Το αρχαίο DNA ρίχνει φως στις κοινωνικές σχέσεις 10.000 ετών της Ανατολίας

Μια διεθνής ομάδα με επικεφαλής ερευνητές από το METU και το Πανεπιστήμιο Hacettepe αποκάλυψε τις παραδόσεις της Ανατολίας πριν από 10.000 χρόνια, χρησιμοποιώντας αρχαίο DNA. Στη μελέτη, εξετάστηκαν σκελετοί που θάφτηκαν στα δάπεδα των σπιτιών στα παλαιότερα χωριά της Ανατολίας. Οι ερευνητές εξέτασαν εάν αυτά τα άτομα που θάφτηκαν μαζί στο ίδιο νοικοκυριό ήταν βιολογικοί συγγενείς. Ενώ σε ορισμένους οικισμούς οι ταφές βρέθηκαν συχνά βιολογικοί συγγενείς, η κατάσταση ήταν διαφορετική σε οικισμούς όπως οι Çatalhöyük και Barcın Höyük. Σε αυτά τα δύο χωριά, παρατηρήθηκε ότι συνήθως δεν υπήρχε σχέση αίματος μεταξύ παιδιών και μωρών που είχαν θαφτεί στον ίδιο όροφο κτιρίου. Αυτή η κατάσταση αποκαλύπτει τη σημασία των κοινωνικοπολιτισμικών δομών όπως η «κοινωνική συγγένεια» στις αρχαίες ανθρώπινες κοινωνίες.

Για τους αρχαίους λαούς της Ανατολίας που έζησαν χιλιάδες χρόνια πριν, ο θάνατος μπορεί να σήμαινε πολύ διαφορετικό από την τρέχουσα αντίληψή μας. Αυτές οι κοινωνίες θάβουν τους νεκρούς τους στα δάπεδα των σπιτιών όπου συνέχισαν την καθημερινή τους ζωή και ζούσαν με τους νεκρούς τους.

Η σχέση μεταξύ αυτών των ανθρώπων που θάφτηκαν μαζί ήταν μια ερώτηση που οι αρχαιολόγοι αναρωτιόταν εδώ και δεκαετίες. Η πιο κοινή εκτίμηση ήταν ότι αυτά τα άτομα ήταν μέλη της οικογένειας με βάση τους δεσμούς αίματος. Αλλά υπήρχαν και επιστήμονες που πρότειναν το αντίθετο. Προβλέπουν ότι αυτές οι κοινωνίες μπορεί να βασίζονται σε κοινωνικές συγγενείς σχέσεις ανεξάρτητες από τους δεσμούς αίματος.

Μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη εξετάζει αυτά τα ερωτήματα. Η μελέτη, η οποία συγκέντρωσε 57 επιστήμονες από έντεκα χώρες, ανέλυσε δεδομένα αρχαίου ανθρώπινου DNA στους οικισμούς των Aşıklı Höyük (Aksaray), Boncuklu Höyük (Konya), Barcın Höyük (Bursa) και Çatalhöyük (Konya). Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν την περασμένη εβδομάδα στο περιοδικό Current Biology σε ένα άρθρο με τίτλο “Αρχαία γονιδιώματα στη Νεολιθική Ανατολία δείχνουν ότι συνυπάρχουν διάφορα πρότυπα συγγένειας”.

Το DNA των παιδιών προστατεύεται καλύτερα στο ÇATALHÖYÜK

Ο Ρέιχαν Γιάκα, ο πρώτος συγγραφέας του άρθρου, δήλωσε ότι εξέτασε 60 ανθρώπινα οστά από τους Ασκιλί και Çatalhöyük στο αρχαίο εργαστήριο DNA. Ο Γιάκα, ο οποίος ολοκλήρωσε πρόσφατα το διδακτορικό του στο METU, είπε: «Τα οστά είναι πολύ παλιά και τα μόρια που φέρουν τις γενετικές πληροφορίες έχουν υποβαθμιστεί με την πάροδο του χρόνου. Γι ‘αυτό καταφέραμε να εξαγάγουμε μόνο το DNA 22 ατόμων », είπε. Η ομάδα συνδύασε αυτά τα 22 γονιδιώματα με τα γονιδιώματα 37 ατόμων που είχαν προηγουμένως αναλυθεί για να εντοπίσει τις γενετικές σχέσεις μεταξύ τους.

Ο Damla Kaptan, ένας από τους κύριους συγγραφείς της μελέτης και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο METU, δήλωσε ότι μεταξύ των σκελετών που εξετάστηκαν στο Çatalhöyük, τα νεαρά οστά διατηρούνται καλύτερα από τα οστά των ενηλίκων. Λέγοντας ότι αυτό δεν είναι αναμενόμενο αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον Kaptan, ο λόγος για τον οποίο το DNA δεν διατηρείται επαρκώς σε ενήλικες μπορεί να είναι η θεραπεία των ανθρώπων του Çatalhöyük προτού θάψουν τα ενήλικα πτώματα.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΠΑΛΑΙΕΣ ΧΩΡΕΣ

Προσδιορίζοντας το επίπεδο συγγένειας μεταξύ των ταφών με τα δεδομένα DNA που αποκτήθηκαν, η ομάδα αντιμετώπισε ενδιαφέροντα αποτελέσματα.

Η ομάδα εξέτασε για πρώτη φορά άτομα που θάφτηκαν στην ίδια τοποθεσία στους οικισμούς Aşıklı Höyük και Boncuklu Höyük. Αυτά τα δύο χωριά, που χρονολογούνται πριν από περίπου 10 χιλιάδες χρόνια, είναι από τα πρώτα χωριά της Κεντρικής Ανατολίας.

Παρατηρήθηκε ότι τα άτομα που θάφτηκαν μαζί σε σπίτια Aşıklı Höyük και Boncuklu Höyük ήταν ως επί το πλείστον αδέλφια ή ζευγάρια γονέα-παιδιού. Σύμφωνα με τον Füsun Özer, μέλος της σχολής στο Πανεπιστήμιο Hacettepe, ένας από τους υπεύθυνους συγγραφείς της μελέτης, αυτό το αποτέλεσμα δείχνει ότι οι κοινωνικές σχέσεις σε αυτά τα χωριά περιλαμβάνουν βιολογικούς οικογενειακούς δεσμούς.

«Ακόμα, δεν μπορούσαμε να βρούμε συγγένεια σε όλες τις περιπτώσεις», λέει ο Özer, ο οποίος επισημαίνει ότι, για παράδειγμα, δεν υπάρχει σχέση μεταξύ μιας γυναίκας που θαμμένη στον ίδιο τάφο και ενός νεογέννητου μωρού στο Boncuklu Höyük.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΟΜΗ ΣΤΟ ÇATALHÖYÜK ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΑΣΕΙ Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Τα αποτελέσματα που ελήφθησαν από τους Çatalhöyük και Barcın Höyük ήταν διαφορετικά. Σε αυτούς τους δύο οικισμούς, που αντιστοιχούν σε μια περίοδο περίπου 8.500 ετών πριν, όταν η γεωργία ήταν διαδεδομένη και τα χωριά αναπτύχθηκαν, οι ερευνητές μπόρεσαν να αποκτήσουν DNA από ταφές παιδιών και μωρών. Παραδόξως, η βιολογική αναπαραγωγή ήταν σπάνια μεταξύ αυτών των νεαρών νεκρών που θάφτηκαν μέσα ή γύρω από το ίδιο κτίριο. Με άλλα λόγια, παιδιά από διαφορετικές βιολογικές οικογένειες θάφτηκαν μαζί.

Σύμφωνα με έναν από τους συγγραφείς μέλος της σχολής METU Mehmet Somel, αυτά τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι η κοινωνική οργάνωση στις νεολιθικές κοινότητες βασίζεται σε άλλους κοινωνικούς δεσμούς παρά στη βιολογική συγγένεια. Η Somel τονίζει ότι αυτό το αποτέλεσμα είναι συνεπές με μελέτες που δείχνουν την ύπαρξη μιας ισότιμης κουλτούρας στο Çatalhöyük.

«ΜΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ»

Πράγματι, ο αρχαιολόγος Ian Hodder, ο οποίος πραγματοποίησε την ανασκαφή του Çatalhöyük για 20 χρόνια, είπε στις μελέτες του ότι επικράτησε μια «επιθετικά ισότιμη» κουλτούρα στο Çatalhöyük. Ο Hodder τόνισε ότι δεν υπάρχει συστηματικό σημάδι ανισότητας στην κοινωνία του Çatalhöyük κατά την εξέταση του μεγέθους του κτιρίου, των χώρων αποθήκευσης τροφίμων, του αριθμού των στολίων στα κτίρια ή των ταφών στα κτίρια. Για παράδειγμα, η ανισότητα είναι εντυπωσιακή στην αρχιτεκτονική ή στους τάφους των αρχαιολογικών οικισμών μεταγενέστερων περιόδων.

Ο Somel προβλέπει ότι οι σχέσεις «κοινωνικής συγγένειας», που θεωρούνται πιο σημαντικές από τους δεσμούς αίματος, μπορεί να έχουν διαδραματίσει ρόλο στην ικανότητα χιλιάδων ανθρώπων στο Çatalhöyük να διατηρήσουν μια φαινομενικά ισότιμη κοινωνική δομή για αιώνες.

ΥΠΟΔΟΧΟΥΝ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ATAYER ΜΕΤΑ ΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Ένα άλλο σημαντικό αποτέλεσμα της μελέτης που ρίχνει φως στις αρχαίες κοινωνικές παραδόσεις προήλθε από τους Aşıklı Höyük και Boncuklu Höyük. Η ανάλυση DNA που πραγματοποιήθηκε σε αυτά τα πρώιμα νεολιθικά χωριά, όταν η γεωργία δεν ήταν διαδεδομένη, έδειξε ότι ενήλικες γυναίκες θάφτηκαν με τις αδελφές τους.

Σύμφωνα με τον Yilmaz Selim Erdal, μέλος της σχολής στο Πανεπιστήμιο Hacettepe, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, αυτή η κατάσταση δεν είναι σύμφωνη με τις πατριαρχικές παραδόσεις, στις οποίες οι γυναίκες εισέρχονται στην κοινωνία από έξω και θάβονται με άτομα που δεν έχουν δεσμούς αίματος. Ο Erdal δηλώνει ότι αυτό το αποτέλεσμα δείχνει ότι οι προγονικές παραδόσεις μπορεί να έχουν αναπτυχθεί με ή μετά τη γεωργία.

Τα πειράματα και η ανάλυση δεδομένων της μελέτης πραγματοποιήθηκαν στην Άγκυρα, στο πλαίσιο του έργου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας που ονομάζεται NEOGENE και ενός έργου TUBITAK. Η εκτελεστική ομάδα της μελέτης αποτελούνταν από τον εξελικτικό βιολόγο Mehmet Somel από το METU, τον αρχαιολόγο ğiğdem Atakuman και τον επιστήμονα υπολογιστών Elif Sürer, τον γενετιστή πληθυσμού Füsun Özer και τον ανθρωπολόγο Yılmaz Selim Erdal από το Hacettepe.

Οι αρχαιολόγοι Mihriban Özbaşaran και Güneş Duru, οι οποίοι έσκαψαν τον Aşıklı Höyük, και οι Rana Özbal και Fokke Gerritsen από τον Barcın Höyük είναι από τους υπεύθυνους συγγραφείς της μελέτης.

Σχεδιάζοντας να προωθήσει το πεδίο της έρευνας, η ομάδα θα είναι σε θέση να λάβει πολύ πιο ολοκληρωμένες πληροφορίες για τη Νεολιθική περίοδο στο μέλλον.

.Source