Πρόσφατες κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Τουρκία και ορισμένα τουρκικά άτομα θα ενδιαφέρουν τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς επενδυτές στους αμυντικούς και ενεργειακούς τομείς της Τουρκίας. Η ακόλουθη ενημέρωση περιέχει μια σύνοψη κάθε καθεστώτος.
Κυρώσεις της ΕΕ
Από το 2019 υπάρχουν συνεχιζόμενες εντάσεις μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας ως αποτέλεσμα δραστηριοτήτων γεώτρησης που διεξάγει η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο και δεν έχουν εγκριθεί από την Κύπρο. Στις 11 Νοεμβρίου 2019, τα κράτη μέλη της ΕΕ ενέκριναν μια σειρά μέτρων κυρώσεων που πρέπει να επιβληθούν στο «φυσικά και νομικά πρόσωπα, οντότητες και φορείς“Τα οποία” έχουν αναγνωριστεί από το Συμβούλιο ως:
(α) είναι υπεύθυνος για ή συμμετέχει, συμπεριλαμβανομένου του προγραμματισμού, της προετοιμασίας, της συμμετοχής, της καθοδήγησης ή της βοήθειας, των δραστηριοτήτων γεώτρησης σε σχέση με την εξερεύνηση και παραγωγή υδρογονανθράκων, ή την εξόρυξη υδρογονανθράκων που προκύπτει από τέτοιες δραστηριότητες, οι οποίες δεν έχουν εγκριθεί από τη Δημοκρατία της Κύπρου, εντός της χωρικής της θάλασσας ή στην αποκλειστική οικονομική ζώνη ή στην υφαλοκρηπίδα της, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων όπου η αποκλειστική οικονομική ζώνη ή ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα δεν έχει οριοθετηθεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο με ένα Κράτος που έχει αντίθετη ακτή, δραστηριότητες που ενδέχεται να θέτει σε κίνδυνο ή παρεμποδίζει την επίτευξη συμφωνίας οριοθέτησης ·
β) παροχή οικονομικής, τεχνικής ή υλικής υποστήριξης για δραστηριότητες γεώτρησης σε σχέση με την εξερεύνηση και παραγωγή υδρογονανθράκων ή την εξόρυξη υδρογονανθράκων που προκύπτει από τέτοιες δραστηριότητες, που αναφέρονται στο στοιχείο α) ·
γ) σύνδεση με φυσικά ή νομικά πρόσωπα, οντότητες ή φορείς που αναφέρονται στα στοιχεία α) και β). “
Το πλαίσιο κυρώσεων περιλαμβάνει διατάξεις για μέτρα δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων και απαγορεύσεις ταξιδιού.
Στις συνεδριάσεις της στις 10 και 11 Δεκεμβρίου 2020, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «Οι τουρκικές μονομερείς και προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο εξακολουθούν να πραγματοποιούνται στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου.Ως αποτέλεσμα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δήλωσε ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο επέκτασης του πεδίου εφαρμογής και έγκρισης πρόσθετων καταλόγων στα περιοριστικά μέτρα που εγκρίθηκαν τον Νοέμβριο του 2019.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημείωσε επίσης ότι η ΕΕ θα επιδιώξει να συντονιστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε θέματα που σχετίζονται με την Τουρκία και την Ανατολική Μεσόγειο, και μπορεί να είναι ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε πώς εξελίσσεται αυτή η συντονισμένη απάντηση καθ ‘όλη τη διάρκεια της θητείας του Προέδρου Μπάιντεν.
Δεν έχουν ακόμη επιβεβαιωθεί λεπτομέρειες σχετικά με την πιθανή επέκταση των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Τουρκίας, και ιδίως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρότεινε ότι οι λεπτομέρειες θα εξεταστούν το αργότερο έως τον Μάρτιο του 2021. Μετά από συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις 25 Ιανουαρίου 2021, ο Ύπατος Εκπρόσωπος Josep Borrell παρατήρησε ότι το Συμβούλιο παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, καθώς και μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου. Επιβεβαίωσε ότι «τα ερεθιστικά που είχαν δηλητηριάσει τη ζωή το τελευταίο καλοκαίρι και το φθινόπωρο, έχουν σταματήσει. Δεν υπάρχουν τουρκικά σκάφη και δεν υπάρχουν δραστηριότητες γεώτρησης,»Και σημείωσε ότι το Συμβούλιο θα εξετάσει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση τις επόμενες εβδομάδες.
Αυτές οι εξελίξεις θα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, δεδομένης της έκθεσης που αναμένεται να παρουσιάσει ο Borrell ενώπιον του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2021, το οποίο ενδέχεται να προτείνει πρόσθετες κυρώσεις. Όταν ρωτήθηκε για την προετοιμασία των πρόσθετων καταχωρίσεων που είχαν συζητηθεί στις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Δεκέμβριο του 2020, ο Borrell δήλωσε ότι, «Ο κατάλογος δεν είναι έτοιμος αλλά δεν έχει παραμεριστεί, το έργο συνεχίζεται” Ως εκ τούτου, μπορεί να χρειαστεί λίγη ώρα πριν γίνει γνωστή η έκταση τυχόν πρόσθετων κυρώσεων, και μπορεί σε μεγάλο βαθμό να εξαρτηθεί από το κατά πόσον η Τουρκία μπορεί να επιτύχει με επιτυχία συμφωνίες με την Ελλάδα ή την Κύπρο τις επόμενες εβδομάδες.
Κυρώσεις στο ΗΒ
Μετά το πέρας της μεταβατικής περιόδου Brexit στις 31 Δεκεμβρίου 2020, τέθηκαν σε ισχύ οι μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες γεώτρησης στην Ανατολική Μεσόγειο (Κυρώσεις) (Έξοδος ΕΕ) 2020 (SI 2020/1474) (οι κανονισμοί). Οι κανονισμοί θεσπίστηκαν για την ανάκληση και αντικατάσταση του υφιστάμενου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ σχετικά με τις μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι οι κανονισμοί «επιβάλλουν οικονομικές κυρώσεις και κυρώσεις μετανάστευσης με σκοπό να αποθαρρύνουν οποιαδήποτε δραστηριότητα εξερεύνησης, παραγωγής ή εξόρυξης υδρογονανθράκων που δεν έχει εγκριθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία εντός της χωρικής της θάλασσας ή στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της ή στην ηπειρωτικό ράφι. Αυτό περιλαμβάνει, σε περιπτώσεις όπου η αποκλειστική οικονομική ζώνη ή υφαλοκρηπίδα δεν έχει οριοθετηθεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο με ένα κράτος που έχει αντίθετη ακτή, δραστηριότητες που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο ή να παρεμποδίσουν την επίτευξη συμφωνίας οριοθέτησης. “
Οι Κανονισμοί προβλέπουν ότι τα άτομα μπορούν να οριστούν στον κατάλογο κυρώσεων του Ηνωμένου Βασιλείου εάν συμμετέχουν ή έχουν εμπλακεί σε δραστηριότητες που υπόκεινται στους κανονισμούς. Προς το παρόν κανένα πρόσωπο ή οντότητα δεν έχει οριστεί έτσι, επομένως το πεδίο εφαρμογής δεν έχει ακόμη φανεί.
Κυρώσεις των ΗΠΑ
Στις 14 Δεκεμβρίου 2020, οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν ορισμένες κυρώσεις στην προεδρία των αμυντικών βιομηχανιών της Δημοκρατίας της Τουρκίας (SSB). Οι κυρώσεις εφαρμόστηκαν σύμφωνα με την Ενότητα 231 του Νόμου περί Αντιμετώπισης Αμερικανών του Countering American μέσω των κυρώσεων (CAATSA) και επιβλήθηκαν ως αποτέλεσμα των συναλλαγών της SSB με τη Ρωσική Rosoboronexport, από την οποία η SSB προμήθευσε ένα σύστημα πυραύλων επιφανείας-προς-αέρα S-400. Η Rosoboronexport περιλαμβάνεται στη λίστα καθορισμένων ατόμων της CAATSA και είχε προστεθεί στο παρελθόν από το Υπουργείο Οικονομικών των Εξωτερικών Ελέγχου Περιουσιακών Στοιχείων (OFAC) στη λίστα των Ειδικά Καθορισμένων Υπηκόων και Αποκλεισμένων Ατόμων (Λίστα SDN) για την υποστήριξή της στη συριακή κυβέρνηση, Οι συναλλαγές της SSB με τη ρωσική οντότητα καταδικάστηκαν έντονα από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Παρόλο που υπήρχαν αρχικές ανησυχίες ότι η δράση των Ηνωμένων Πολιτειών ως αποτέλεσμα των ενεργειών της SSB θα μπορούσε να είναι ευρεία και να έχει σημαντική επίδραση σε άτομα και οντότητες που επιθυμούν να κάνουν επιχειρήσεις στην Τουρκία ή με τουρκικές οντότητες, οι κυρώσεις που επιβάλλονται είναι σχετικά περιορισμένες. Γενικά, η νέα σειρά κυρώσεων
- να απαγορεύουν τη χορήγηση αδειών εξαγωγής και αδειών για αγαθά ή τεχνολογία που μεταφέρονται στην SSB ·
- να απαγορεύσει την παροχή δανείων ή πιστώσεων από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των ΗΠΑ στην SSB, η οποία ανέρχεται συνολικά σε περισσότερα από 10 εκατομμύρια δολάρια σε οποιαδήποτε περίοδο 12 μηνών.
- να απαγορεύσει την παροχή βοήθειας από τις ΗΠΑ για την εξαγωγή-εισαγωγή στην τράπεζα · και
- απαιτούν από τις Ηνωμένες Πολιτείες να αντιταχθούν στα δάνεια που έχουν γίνει από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που θα ωφελήσουν την SSB.
Επιπλέον, ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επέβαλε πλήρεις αποκλειστικές κυρώσεις και περιορισμούς θεώρησης σε τέσσερα βασικά άτομα εντός του SSB: ο Δρ. Ismail Demir (πρόεδρος του SSB). Faruk Yigit (αντιπρόεδρος της SSB) · Serhat Gencoglu (επικεφαλής του Υπουργείου Αεροπορίας και Διαστήματος της SSB) · και Mustafa Alper Deniz (διευθυντής προγράμματος της Περιφερειακής Διεύθυνσης Συστημάτων Άμυνας της SSB).
Παράλληλα, η OFAC πρόσθεσε το SSB στη λίστα κυρώσεων που βασίζεται στο μενού Non-SDN και καθένα από τα παραπάνω άτομα προστέθηκε στη λίστα SDN. Ως αποτέλεσμα, έχουν αποκλειστεί όλες οι περιουσίες και τυχόν συμφέροντα αυτών των ατόμων εντός των Ηνωμένων Πολιτειών και απαγορεύεται στα άτομα των Ηνωμένων Πολιτειών να πραγματοποιούν συναλλαγές μαζί τους χωρίς γενική ή ειδική άδεια ή εξαίρεση. Αυτό περιλαμβάνει την πραγματοποίηση οποιασδήποτε συνεισφοράς ή παροχής χρημάτων, αγαθών ή υπηρεσιών σε ή προς όφελος αυτών των ατόμων.
Όπως προαναφέρθηκε, οι κυρώσεις που ενέκριναν οι Ηνωμένες Πολιτείες τον Δεκέμβριο του 2020 περιορίστηκαν στις συναλλαγές με την SSB και το βασικό της προσωπικό. Δεν θα επηρεάσουν όσους επιθυμούν να κάνουν επιχειρήσεις στην Τουρκία γενικότερα ή με άλλες τουρκικές οντότητες γενικά. Τούτου λεχθέντος, με τα πρόσφατα εγκαίνια του Προέδρου Μπάιντεν, το αμερικανικό τοπίο κυρώσεων και οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να συνεχίσουν να παρακολουθούνται, καθώς παραμένει ασαφές ως προς το αν ο Πρόεδρος Μπάιντεν θα πάρει μια πιο σκληρή γραμμή ή έναν πιο συνεταιρισμό προσέγγιση με την Τουρκία. Η επιλογή του Προέδρου Μπάιντεν για τον Υπουργό Εξωτερικών, Αντώνι Μπλίνκεν, σε μαρτυρία προς την Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, υπαινίχθηκε ότι θα μπορούσαν να επιβληθούν περισσότερες κυρώσεις:Νομίζω ότι πρέπει να ρίξουμε μια ματιά για να δούμε τον αντίκτυπο που είχαν οι υπάρχουσες κυρώσεις και, στη συνέχεια, να καθορίσουμε εάν πρέπει να γίνουν περισσότερα“
Επιπλέον, ο γερουσιαστής Bob Menendez (D-NJ), ο επόμενος πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, ανέφερε την υποστήριξη της Τουρκίας για το Αζερμπαϊτζάν «επιθετικότητα στο Ναγκόρνο-ΚαραμπάχΚαι επιθετική συμπεριφορά κατά της Ελλάδας και της Κύπρου. Αυτό, φυσικά, είναι επιπλέον της απόκτησης του συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400 από τη Ρωσία. Ο κορυφαίος Ρεπουμπλικανός στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, ο γερουσιαστής Jim Risch, σημείωσε επίσης στην ακρόαση επιβεβαίωσης του Blinken ότι «έχουμε σοβαρά προβλήματα με την Τουρκία.«Ο Μενεντέζ και ο Ριστς βρίσκονται στην κλειδαριά της Τουρκίας, οπότε μπορούμε να περιμένουμε ότι η διμερής πίεση της Γερουσίας στην κυβέρνηση Μπάιντεν θα είναι σκληρή έναντι της Τουρκίας.
Ενώ ο Πρόεδρος Μπάιντεν ήταν ένας πιο ειλικρινής κριτικός του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και των πολιτικών του, η επιβολή περαιτέρω αμερικανικών κυρώσεων στην Τουρκία κινδυνεύει να ωθήσει την Τουρκία περισσότερο προς τη Ρωσία, η οποία θα έχει συνέπειες για τη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Περιμένουμε μια περίοδο επανεξέτασης από την κυβέρνηση Μπάιντεν, αλλά δεν θα υπάρξουν άμεσες περαιτέρω κυρώσεις στην Τουρκία, υποθέτοντας ότι δεν θα υπάρξει καμία ενέργεια από την Τουρκία που να προκαλεί απάντηση στις ΗΠΑ.