ΑΓΚΥΡΑ, Τουρκία – Οι πρώτες συνομιλίες υψηλού επιπέδου με στόχο τη μείωση των εντάσεων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας σε πέντε χρόνια πραγματοποιήθηκαν πίσω από κλειστές πόρτες τη Δευτέρα.
Η σύνοδος των ανώτερων αξιωματούχων πραγματοποιήθηκε μετά από ένα χρόνο που τα δύο μέλη του ΝΑΤΟ έφτασαν στο χείλος της σύγκρουσης στην ανατολική Μεσόγειο – μια κρίση που ώθησε την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιβάλει κυρώσεις στην Άγκυρα.
Οι διερευνητικές συνομιλίες στο Παλάτι Dolmabahce της Κωνσταντινούπολης ήταν ο 61ος γύρος συναντήσεων μεταξύ των συχνών αντιπάλων από την έναρξη των συζητήσεων το 2002.
Ο Ιμπραήμ Καλίν, εκπρόσωπος του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παρευρέθηκε στη συνάντηση και τόνισε τη δέσμευση της Τουρκίας.
«Υπό την ισχυρή ηγεσία του Προέδρου μας, είναι δυνατόν να λυθούν όλα τα προβλήματα, συμπεριλαμβανομένου του Αιγαίου, και έχουμε τη βούληση για αυτό», ανέφερε στο Twitter. “Η περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα είναι προς το συμφέρον όλων.”
Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu της Τουρκίας ανέφερε διπλωματικές πηγές ότι τα βήματα για την αντιμετώπιση των πρόσφατων εξελίξεων συζητήθηκαν στην τετράωρη συνάντηση.
Ωστόσο, η Αθήνα ήταν πιο επιφυλακτική στις παρατηρήσεις της.
«Δεν πρόκειται για διαπραγματεύσεις και δεν έχουν δεσμευτικό αποτέλεσμα», δήλωσε τη Δευτέρα ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης Χρήστος Ταραντίλης. «Ο στόχος είναι να πάρουμε το νήμα από το σημείο όπου οι επαφές διακόπηκαν το 2016 για να δούμε αν υπάρχει σημείο σύγκλισης για να μας οδηγήσει σε διαπραγματεύσεις».
Πρόσθεσε ότι οι μελλοντικές συνομιλίες θα περιορίζονται στην οριοθέτηση των οικονομικών ζωνών και στην υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η Τουρκία έχει προηγουμένως ζητήσει να συμπεριληφθούν και άλλα ζητήματα, όπως ο εναέριος χώρος και η αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου.
Από τον τελευταίο γύρο του Μαρτίου 2016, η Τουρκία ενθάρρυνε χιλιάδες μετανάστες να διασχίσουν τα ελληνικά σύνορα και να στείλει πλοία εξερεύνησης φυσικού αερίου σε ύδατα που διεκδικούν η Ελλάδα και η Κύπρος.
Η σύγκρουση στις θάλασσες γύρω από την Κύπρο και το ελληνικό νησί της Κρήτης το περασμένο καλοκαίρι είδε πολεμικά πλοία να σκιάζονται το ένα με το άλλο, με αποτέλεσμα μια σύγκρουση μεταξύ τουρκικών και ελληνικών σκαφών σε μια περίπτωση.
Εκτός από την αντιμετώπιση των εντάσεων μεταξύ των τακτικών αντιπάλων, η Άγκυρα ελπίζει ότι οι συνομιλίες θα εξομαλύνουν τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα πείσουν τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν στην Ουάσινγκτον για την αξιοπιστία της ως διεθνούς εταίρου.
Η εμπιστοσύνη μεταξύ Τουρκίας, Ευρώπης και ΗΠΑ έχει διαβρωθεί τα τελευταία χρόνια από ζητήματα όπως πρόσφυγες, εξωτερική πολιτική της Άγκυρας, αγορά ρωσικών πυραύλων αεροπορικής άμυνας και ανθρώπινα δικαιώματα.
Η διακοπή της Τουρκίας στην αναζήτηση ενεργειακών αποθεμάτων στην ανατολική Μεσόγειο και η χαλάρωση της φλογεράς ρητορικής που είχε προκαλέσει ανησυχία στους Ευρωπαίους ηγέτες άνοιξε το δρόμο για τις συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης.
Την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Καβούσογλου επισκέφθηκε τις Βρυξέλλες για να συναντήσει τον επικεφαλής εξωτερικών υποθέσεων της ΕΕ Γιοσέπ Μπόρελ και να τονίσει την επιθυμία της Άγκυρας να επαναφέρει τις σχέσεις. Αυτό το μήνυμα υποστηρίζεται από τον Ερντογάν, ο οποίος έχει υποχωρήσει από παρατηρήσεις όπως αυτές που έγιναν τον Οκτώβριο, στις οποίες αμφισβήτησε την ψυχική υγεία του Γάλλου Προέδρου Εμμανουήλ Μακρόν.
Οι οικονομικές υποθέσεις ζυγίζουν επίσης πολύ στη σκέψη της Άγκυρας. Ενώ η πανδημία του κορανοϊού έχει σπείρει βαθιά οικονομικά προβλήματα, οι εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ, του κύριου εμπορικού της εταίρου, έχουν επίσης διαδραματίσει ρόλο.
Περαιτέρω κυρώσεις των ΗΠΑ – η Ουάσιγκτον επέβαλε κυρώσεις τον περασμένο μήνα για την αγορά ρωσικών πυραύλων – είναι μια άλλη ανησυχία αφού ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken κατηγόρησε την Άγκυρα ότι “δεν ενεργούσε ως σύμμαχος”.