ΜΙΣΣΟΥΡΙ, Η.Π.Α. / Βηρυτό: Η Συρία υπέγραψε μια τετραετή συμφωνία εξερεύνησης πετρελαίου και φυσικού αερίου με μια ρωσική εταιρεία στα ύδατα της Μεσογείου, την οποία ο Λίβανος ισχυρίζεται ως δική της. Τα δύο τεμάχια που θα διερευνηθούν στο πλαίσιο της νέας σύμβασης αλληλεπικαλύπτονται με τις θαλάσσιες περιοχές του Λιβάνου για εξερεύνηση ενέργειας στα βόρεια σύνορα της χώρας. Ωστόσο, η οργή του Λιβάνου ήταν εμφανής από την απουσία του.
Τώρα φανταστείτε μια εποχή, όχι πολύ καιρό πριν, όταν το παπούτσι ήταν στο άλλο πόδι. Ο Λίβανος οριοθέτησε τα θαλάσσια σύνορά του το 2011 και, τρία χρόνια αργότερα, υπέβαλε προσφορές για εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου για το μπλοκ Νο.1 στο βορρά. Δικαιολογημένα ή όχι, η Συρία απάντησε μη αναγνωρίζοντας την οριοθέτηση του Λιβάνου και κάνοντας διαμαρτυρία.
Η εντυπωσιακή αντίθεση μεταξύ των δύο αντιδράσεων, χωρισμένη από επτά χρόνια, δεν χάθηκε στην αντιπολίτευση του Λιβάνου.
“Πού βρίσκονται οι επίσημες αρχές του Λιβάνου σε αυτό το ζήτημα;” ρώτησε η Rola Tabsh, βουλευτής του μπλοκ Future Movement, όταν η Συρία ανακοίνωσε τη σύμβαση τον περασμένο μήνα. «Τι είναι αυτό το ύποπτο κώμα; Περιμέναμε την παραβίαση από το νότο, από τον εχθρό (Ισραήλ), αλλά προήλθε από το βορρά, από μια αδελφική χώρα. “
Παρόμοια ανησυχία εκφράστηκε από τον Richard Kouyoumjian, πρώην υπουργό και μέλος του κοινοβουλευτικού μπλοκ των Δυνάμεων του Λιβάνου, ο οποίος είπε: «Η κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία πρέπει να έχουν κυρίαρχη θέση και σαφή διευκρίνιση».
Κάλεσε για την «επανάληψη των διαπραγματεύσεων οριοθέτησης στο νότο, τον τερματισμό της Συριακής συνενοχής και τη λεηλασία των χρημάτων και του πλούτου μας σε πετρέλαιο».
Στο νότο, η γραμμή οριοθέτησης του Ισραήλ έρχεται σε σύγκρουση με τη λιβανέζικη γραμμή, η οποία οδήγησε σε παρατεταμένες έμμεσες διαπραγματεύσεις που χρηματοδοτήθηκαν από τον ΟΗΕ και μεσολαβούν από τις ΗΠΑ. Η διαμάχη και οι διαπραγματεύσεις του Λιβάνου-Ισραήλ συνεχίζονται εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια.
Η Χεζμπολάχ, ως φιλοιρανική σιιτική πολιτοφυλακή και πολιτικό κόμμα, δεν φάνηκε υπέρ ούτε έμμεσων διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ σχετικά με το ζήτημα, αλλά δέχτηκε με δόλο τους. Η επίλυση της θαλάσσιας διασυνοριακής διαφοράς με το Ισραήλ παραμένει ζωτικής σημασίας για την ικανότητα του Λιβάνου να προσελκύσει εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου στα ύδατά του.
Η Χεζμπολάχ κατάλαβε ότι θα ευθύνεται αν ο Λίβανος αποτύχει να αναπτύξει υπεράκτιες καταθέσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου λόγω άρνησης διαπραγμάτευσης. Ωστόσο, η ομάδα προσπάθησε ακόμη να συνδέσει το ζήτημα των θαλάσσιων συνόρων με μια διαμάχη που έχει σχετικά με τα χερσαία σύνορα του Λιβάνου με το Ισραήλ.
Αν και το Ισραήλ αποχώρησε εντελώς από το Λίβανο το 2000, η Χεζμπολάχ ισχυρίζεται ότι ένα μικρό κομμάτι γης που είναι γνωστό ως Shebaa Farms είναι επίσης μέρος του Λιβάνου και εξακολουθεί να καταλαμβάνεται από το Ισραήλ. Παρόλο που τα Ηνωμένα Έθνη καθόρισαν τις εκμεταλλεύσεις Shebaa ως κατεχόμενη συριακή γη, το ζήτημα παρέχει στη Χεζμπολάχ μια δικαιολογία για να διατηρήσει τη σύγκρουσή του με το Ισραήλ και δικαιολογία για να διατηρήσει τα όπλα, πολύ μετά την αφοπλισμό όλων των άλλων λιβανέζικων πολιτοφυλακών.
Η Χεζμπολάχ – και το κράτος του Λιβάνου που έχει ελέγξει σε μεγάλο βαθμό από το 2008 – έχει αποδειχθεί έντονα στην υπεράσπιση των συμφερόντων της σχετικά με το Ισραήλ. Ως εκ τούτου, έπληξε πολλούς Λιβάνους περισσότερο από περίεργους ότι η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη εκφραστεί για τις συριακές καταπατήσεις στο Βορρά.
Η Συριακή σύμβαση με μια ρωσική εταιρεία περιλαμβάνει τουλάχιστον 750 τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλάσσιων υδάτων που διεκδικεί ο Λίβανος. Εάν οι μεσογειακές καταθέσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου συγκρίσιμες με αυτές του Ισραήλ και της Κύπρου υπάρχουν στις ακτές του Λιβάνου, τα πιθανά έσοδα από αυτά θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στη βοήθεια του Λιβάνου από τα τρέχοντα οικονομικά προβλήματα.
ΣΕΑΡΙΘΜΟΣ
750 τετραγωνικά χιλιόμετρα Λιβανέζικη περιοχή στο Μπλοκ Νο. 1 που φέρεται να διατίθεται από Σύριους για εξερεύνηση πετρελαίου από Ρώσους.
Φαίνεται να διακυβεύονται πολλά χρήματα, αλλά οι ίδιοι Λιβανέζοι ηγέτες που φαίνονται τόσο αποφασισμένοι να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους στα σύνορα με το Ισραήλ δεν κάνουν τίποτα για να σταματήσουν οι συριακές καταπατήσεις.
Η κυβέρνηση του Λιβάνου, υπό την αιγίδα της Χεζμπολάχ, γνωρίζει πολύ καλά τα όριά της. Ωστόσο, σε μια καθυστερημένη προσπάθεια ελέγχου των ζημιών, το υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι ετοιμάζει έναν οδικό χάρτη για διαπραγματεύσεις με τη Συρία σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων.
Ο Charbel Wehbe, ο υφυπουργός Εξωτερικών, είπε σε καθημερινά ΗΑΕ ότι θα γίνει επίσημη σύσταση μόλις το υπουργείο ολοκληρώσει την αξιολόγησή του για ένα ανεπίσημο αντίγραφο της συριακής σύμβασης. Ωστόσο, όσοι περιμένουν μια έντονη διαμαρτυρία από τον Λίβανο δεν θα πρέπει να αναπνέουν.
Στην ιδανική περίπτωση, σύμφωνα με αναλυτές, ο Λίβανος πρέπει να ενημερώσει τη Συρία για την αντίρρησή της.
«Θα μπορούσε να γίνει μέσω του συριακού πρέσβη στο Λίβανο ή μιας επίσκεψης του Λιβάνου υπουργού Εξωτερικών στη Συρία», δήλωσε ο Marc Ayoub, ειδικός σε θέματα ενέργειας στον Λίβανο και τη Μέση Ανατολή, στην Arab News.
«Εάν η Συρία αρνείται να αναγνωρίσει αυτήν την αντίρρηση, ο Λίβανος πρέπει να προσφύγει στον ΟΗΕ για να αντιταχθεί σε οποιαδήποτε διερευνητική διαδικασία που θα πραγματοποιηθεί. Μπορεί να ζητήσει διακοπή της εξερεύνησης εάν ο Λίβανος παρουσιάζει έγγραφα που αποδεικνύουν την ιδιοκτησία αυτών των περιοχών. “
Τα αδύναμα κράτη βλέπουν φυσικά τα δικαιώματά τους να καταπατούνται συνεχώς. Όπως είπε ο Έλληνας φιλόσοφος Θουκυδίδης πάνω από 2.000 χρόνια πριν, «Οι ισχυροί κάνουν ό, τι μπορούν και οι αδύναμοι υποφέρουν ό, τι πρέπει». Η δύναμη του ισραηλινού κράτους υπερβαίνει κατά πολύ τη δύναμη της Συρίας, οπότε αυτή η εξήγηση φαίνεται ανεπαρκής. Οι ηγέτες στη Βηρυτό δεν είχαν καμία δυσκολία να πάνε στον ΟΗΕ για βοήθεια στη θαλάσσια διαμάχη τους εναντίον του Ισραήλ.
Για πολλούς Λιβανέζους, η πραγματική εξήγηση για το προφανές διπλό πρότυπο φαίνεται προφανής: η Χεζμπολάχ επιδιώκει τα δικά της συμφέροντα και όχι τα συμφέροντα του Λιβάνου, και η Χεζμπολάχ είναι στραμμένη στη Συρία και το Ιράν.
Όσο το κράτος του Λιβάνου παραμένει υπό την αιγίδα της Χεζμπολάχ και των συμμάχων του, το εθνικό συμφέρον του Λιβάνου έρχεται δεύτερο. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, ακόμη και ένα κράτος τόσο αδύναμο όσο η καταστροφική για πόλεμο Συρία μπορεί να εκμεταλλευτεί τον Λίβανο.
Στην πραγματικότητα τα δεινά του Λιβάνου προχωρούν πολύ περισσότερο από μια κυβέρνηση που δεν θα αντέξει καν για να προστατεύσει τα βόρεια σύνορά της. Ακόμα και μετά την καταστροφική έκρηξη του λιμανιού της Βηρυτού του περασμένου έτους, η Χεζμπολάχ εμπόδισε τις κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για να προσελκύσει ένα διεθνές πακέτο οικονομικής διάσωσης για τη χώρα.
Η ηγετική παρουσία και επιρροή της Χεζμπολάχ στην κυβέρνηση αναγκάζει την επένδυση και την αναπτυξιακή βοήθεια να στεγνώσει, ειδικά επειδή κάποιοι φοβούνται να ξεφύγουν από τις αντι-Ιράν κυρώσεις σε περίπτωση που αντιμετωπίσουν έναν ηθοποιό που συνδέεται στενά με την Τεχεράνη. Η παρουσία της Χεζμπολάχ στους καταλόγους της Δυτικής τρομοκρατίας περιπλέκει τα πράγματα για τη χώρα.
Ωστόσο, οι μαχητές της Χεζμπολάχ εξακολουθούν να συμμετέχουν ανοιχτά στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας εκ μέρους του καθεστώτος του Άσαντ. Επίσης, δεν είναι μυστικό ότι οι σύμβουλοι της Χεζμπολάχ πηγαίνουν στην Υεμένη για να βοηθήσουν τους Χούτι, και οι πράκτορες της Χεζμπολάχ συνεχίζουν να πραγματοποιούν διάφορα τρομοκρατικά σχέδια στην Κύπρο, τη Γεωργία, την Αργεντινή, τη Νοτιοανατολική Ασία και αλλού.
Η εξωτερική πολιτική του Λιβάνου είναι τώρα τόσο στενά ευθυγραμμισμένη με αυτήν του Ιράν και της Συρίας που η χώρα παραλείπει τις συναντήσεις του Αραβικού Συνδέσμου και ψηφίζει εάν κινδυνεύει να επικρίνει τη συμπεριφορά του Ιράν στην περιοχή. Η οικονομική υποστήριξη από τον Αραβικό Κόλπο στεγνώνει κάθε φορά που ο Λίβανος ψηφίζει με το Ιράν σε διεθνή φόρουμ ή αρνείται να καταδικάσει πράγματα όπως η επίθεση του Ιράν το 2016 στις Σαουδικές διπλωματικές αποστολές.
Κανονικά, τα κόμματα του Λιβάνου θα πρέπει επίσης να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά για τη Συρία. Οι Συριακοί εθνικιστές έχουν από καιρό πολυπόθητο τον Λίβανο, θεωρώντας το ως μέρος της Συρίας, το οποίο οι Γάλλοι αποικιοκράτες αποκόμισαν άδικα από τη μεγαλύτερη Συρία.
Μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου του Λιβάνου το 1991, η Συρία συνέχισε να καταλαμβάνει τον Λίβανο για περισσότερο από μια δεκαετία. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι Σύροι δεν διατηρούσαν καν πρεσβεία στη χώρα. Από τη Συρία, πρέπει να έχουμε μόνο πρεσβείες για ξένες χώρες και ο Λίβανος είναι μέρος της Συρίας.
Η αποτυχία του Λιβάνου να διαμαρτυρηθεί ακόμη και για την εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου της Συρίας στα ύδατα που ισχυρίζεται επομένως φαίνεται πολύ πιο ανησυχητική. Ποιο είναι το νόημα να έχει κανείς τη δική του κατάσταση εάν αυτό το κράτος δεν θα επιχειρήσει καν να αντιμετωπίσει καταπατήσεις από τον γείτονά του;
Από τη σκοπιά των εθνικών συμφερόντων του Λιβάνου, η χώρα θα μπορούσε να επωφεληθεί από λιγότερη ένταση με το Ισραήλ προς το νότο – ειδικά για ένα τέτοιο ζήτημα όπως το Shebaa Farms των 22 τετραγωνικών χιλιομέτρων – και περισσότερο από μια υπερασπισμένη υπεράσπιση της κυριαρχίας της ενάντια στα σχέδια του « αδελφική »Συρία στα βόρεια.
Εάν η οικονομική κατάσταση ήταν αλλιώς καλή στο Λίβανο, θα μπορούσε ίσως να συγχωρήσει την de-facto παράδοση στις καταστροφές της Συρίας. Δυστυχώς, η οικονομική κατάσταση στον Λίβανο συνεχίζει να κυμαίνεται από κρίση σε κρίση.
Αν όμως ένας Λίβανος απελπισμένος για περισσότερους πόρους δεν μπορεί καν να υπερασπιστεί τους ισχυρισμούς του ενάντια σε ένα εξαιρετικά εξασθενημένο κράτος της Συρίας, ωστόσο, τότε το μέλλον θα είναι πραγματικά άρρωστο μόλις η Δαμασκός ανακτήσει μέρος της δύναμής του.