ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κύπρος – Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας δήλωσε τη Δευτέρα ότι είναι απίθανο «ουσιαστικές» συνομιλίες για επανένωση εθνικώς διχασμένων θα μπορούσε να συνεχιστεί εάν η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι επιμένουν να επιδιώξουν μια συμφωνία δύο κρατών που αψηφά τα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση πλαίσιο για την ομοσπονδία.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι στις δημόσιες δηλώσεις τους, οι ηγέτες της Τουρκίας και οι αποσπασμένοι Τουρκοκύπριοι «βρίσκονται εκτός του πλαισίου» μιας οραματικής ομοσπονδίας αποτελούμενη από ελληνόφωνες και τουρκικές ζώνες που συμφώνησαν οι δύο πλευρές να αποτελέσουν τη βάση μιας ειρήνης διαπραγμάτευση πριν από περισσότερα από 40 χρόνια.
Ο Μητσοτάκης είπε ότι τόσο ο ΟΗΕ όσο και η ΕΕ απορρίπτουν οποιαδήποτε αντίληψη για μια συμφωνία δύο κρατών για την Κύπρο, η οποία χωρίστηκε εθνικά το 1974 όταν η Τουρκία εισέβαλε μετά από πραξικόπημα με στόχο την ένωση με την Ελλάδα.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Κάβουσογλου και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ είπαν την περασμένη εβδομάδα ότι η ομοσπονδία δεν είναι εφικτή και ότι πρέπει να διαπραγματευτεί οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ «δύο ίσων κυρίαρχων κρατών».
Ο Μητσοτάκης είπε μετά από συνομιλίες με τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη ότι τόσο η Τουρκία όσο και οι Τουρκοκύπριοι «πρέπει να γνωρίζουν ότι η επανάληψη ενός ουσιαστικού διαλόγου είναι δυνατή μόνο εντός των υφιστάμενων και δεσμευτικών περιθωρίων».
Την περασμένη εβδομάδα, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντομίνικ Ραάμπ προέτρεψε για ευελιξία και συμβιβασμό για να αξιοποιήσει στο έπακρο μια νέα προσπάθεια των Ηνωμένων Εθνών για επανεκκίνηση των ειρηνευτικών συνομιλιών στην Κύπρο. Ο Raab δεσμεύτηκε να βοηθήσει να «σπάσει το λογότυπο» που έχει εμποδίσει μια ειρηνευτική συμφωνία για σχεδόν μισό αιώνα, πυροδότησε εντάσεις για υπεράκτια ενεργειακά αποθέματα και επιβάρυνε τη σχέση της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες αναμένεται να συγκαλέσει συνάντηση τον επόμενο μήνα που θα συγκεντρώσει αντίπαλους Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους καθώς και «εγγυητές» της Κύπρου – Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία – για να μετρήσει τις πιθανότητες επανάληψης των συνομιλιών.
Οι Ελληνοκύπριοι απορρίπτουν σθεναρά κάθε συμφωνία που θα νομιμοποιούσε την εθνοτική διχοτόμηση του νησιού της Ανατολικής Μεσογείου.
Μόνο η Τουρκία αναγνωρίζει μια τουρκοκυπριακή διακήρυξη ανεξαρτησίας στο βόρειο τρίτο του νησιού όπου διατηρεί περισσότερα από 35.000 στρατεύματα. Παρόλο που η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ, μόνο το ελληνοκυπριακό νότιο τμήμα όπου βρίσκεται η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση απολαμβάνει πλήρη οφέλη προσχώρησης.
Βασικά εμπόδια σε μια συμφωνία περιλαμβάνουν την ελληνοκυπριακή απόρριψη μιας έκκλησης από την τουρκοκυπριακή μειονότητα να δοθούν εξουσίες βέτο καθώς και το αίτημα της Τουρκίας για μόνιμη παρουσία στρατευμάτων και τη συνέχιση των δικαιωμάτων στρατιωτικής επέμβασης. Η τελευταία ώθηση για μια ειρηνευτική συμφωνία τον Ιούλιο του 2017 κατέρρευσε εν μέσω πολλών αδικιών.