Η ημερομηνία πλησιάζει, και η περιέργεια αυξάνεται. Πόσο μακριά μπορεί η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή πλευρά να «υποχωρήσει» στη Γενεύη; Τι παραχωρήσεις μπορούν να κάνουν; Πού είναι οι κόκκινες γραμμές; Ποιος μπορεί να συμβουλεύσει τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για να αλλάξει γνώμη καλύτερα, να τον πείσει να κάνει μερικά πιο τολμηρά ανοίγματα και να περπατήσει στο μίλι στην Κύπρο;
Διπλωμάτες από διάφορες χώρες που ασχολούνται με το Κυπριακό με κάποιο τρόπο, είτε είναι αυτοί που γνωρίζουν ποιες μεγάλες προοπτικές και ευκαιρίες μπορεί να ανοίξει μια λύση στην Κύπρο, είτε είναι εκείνοι που προσποιούνται ότι θέλουν να κάνουν κάτι για το θέμα , αν και γνωρίζουν πολύ καλά ότι έχουν λίγα να συνεισφέρουν χωρίς να αλλάξουν την προοπτική τους ή έχουν περιορισμένο ενδιαφέρον για να καθησυχάσουν ορισμένες ομάδες στο σπίτι, προσπαθούν όλοι να βρουν απαντήσεις σε τέτοιες ερωτήσεις.
Απομένουν λίγες μέρες στο ανεπίσημο συνέδριο 5 + 1 της Κύπρου στις 27-29 Απριλίου στη Γενεύη. Θα περάσει γρήγορα. Θα υπάρξει αποτέλεσμα; Οι τουρκικές αρχές δεν έχουν όραμα ότι μπορεί να υπάρξει σημαντική ανακάλυψη. Τι λέει η τουρκοκυπριακή ηγεσία; Δεν υπάρχει καμία προσδοκία. Οι Ελληνοκύπριοι παραμένουν τόσο ανθεκτικοί όσο ποτέ, τονίζοντας ότι θα διαπραγματευτούν μόνο ένα ομοσπονδιακό ψήφισμα και τίποτα άλλο.
Είναι σαν μια μαθηματική εξίσωση. Ανεξάρτητα από το εάν τα διαθέσιμα δεδομένα συλλέγονται, εξάγονται ή ακόμα και πολλαπλασιάζονται, το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο. Μοιάζει πολύ με ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος – ένα παιχνίδι με μηδενικά σύνολα. Έχει σημασία αν έχετε συλλέξει ή πολλαπλασιάσει; Εάν υπάρχει μηδέν και στις δύο πλευρές της εξίσωσης, δεν μπορεί να υπάρχει διαφορετικό τελικό αποτέλεσμα από το μηδέν.
«Οι θέσεις των κομμάτων είναι τόσο σαφείς και διαφορετικές που πώς θα υπάρξει συμβιβασμός; Ο Έλληνας ηγέτης προτείνει μια λύση με ομοσπονδιακά στοιχεία, λέγοντας ότι θέλει μια ομοσπονδία, αλλά μιλά για ένα ενιαίο κράτος με ορισμένες ομοσπονδιακές συνιστώσες, που δίνει δικαιώματα μειοψηφίας στον τουρκοκυπριακό λαό και καθιστά άσκοπες τις αρχές της πολιτικής ισότητας και της αποτελεσματικής συμμετοχής στην διαχείριση. Η τουρκική πλευρά γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρη για μια λύση δύο κρατών. Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας έλαβε απόφαση επί του θέματος. Πόσες φορές ο Πρόεδρος Ερντογάν είπε ότι ο μόνος τρόπος είναι ένα ψήφισμα δύο κρατών; Ο Πρόεδρος Ersin Tatar συμφωνεί. Πώς θα επιτευχθεί ο συμβιβασμός; “
Μπορεί κάποιος να λυγίσει τους αστραγάλους, να αναγκάσει συμβιβασμό; Αυτή είναι μια καλή ερώτηση, αλλά η απάντηση δεν είναι πολύ καλή. Το de facto “detente” στην ανατολική Μεσόγειο βασίστηκε στις προσπάθειες της Γερμανίας να αναστείλει το έργο υδρογονανθράκων της Τουρκίας και η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέβαλε τις κυρώσεις που ήθελαν να επιβληθούν στην Τουρκία. Δεν είναι μόνιμο. Μπορεί η Τουρκία να δεχτεί ότι ένα μικρό νησί 8 τετραγωνικών χιλιομέτρων, 2 χιλιόμετρα από την ακτή της, θα περιοριστεί στον κόλπο της Αττάλειας; Ή μήπως η τουρκική αποκλειστική οικονομική περιοχή περιορίζεται μόνο στον κόλπο της Αττάλειας και την Ελλάδα, 600 χιλιόμετρα μακριά, και να κάνει την ανατολική Μεσόγειο μια «ελληνική λίμνη»; Αυτή η «ψυχρή ειρήνη» δεν είναι βιώσιμη.
Αυτές είναι κόκκινες γραμμές. Μόνο ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν μπορεί να εξαλείψει αυτές τις κόκκινες γραμμές ή να συμβιβαστεί πάνω τους, ούτε μπορεί κανείς να τον πείσει να λάβει τέτοια αυτοκτονικά μέτρα.
Υπάρχουν βήματα και τρόποι να πάτε στην Κύπρο. Η ελληνοκυπριακή ηγεσία και οι Τουρκοκύπριοι, οι λεγόμενοι «προοδευτικοί» πλευροί, θύματα του συνδρόμου της Στοκχόλμης, πρέπει να καταλάβουν ότι δεν μπορεί να υπάρξει ενιαίο κρατικό μοντέλο με ορισμένα ομοσπονδιακά στοιχεία στο όνομα μιας ομοσπονδιακής λύσης. Όχι μόνο είναι ένας αδιέξοδος δρόμος, αλλά μια τέτοια προσέγγιση είναι επίσης μη εκκινητής. Υπάρχουν μόνο μερικές επιλογές για την επίτευξη μιας ανάλυσης. Όλα βασίζονται στην πραγματικότητα δύο κρατών.
Η πρώτη επιλογή είναι να έχουμε μια συνομοσπονδία δύο κρατών. συμβολική κεντρική αρχή, ισχυρά συστατικά κράτη, μια διεθνής ταυτότητα και δύο εγχώριες ταυτότητες. Η δεύτερη επιλογή είναι να υπάρχουν δύο κράτη εντός της ΕΕ. μια de facto ομοσπονδία. Παρόλο που θα υπάρχουν δύο πολιτείες στο νησί, στην ουσία, το νησί θα επανενωθεί εκ των πραγμάτων καθώς ολόκληρος ο πληθυσμός θα απολαύσει την ελευθερία κινήσεων, να κατέχει ιδιοκτησία, να εγκατασταθεί και να χτίσει επιχειρήσεις χωρίς εμπόδια. Ο τουρκικός στρατός θα παραμείνει μόνο στο βόρειο κράτος, και η συμφωνία εγγύησης θα καλύπτει μόνο το βορρά, αλλά η διάσταση της ασφάλειας θα παραχωρηθεί στην Τουρκία με τη μορφή που της δίνει δικαιώματα όπως τα μέλη της ΕΕ που περιορίζονται στην Κύπρο. Η τρίτη επιλογή είναι να υπάρχει μια ολοκληρωμένη λύση δύο κρατών.
Και μια τελευταία δυνατότητα είναι να διατηρηθεί η τρέχουσα κατάσταση και να επικεντρωθεί στην οικονομική συνεργασία, στις προσπάθειες οικοδόμησης εμπιστοσύνης και στη δημιουργία συστημάτων αμοιβαίου οικονομικού ενδιαφέροντος για τις δύο πλευρές στο νησί, την Ελλάδα και την Τουρκία. Το αμοιβαίο ενδιαφέρον μπορεί να καταφέρει να συγκλίνει, να κατανοήσει ο ένας τον άλλον και να διαλύσει ψυχολογικά τείχη.
Φυσικά, εν τω μεταξύ, μπορούμε να αγωνιστούμε για την προστασία μιας ταινίας, ποιος είναι πιο πατριωτικός, ποιος είναι πιστός στην υπόθεση και ούτω καθεξής και μπορούμε να σκοτώσουμε τον χρόνο. Τι ώρα είναι? Τότε σκέφτηκα να σας υπενθυμίσω να μην το μετανιώσετε ξανά αργότερα …