Οι αρχηγοί κρατών, κορυφαίοι πολιτικοί και τα μέσα ενημέρωσης έχουν δίκιο να παρομοιάσουν την κρίση υγείας που προκλήθηκε από τον Covid-19 με έναν «πόλεμο ενάντια σε έναν αόρατο εχθρό». Οι στρατιωτικές και πολεμικές μεταφορές έχουν καταστεί υποχρεωτικές από τότε που αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά ο κοροναϊός, ένα συνηθισμένο αφηγηματικό μοτίβο όταν περιγράφει το ανθρώπινο σώμα που αντιστέκεται στις επιθέσεις ενός ιού.
Το ερώτημα είναι αν θα κερδίσουμε αυτόν τον πόλεμο. Ευτυχώς για την ανθρωπότητα έχει αναπτυχθεί ένα νέο όπλο για την καταπολέμηση αυτού του αόρατου εχθρού – του εμβολίου. Χωρίς αυτό, το αποτέλεσμα του πολέμου δεν θα ήταν καθόλου σίγουρο. Εάν το όπλο χρησιμοποιηθεί σωστά, σύντομα θα γιορτάσουμε τη νίκη. Οι προοπτικές είναι ενθαρρυντικές. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ο μισός πληθυσμός έχει πλέον εμβολιαστεί (τουλάχιστον μία φορά), δεν υπήρχαν θάνατοι που προκλήθηκαν από τον κοροναϊό στις 28 και 29 Μαρτίου σε σύγκριση με τον Ιανουάριο, όταν προκάλεσε περίπου 200 θανάτους την ημέρα.
Ο Κυπριακός στρατός για την αντιμετώπιση του αόρατου εχθρού αποτελείται από τους γιατρούς και τις νοσοκόμες μας που χρησιμοποιούν αυτό το νέο όπλο για να το νικήσουν. Αυτό θα συμβεί μέσω του εμβολιασμού όλου του πληθυσμού ή τουλάχιστον ενός μεγάλου ποσοστού αυτού για την επίτευξη της ασυλίας των κοπαδιών. Όλοι καταλαβαίνουν ότι οι πρώτοι άνθρωποι που πρέπει να εμβολιαστούν, για προφανείς λόγους, είναι οι επαγγελματίες υγείας – γιατροί και νοσοκόμες. Ωστόσο, ενώ οι χώρες πολεμούν ποια από αυτές δικαιούται περισσότερα εμβόλια από τις φαρμακευτικές εταιρείες και το ευρύ κοινό ανταγωνίζονται να εμβολιαστούν πρώτα, ένα μεγάλο ποσοστό των γιατρών και νοσοκόμων στην Κύπρο (25 τοις εκατό και 55 τοις εκατό αντίστοιχα σύμφωνα με οι κρατικές υπηρεσίες υγείας Okypy) δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν. Απίστευτος.
Εάν αυτό δεν είναι έρημο, τι είναι; Αυτό δεν εγκαταλείπει τη μάχη εναντίον ενός αόρατου εχθρού; Ευτυχώς, η ηγεσία των γιατρών γνωρίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Μιλώντας στο ραδιόφωνο του Πολίτη, ο Δρ Κωνσταντίνος Δένιας, γενετιστής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, δήλωσε: «δεν είναι παράδοξο το γεγονός ότι οι γιατροί και οι νοσοκόμες δεν θέλουν να εμβολιαστούν αλλά απίστευτα. Δεν υπάρχουν επιχειρήματα. “
Δεν έχω καταλάβει την απροθυμία των γιατρών και των νοσοκόμων να εμβολιαστούν. Θα μπορούσα να καταλάβω τις αμφιβολίες κάποιου χωρίς επιστημονική εκπαίδευση, αλλά όχι εκείνων ενός γιατρού ή νοσοκόμου, όχι μετά από ό, τι έχει συμβεί τον τελευταίο χρόνο και μετά τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φαρμάκων και του ΠΟΥ για την αναγκαιότητα του εμβολιασμού. Οι γιατροί και οι νοσοκόμες που αγνοούν τις συστάσεις αυτών των δύο οργανισμών χωρίς να εξηγήσουν τις θέσεις τους (που πρέπει να βασίζονται σε επιστημονικά επιχειρήματα) επέλεξαν το λάθος επάγγελμα.
Εάν επιλέξαμε να εισέλθουμε σε βαθύτερα νερά και να εξετάσουμε εάν το εμβόλιο Covid-19 θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικό, τότε το ζήτημα γίνεται πιο περίπλοκο καθώς θα ασχολούμαστε με τη βιοηθική. Οι οικονομολόγοι, ωστόσο, με την επαγγελματική τους ικανότητα, τουλάχιστον, θα υποστήριζαν ανεπιφύλακτα τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς, επειδή τα κοινωνικά οφέλη (που περιλαμβάνουν την πρόληψη της ανεργίας και τη μείωση του ΑΕΠ) υπερτερούν κατά πολύ του κοινωνικού κόστους. Θα είχαν ως σύμμαχο τους τον Άγγλο φιλόσοφο, Τζον Στιούαρτ Μιλ, ο οποίος είπε ότι η μόνη δικαιολογία για χρήση κρατικής δύναμης (και περιορισμός της ελευθερίας) είναι όταν ένα άτομο απειλεί να βλάψει άλλους όπως συμβαίνει με εκείνους που έχουν μολυνθεί από τον Κόβιντ-19. Ακολουθεί ότι όσο λιγότερο καταπιεστικό (ή οδυνηρό) είναι ένα άτομο να κάνει κάτι που αποτρέπει τη βλάβη σε άλλους, και όσο μεγαλύτερη είναι η πρόληψη, τόσο πιο επιτακτική είναι η δικαιολογία για την καθιέρωση υποχρεωτικού εμβολιασμού. Σε αυτήν την περίπτωση, η ζημιά που προκαλείται είναι τεράστια καθώς μιλάμε για εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως.
Όταν συγκρίνουμε το κλείδωμα με τον εμβολιασμό καταλήγουμε σε χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με αυτό το ζήτημα. Το κλείδωμα ήταν υποχρεωτικό επειδή, όπως και ο υποχρεωτικός εμβολιασμός, προστατεύει τα ευάλωτα άτομα από το Covid-19. Όμως, όπως έχουν υποστηρίξει λεπτομερώς πολλοί κοινωνικοί επιστήμονες, γιατροί και διαιτολόγοι, το κλείδωμα συνεπάγεται πολύ μεγαλύτερο ατομικό και κοινωνικό κόστος από τον υποχρεωτικό εμβολιασμό – για παράδειγμα, αύξηση των αυτοκτονιών και της οικογενειακής οικογενειακής βίας και έλλειψη άσκησης – και τα αποτελέσματά του είναι πολύ λιγότερο θεαματικός. Εν ολίγοις, ο υποχρεωτικός εμβολιασμός θα μπορούσε να εξασφαλίσει ένα πολύ μεγαλύτερο κοινωνικό όφελος με πολύ χαμηλότερο κόστος από το κλείδωμα. Συνεπώς, είναι ασυνεπές να αποδεχτείτε το υποχρεωτικό κλείδωμα ενώ ταυτόχρονα απορρίπτετε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό.
Νομίζω ότι υπάρχει μια αβλαβής λύση για τον εμβολιασμό ολόκληρου του πληθυσμού: Θυμάμαι ότι η ευλογιά εξαλείφθηκε χάρη σε ένα «διεθνές πιστοποιητικό εμβολιασμού» που όλοι πρέπει να δείξουμε πριν ταξιδέψουμε στο εξωτερικό, μέχρι περίπου το 1970. Αυτό το σύστημα θα μπορούσε να υιοθετηθεί από την ΕΕ για το Covid-19. Εάν κάποιος δεν μπορεί να ταξιδέψει στο εξωτερικό χωρίς πιστοποιητικό εμβολιασμού, τι θα έκανε; Σαν με τη μαγεία, το πρόβλημα επιλύεται με χαμόγελα και όχι δάκρυα.
Ο Γιώργος Κουμουλής είναι οικονομολόγος και κοινωνικός επιστήμονας