Αψηφώντας τα ψηφίσματα του ΟΗΕ σχετικά με την Κύπρο, δηλώνοντας «casus belli» εάν η Ελλάδα θεσπίσει το νόμιμο δικαίωμά της να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα σε 12 ναυτικά μίλια και καθημερινές εδαφικές παραβιάσεις εναντίον κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – αυτά τα παραδείγματα της τουρκικής επιθετικότητας, μεταξύ άλλων, δεν έχουν είχε ως αποτέλεσμα την ίδια διαδεδομένη καταδίκη με την πρόκληση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ουρσούλα φον ντερ Λέιν κατά την επίσκεψή της στην Άγκυρα με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Τσαρλς Μισέλ την Τρίτη.
Παρά τον προγραμματισμό αυτού του ταξιδιού για μήνες, όταν ήρθε η ώρα να καθίσουν οι τρεις ηγέτες, υπήρχαν μόνο δύο καρέκλες. Οι δύο άνδρες κάθισαν σε καρέκλες οθωμανικού στιλ, ενώ η Leyen έμεινε όρθια, καθιστώντας την οργή της ξεκάθαρη με ένα “Ahem” (“Ähm” στη μητρική της γερμανική) και μια χειρονομία.
"Ehm" is the new term for "that’s not how EU-Turkey relationship should be". #GiveHerASeat #EU #Turkey #womensrights pic.twitter.com/vGVFutDu0S
— Sergey Lagodinsky (@SLagodinsky) April 6, 2021
Τελικά κάθισε σε έναν καναπέ, μακριά από τον Ερντογάν και τον Μισέλ, πυροδοτώντας αυτό που έχει χαρακτηριστεί ως «#SofaGate».
Η ταπείνωση εναντίον του Leyen θα μπορούσε εύκολα να παραμεριστεί ως τεχνικό σφάλμα και να ξεχαστεί με μια απλή συγνώμη. Ωστόσο, καθώς ο Ερντογάν συνεχίζει να αντιμετωπίζει σημαντική εγχώρια πίεση λόγω νομίσματος και οικονομικής κρίσης, η κυβέρνησή του δεν είναι πρόθυμη να δείξει σημάδια αδυναμίας. Αντ ‘αυτού, η Τουρκία κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα πρωτόκολλά της για το ότι δεν προσφέρθηκε προεδρία στον Λεϊν. Δεν ήταν οι ατελείωτες απειλές πολέμου και εδαφικών παραβιάσεων εναντίον συναδέλφων μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δημιούργησαν μια κατακραυγή μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών, αλλά το χτύπημα μιας γυναίκας Ευρωπαίου ηγέτη λιγότερο από ένα μήνα αφότου ο Ερντογάν απέσυρε τη χώρα του από τις Συμβάσεις της Κωνσταντινούπολης σχετικά με την προστασία των γυναικών από το σπίτι βία.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι χτύπησε τον Ερντογάν την Πέμπτη, λέγοντας: «Δεν συμφωνώ απολύτως με τη συμπεριφορά του Ερντογάν απέναντι στον Πρόεδρο von der Leyen. … Νομίζω ότι δεν ήταν κατάλληλη συμπεριφορά και λυπάμαι πολύ για την ταπείνωση που έπρεπε να υποφέρει ο von der Leyen. Με αυτά, ας τα ονομάσουμε αυτό που είναι – δικτάτορες – με τους οποίους πρέπει να συντονιστεί κάποιος, πρέπει να είμαστε ειλικρινείς όταν εκφράζουμε διαφορετικά οράματα και απόψεις. “
Ο χαρακτηρισμός του Ερντογάν ως «δικτάτορα» ήταν μια εκπληκτική επιλογή λέξεων για τον Ντράγκι, δεδομένου ότι η Ιταλία είναι μία από τις λίγες χώρες της 27μελούς Ευρωπαϊκής Ένωσης που βέτο συνεχώς ασκεί βέτο σε ελληνική πρωτοβουλία για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για τις εδαφικές της παραβιάσεις, απειλές πόλεμο και υποκίνηση κρίσης μεταναστών τον Φεβρουάριο-Μάρτιο του περασμένου έτους. Ο Ντράγκι, ο οποίος είναι πρωθυπουργός από τις 13 Φεβρουαρίου, ανέφερε ότι η πολιτική κατευνασμού της Ρώμης έναντι της Άγκυρας θα μπορούσε να τελειώσει.
Από τη βίαιη ενοποίηση της Ιταλίας στα τέλη του 1800, η Ρώμη ακολουθούσε πάντοτε μια πολιτική επέκτασης και προσωπικού συμφέροντος σε μια προσπάθεια να αναπαράγει τις γαλλικές και βρετανικές αυτοκρατορίες, παρά το γεγονός ότι δεν έχει τις στρατιωτικές ή βιομηχανικές ικανότητες να το πράξει. Αυτό είδε την Ιταλία από την πλευρά της Γερμανίας και στους δύο παγκόσμιους πολέμους και συμμετείχε σε ενέργειες που η ίδια δεν μπορεί να υπερασπιστεί μονομερώς, όπως το όραμά της να κυριαρχήσει στη Λιβύη.
Ο Ντράγκι επισκέφθηκε την Τρίπολη την Τρίτη και συναντήθηκε με τους Λίβυους και Έλληνες ομολόγους του, τον Αμπντούλ Χαμίντ Νμπίμπεχ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη αντίστοιχα. Ο στόχος του ταξιδιού ήταν να ενισχυθούν οι δεσμοί με τη χώρα της Βόρειας Αφρικής, αφού η Ιταλία όχι μόνο επέτρεψε την τουρκική επιρροή να διεισδύσει στη Λιβύη, αλλά στη συνέχεια η ίδια παραμελήθηκε και άσχετα με αυτό που μπορεί να περιγραφεί ως ένας άλλος «στόχος» στην εξωτερική πολιτική της Ρώμης.
Το μεγαλύτερο ζήτημα στην εξωτερική πολιτική της Ρώμης είναι ότι καθοδηγείται από τα συμφέροντα της ιταλικής πολυεθνικής εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου, ENI. Στην πραγματικότητα, η επιρροή της ENI δεν διεισδύει μόνο στην εξωτερική πολιτική της Ιταλίας, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Nathalie Tocci είναι ειδικός σύμβουλος της Ύπατης Εκπροσώπου [Foreign Minister] της Ευρωπαϊκής Ένωσης Josep Borrell, διευθυντής του Istituto Affari Internazionali με έδρα τη Ρώμη, και κάθεται σε δύο επιτροπές και προεδρίες ENI. Ο Tocci είχε επίσης υποτροφία που χρηματοδοτήθηκε από το Ινστιτούτο Εξωτερικής Πολιτικής στην Άγκυρα.
Όντας μέλος του διοικητικού συμβουλίου ENI και υπηρετώντας ως ειδικός σύμβουλος του Borrell, κατηγόρησε την Αθήνα για συμμετοχή «Macho πολιτική» εναντίον της Άγκυρας και υπερασπίζεται την Τουρκία τόσο πολύ ώστε χρησιμοποίησε την επιρροή της για να καταγγείλει τη Γαλλία στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων λέγοντας «Κοιτάξτε τη Ρωσία, την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη – με ποιο τρόπο βοήθησε η Γαλλία μια ευρωπαϊκή συναίνεση αντί να επιδεινώσει ένα ευρωπαϊκό χάσμα;» Φυσικά, παρέλειψε ότι ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουήλ Μακρόν έχει αναδειχθεί ως ο μόνος μεγάλος Ευρωπαίος ηγέτης που αντιμετώπισε την τουρκική επιθετικότητα που υπερασπίζεται.
Ο καθηγητής Michaël Tanchum, γραπτώς για το Real Instituto Elcano τον περασμένο Σεπτέμβριο, δήλωσε ότι η ENI, ως η μεγαλύτερη εταιρεία της Ιταλίας με έσοδα, «διαμόρφωσε τις παραμέτρους του προσανατολισμού της εξωτερικής πολιτικής της Ιταλίας» και «η επιταγή της Ιταλίας να εξασφαλίσει τα σημαντικά περιουσιακά στοιχεία της ENI» [in Libya] άφησε τη Ρώμη αμφίσημη για την εντατικοποίηση της στρατιωτικής παρουσίας της Τουρκίας στη χώρα ».
Ωστόσο, φαίνεται ότι ίσως η εξωτερική πολιτική της Ιταλίας σχετικά με τη Λιβύη αλλάζει. Ενώ η Ρώμη εργάστηκε κυνικά ενάντια στις προσπάθειες Γαλλίας-Εμιράτου-Αιγύπτου-Ελλάδας να εκδιώξει την Τουρκία από τη Λιβύη και εξακολουθεί να έχει τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ENI να υπερασπιστούν σθεναρά την τουρκική επιθετικότητα, η επισήμανση του Ντράγκι του Ερντογάν ως «δικτάτορα» υποδηλώνει ότι η στάση της Ιταλίας αλλάζει για άλλη μια φορά μετά εξασφαλίσει οποιαδήποτε σημαντική επιρροή στη χώρα της Βόρειας Αφρικής.
Παρόλο που ο Μητσοτάκης επισκέφθηκε την Τρίπολη την ίδια ημέρα με τον Ντράγκι και συναντήθηκε με τον Ιταλό ομόλογό του ενώ εκεί, ο Έλληνας πρωθυπουργός κλήθηκε επισήμως να επισκεφθεί τη Λιβύη από τον Ντέμπιχ.
Ωστόσο, ο Ντράγκι «επέλεξε», όπως το περιέγραψε το Bloomberg, να επισκεφθεί τη χώρα της Βόρειας Αφρικής ως το πρώτο του διεθνές ταξίδι από τότε που έγινε πρωθυπουργός. Αυτό υποδηλώνει ότι η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης δεν βλέπει την Ιταλία στην υπερυψωμένη θέση στην οποία βρίσκεται η Ρώμη, αλλά μια γειτονική θαλάσσια ευρωπαϊκή χώρα στην οποία πρέπει να αντιμετωπίσει. Σε αντίθεση με άλλους γείτονες, όπως η Ελλάδα και η Αίγυπτος, που καλεί επίσημα να επισκεφτεί.
Με τη Λιβύη που πρόκειται να διεξαγάγει εκλογές τον Δεκέμβριο, δύο φατρίες αναδύονται – μια υπέρ τουρκική και μια φιλο-αιγυπτιακή / Εμιράτη / γαλλική / ελληνική φατρία. Η Ιταλία, η οποία εργάστηκε ενάντια στην τελευταία φατρία, αλλά τελικά απορρίφθηκε από την πρώτη, τώρα παραμένει στο δρόμο χωρίς επιρροή στη Λιβύη παρά τα μεγάλα συμφέροντα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Όπως έχει γίνει κοινό στις προσπάθειες της Ιταλίας να προβάλλει τη δύναμή της ακόμη μεγαλύτερη από τις πραγματικές της δυνατότητες, έχει αποτύχει.
Με την επισήμανση του Ερντογάν ως «δικτάτορα», ο Draghi θα μπορούσε να περιστρέφει τη Ρώμη προς το αντι-τουρκικό μπλοκ στη Λιβύη ή για άλλη μια φορά να δοκιμάσει ένα ανεξάρτητο μονοπάτι που θα αποτύχει. Στο ελάχιστο, η Ιταλία φαίνεται να μην εξαρτάται πλέον από τα σχέδιά της να προβάλει την επιρροή της στη Λιβύη παράλληλα με τον Ερντογάν. Αντ ‘αυτού, η Ιταλία μπορεί να χρειαστεί να «αλλάξει πλευρά», όπως έχει κάνει ήδη ντροπιαστικά σε αρκετές περιπτώσεις στη Λιβύη την τελευταία δεκαετία.
Πηγή: InfoBrics