Όταν η Κύπρος βρισκόταν στο πρόγραμμα βοήθειας, μία από τις κύριες συστάσεις της Τρόικας ήταν η μεταρρύθμιση του συστήματος τοπικής αυτοδιοίκησης, το οποίο ήταν μια τεράστια διαρροή των κρατικών οικονομικών, ενώ προσφέρει πολύ λίγα σε αντάλλαγμα στους πολίτες που έπρεπε να υπηρετήσει. Έχουμε έναν παράλογα μεγάλο αριθμό δήμων, για το μέγεθος του πληθυσμού μας – 30 δήμους για 850.000 άτομα – που απασχολούν υπερβολικό αριθμό εργαζομένων και παρέχουν ένα πολύ βασικό επίπεδο υπηρεσίας στους ανθρώπους.
Η κυβέρνηση Αναστασιάδη ανέλαβε τη ριζική μεταρρύθμιση του συστήματος, κάλεσε διάφορες ομάδες εμπειρογνωμόνων από το εξωτερικό για να συμβουλεύει πώς πρέπει να γίνει αυτό και τελικά κατέληξε σε μια πρόταση. Η πρώτη πρόταση, που υποβλήθηκε το 2015, απορρίφθηκε από το νομοθετικό σώμα, με την αιτιολογία ότι θα διεξαχθούν δημοτικές εκλογές το επόμενο έτος, οπότε η κυβέρνηση επέστρεψε στο σχέδιο και συμμετείχε σε μακρές διαβουλεύσεις με την Ένωση Δήμων καθώς και μεμονωμένες τοπικές αρχές συζητήστε τις συγχωνεύσεις που πρότεινε.
Η αρχική σκέψη ήταν να μειωθούν κατά το ήμισυ ο αριθμός των δήμων μέσω συγχωνεύσεων, αλλά αυτό οδήγησε σε ατελείωτες σειρές, έναν αριθμό δημάρχων που δεν θέλουν να καταργήσουν τον δήμό τους. υποστηρίχθηκαν από πολιτικά κόμματα δημιουργώντας μεγάλα προβλήματα για την κυβέρνηση. Μετά από μήνες παζάρι, η κυβέρνηση της Ένωσης Δήμων κατέληξε στις 17 αντί για το αρχικό 14. Συμφώνησαν επίσης ότι οι αποφάσεις πολεοδομίας θα λαμβάνονται από τις περιφερειακές αρχές, ενώ οι άδειες οικοδομής θα εκδίδονται από τον δήμο.
Οι σχετικοί λογαριασμοί είναι στην επιτροπή εσωτερικών του Σώματος για περίπου ένα χρόνο και παρόλο που το σχέδιο ήταν να εγκριθούν πριν από το τέλος του 2020, αυτό δεν συνέβη. Τη Δευτέρα, σε μια συνεδρίαση της επιτροπής για τα νομοσχέδια, αποκαλύφθηκε ότι τα κόμματα ήθελαν αύξηση των δήμων σε 21, κάτι που θα κοροϊδεύει την προτεινόμενη μεταρρύθμιση. Ακόμα και σε ένα τόσο απλό ζήτημα – μεταρρύθμιση που θα ωφελούσε τον φορολογούμενο, θα ενίσχυε την τοπική δημοκρατία, θα βελτιώσει τις υπηρεσίες προς τους πολίτες και θα καταστήσει τις τοπικές αρχές οικονομικά βιώσιμες – τα πολιτικά κόμματα είναι ανίκανα να ενεργήσουν με υπεύθυνο και εποικοδομητικό τρόπο, ακόμη λιγότερο, πέντε μήνες πριν κοινοβουλευτικές εκλογές.
Τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση; Θα μπορούσε να προσπαθήσει να εξασφαλίσει αρκετές ψήφους στο κοινοβούλιο για να εκπληρώσει τους λογαριασμούς του, αλλά εάν αποτύχει, δεν θα πρέπει να υποχωρήσει στα κόμματα που έχουν μετατρέψει τις δημοτικές μεταρρυθμίσεις σε κακό αστείο. Θα πρέπει να αποφύγει κάθε άλλο παζάρι και να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάκλησης των λογαριασμών, εάν αυτό είναι δυνατό, και να περιμένει το νέο κοινοβούλιο προτού τα υποβάλει ξανά. Η συμφωνία σε 21 δήμους θα καθιστούσε την κυβέρνηση υπεύθυνη για αυτήν την παρωδία των μεταρρυθμίσεων.