Τον Μάιο του περασμένου έτους, το εύρος της καταπολέμησης των μηνυμάτων αλληλεγγύης Koronavirüsl που εστάλησαν μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ από το 2018 ως αποτέλεσμα της απόσυρσης του πρέσβη είχε προκαλέσει προσδοκίες ότι η εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων θα πραγματοποιηθεί σε επίπεδο επιβολής.
Μετά τις ειδήσεις ότι οι συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών συνεχίζονται σε επίπεδο αξιωματούχων πληροφοριών και ότι η Άγκυρα σχεδιάζει να διορίσει τον Ufuk Ulutaş, Διευθυντή Εξωτερικής Πολιτικής του Ιδρύματος Πολιτικής Οικονομίας και Έρευνας της Κοινωνίας (SETA), ως πρέσβης στο Ισραήλ, Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ την περασμένη εβδομάδα «Οι σχέσεις του Ερντογάν με το Ισραήλ σε καλύτερη θέση για να μετακινηθούν» λέγοντας ότι επιθυμούν, «Έλιωσε πάγο μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ;» έθεσε ξανά το ερώτημα.
Στην πραγματικότητα, για μεγάλο χρονικό διάστημα, τόσο υπό το φως των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο όσο και στη Μέση Ανατολή, τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Τουρκίας δεν πρέπει μόνο με το Ισραήλ, αλλά και με άλλες χώρες της περιοχής που θα συζητηθούν ήταν η ανάγκη να επιδιορθωθεί η χαλασμένη σχέση τους.
Το καλοκαίρι κλιμακώνεται οι εντάσεις κατά διαστήματα από την ανατολική Μεσόγειο από τις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ) πιθανές περιφερειακές επιπτώσεις των αλλαγών της διαχείρισης, η Τουρκία υιοθέτησε το S-400 λόγω κυρώσεων που προβλέπουν τον Νόμο Εθνικής Άμυνας για την έγκριση του Κογκρέσου των ΗΠΑ, ξανά κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας τον Μάρτιο του 2021 για αναβολή των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), όταν ο κοροναϊός αλληλεπικαλύπτεται με οικονομικά προβλήματα βαθύτερα με το ξέσπασμα, η Άγκυρα φαίνεται να ενθάρρυνε την κίνηση για την αντιμετώπιση της τρέχουσας διπλωματικής συμπίεσης.
Τουλάχιστον οι δηλώσεις πρόσφατων ανώτερων αξιωματούχων – συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ – ότι πρέπει να δημιουργηθούν μέτριες σχέσεις με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, υποδηλώνουν ότι ο παλμός ελέγχεται για πιθανή αναθεώρηση της εξωτερικής πολιτικής. Τα βήματα που πρέπει να ληφθούν για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ από την Τουρκία, οι «ανεξάρτητες εξωτερικές πολιτικές» της Άγκυρας πιο ισορροπημένες έθεσαν τη βάση για τις σχέσεις με τη Δύση και επίσης από την εξωτερική πολιτική που βασίζεται στην ταυτότητα, βάσει ενδιαφέροντος, που θεωρείται ως ένδειξη επιστροφής σε μια ρεαλιστική εξωτερική πολιτική.
***
Από το 2009, όταν η προσγείωση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, η ανακάλυψη παράλληλα με τους πόρους υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, η ανάπτυξη της ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου, με τη συμμετοχή των νέων κρατών μελών, εξελίχθηκε σε στρατηγική εταιρική σχέση.
Το θεσμικό πλαίσιο των νικητών το 2020 των μελών του Φόρουμ για το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου (Ισραήλ, Ελλάδα, Νότια Κύπρος, Αίγυπτος, Γαλλία, Ιταλία, Ιορδανία, Παλαιστίνη, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), καθεστώς παρατηρητή στις ΗΠΑ) η συντριπτική πλειοψηφία έχει προβληματικές σχέσεις με την Τουρκία πυροδοτεί την αντίληψη ότι η Άγκυρα προσπαθεί να περιβάλλεται από μια ομάδα εχθρικών χωρών.
Η προσέγγιση με το Ισραήλ αναμένεται κυρίως να αποδυναμώσει αυτό το μπλοκ εξουσίας και να συμβάλει στην επισκευή των σχέσεων με άλλες χώρες μακροπρόθεσμα.
***
Σε ένα πλαίσιο όπου οι κυκλικές εξελίξεις υπογράμμισαν την ιρανική απειλή και επισκίασαν το Παλαιστινιακό ζήτημα, η αναπτυσσόμενη προσέγγιση μεταξύ Ισραήλ και κρατών του Κόλπου έγινε επίσημη με τη Συμφωνία Αβραάμ που υπεγράφη μεταξύ των ΗΑΕ και του Ισραήλ τον Αύγουστο (αργότερα εντάχθηκε από το Μπαχρέιν και το Μαρόκο). Λαμβάνοντας υπόψη τις εύθραυστες δομές εξουσίας των νέων φίλων του Ισραήλ, δεν θα ήταν υγιές να σχολιάσουμε τη ζωή ή το βάθος αυτής της συνεργασίας σήμερα.
Ωστόσο, είναι απαραίτητο να παραδεχτούμε το γεγονός ότι αυτή η σύγκλιση που αναπτύχθηκε από την Αραβική Άνοιξη μείωσε σημαντικά την περιφερειακή απομόνωση του Ισραήλ. Τόσο πολύ ώστε η αδυναμία της αντίδρασης από τις αραβικές χώρες στις υπέρ του Ισραήλ αποφάσεις του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ (όπως η μετακίνηση της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ, η αναγνώριση της προσάρτησης των υψών του Γκολάν και του αμφιλεγόμενου σχεδίου ειρήνης), της Παλαιστινιακής Αρχής στον Αραβικό Σύνδεσμο, των ΗΑΕ του Ισραήλ Ένας από τους σαφέστερους δείκτες αυτής της αλλαγής είναι ότι δεν μπόρεσε να αποδεχθεί ένα νομοσχέδιο που να επικρίνει την ομαλοποίηση των σχέσεών του μαζί του.
Στην πραγματικότητα, το 2018, η διοίκηση της πρεσβείας Τραμπ απέσυρε τον πρέσβη της για να διαμαρτυρηθεί για την απόφαση να μεταβεί στον Πρόεδρο της Τουρκίας στην Ιερουσαλήμ με τον Τραμπ, καθώς η ίδια η παράδοξη κατάσταση συνέχισε να λειτουργεί. Ομοίως, λαμβάνοντας υπόψη ότι από το παρελθόν έως το παρόν, η Άγκυρα προσπαθούσε πάντα να ισορροπεί με τον αραβικό κόσμο στις σχέσεις της με το Ισραήλ, το χάσμα μεταξύ των δύο χωρών είναι αρκετά προκλητικό σε μια εποχή που οι αραβικές χώρες έχουν ομαλοποιήσει τις σχέσεις τους με το Ισραήλ το ένα μετά το άλλο. Επιπλέον, ο υγιής και εποικοδομητικός διάλογος μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, έως ότου το Παλαιστινιακό ζήτημα είναι ευαίσθητο στην Άγκυρα σήμερα, τόσο πιο προφανές σας επιτρέπει να παίξετε ενεργό ρόλο.
***
Από το 2010 Η κρίση Mavi Marmara στις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ σε μια ρεαλιστική προσέγγιση, που πραγματοποιήθηκε σε διαμεριστικό τρόπο. Ο όγκος των συναλλαγών, ο οποίος έχει αυξηθεί εκθετικά παρά τις πολιτικές εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών, είναι σημαντικός όσον αφορά την απόδειξη ότι τα κόμματα δεν επιθυμούν τη διακοπή των αμοιβαίων σχέσεων και την πρόθεσή τους να συνεχίσουν τη συνεργασία σε τομείς όπου υπάρχει μια win-win κατάσταση.
Από το 2010, παρά την αναστολή της αμυντικής εταιρικής σχέσης, η Τουρκία και γνωστή ως αντανακλάται στον Τύπο ότι συνεχίζουν να μοιράζονται τις στρατιωτικές πληροφορίες του Ισραήλ. Ακόμη και οι προτεραιότητες απειλής διαφέρουν συχνά, η Τουρκία και το Ισραήλ, κυρίως η οικονομία ασφάλειας, όπως η ενεργειακή συνεργασία έχουν κοινά συμφέροντα σε πολλά θέματα.
Ωστόσο, σε στενότερη επιθεώρηση, από την υπογραφή της συνθήκης κανονικοποίησης το 2016, η Τουρκία και πολλά άλλα ζητήματα που παρεμποδίζουν το κανάλι μια εξομάλυνση μεταξύ του Ισραήλ εξακολουθεί να διατηρεί την ισχύ της σήμερα. Η Τουρκία, ο φρουρός ασφαλείας του Ισραήλ αγνοεί ποτέ τα δικαιώματα των Παλαιστινίων, διαμαρτύρονται για πολιτική μαξιμαλιστική προσέγγιση. Όσον αφορά το Ισραήλ, το μεγαλύτερο πρόβλημα στις σχέσεις με την Τουρκία, η Άγκυρα εξακολουθεί να συνίσταται στην υποστήριξη της Χαμάς και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Αυτά περιλαμβάνουν την ασαφή θέση της Τουρκίας στο Ιράν. Η αιματολογική διαμάχη μεταξύ των ηγετών των δύο χωρών (Ερντογάν και Ισραήλ BB Bünyamin Netanyahu) είναι γνωστή. Μέχρι τώρα, είναι γνωστό πώς και οι δύο πλευρές έχουν χρησιμοποιήσει πολιτικά προβλήματα για να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους τους στην εγχώρια πολιτική όταν το κρίνουν απαραίτητο, γεγονός που εμβαθύνει τα προβλήματα. Δεδομένου ότι το Ισραήλ θα πραγματοποιήσει επανεκλογές τον Μάρτιο και την πιθανότητα επανεκλογής του Νετανιάχου, δεν μπορεί να ειπωθεί ότι η εσωτερική πολιτική συγκυρία στο Ισραήλ έχει δημιουργήσει ένα πολύ ευνοϊκό περιβάλλον για τα επιθυμητά βήματα εξομάλυνσης της Άγκυρας.
Σε αυτό το σημείο, μπορεί να είναι χρήσιμο να εξεταστεί τι περιμένουν τα μέρη από την ομαλοποίηση προκειμένου να δημιουργήσουν υγιέστερες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Πρώτα απ ‘όλα, το ζήτημα της αποστολής πρεσβευτών δεν πρέπει να αποδοθεί υπερβολικά. Τόσο πολύ ώστε με την κρίση που ξέσπασε το 2018, οι διπλωματικές σχέσεις δεν μειώθηκαν, μόνο οι πρεσβευτές ανακλήθηκαν στη χώρα και μια διπλωματική διαδικασία στην πραγματικότητα θα εκπληρωθεί όταν οι πρεσβευτές αναλάβουν ξανά τα καθήκοντά τους.
Φυσικά, δεν μπορεί να θεωρηθεί πολιτικά ασήμαντο. Αλλά η αληθινή και διαρκής εξομάλυνση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, λόγω της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών εμβολίου. Αυτό απαιτεί μια σταθερή και χρονοβόρα διαδικασία αποκατάστασης στην οποία η δήλωση πρόθεσης για βελτίωση των σχέσεων θα υποστηρίζεται από αμοιβαίες ενέργειες. Δεν είναι δυνατόν να ξεκινήσει μια τέτοια διαδικασία χωρίς τα μέρη να συμφωνήσουν στα προβλήματα που εμποδίζουν την ομαλοποίηση. Ως εκ τούτου, οι συζητήσεις για την ομαλοποίηση είναι δεσμευμένες σχετικά με το εάν τα μέρη θα είναι διατεθειμένα να θέσουν σε κίνδυνο τις τρέχουσες θέσεις τους.
***
Αναμφίβολα, η πιθανή συνεργασία των δύο μεγάλων στρατιωτικών δυνάμεων της περιοχής ακολουθείται στενά από το διεθνές κοινό, καθώς θα διαμορφώσει γεωπολιτικές ισορροπίες. έχοντας τον μεγαλύτερο στρατό στη 2η Τουρκία, τη Συρία, τη Λιβύη του ΝΑΤΟ και, τέλος, αποκαλύφθηκε η ανάπτυξη της δύναμης δρομολόγησης με στρατιωτική υποστήριξη στο Αζερμπαϊτζάν στον τομέα. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις σε πολλά μέτωπα ενδέχεται να κάνουν την αειφορία αυτής της στρατηγικής αμφισβητήσιμη, δεδομένης της τρέχουσας οικονομικής δυσκολίας στη χώρα.
Ωστόσο, η ανάπτυξη της συνεργασίας με τη στρατηγική της θέση ως Τουρκία, θα αυξήσει την πίεση στο Ιράν, είναι επιθυμητό το Ισραήλ να είναι μια βελτίωση. Ωστόσο, αφήνοντας ανοιχτή την πόρτα για διάλογο με την Άγκυρα δεν σημαίνει ότι το Ισραήλ θα εγκαταλείψει τις σχέσεις με τους νέους φίλους του στην περιοχή ή θα είναι πρόθυμο να συνάψει νέες δεσμεύσεις που θα διακινδυνεύσουν τους δεσμούς που αναπτύχθηκαν με την πάροδο των ετών, στο πλαίσιο της μειωμένης περιφερειακής απομόνωσης.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ειδήσεις για τα μέλη της Χαμάς έχουν τουρκικά διαβατήρια, τα βίντεο που αναφέρονται στην κατάκτηση της Ιερουσαλήμ έρχονται σε αντίθεση με τις απόπειρες εξομάλυνσης που έγιναν πίσω από τα παρασκήνια και δίνουν την εντύπωση ότι η Άγκυρα δεν είναι πρόθυμη να διακυβεύσει τις ιδεολογικές της προτιμήσεις. Υπό αυτές τις συνθήκες, η επανέναρξη των πρεσβευτών, ενώ εξυπηρετεί την ομαλοποίηση των σχέσεων, δεν θα υπερβαίνει το να είναι μέρος ενός εύθραυστου κύκλου όπου θα ανακαλούνται πίσω στις χώρες τους κατά την πρώτη κρίση.