρο αναδημοσιεύεται στην κυπριακή εφημερίδα “Πολίτης”