Η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή διοίκηση είναι έτοιμες για την πρόταση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για τη διαμόρφωση μιας μορφής «πέντε συν-Ηνωμένων Εθνών» για να συζητήσουν μια λύση για το Κυπριακό, δήλωσε την Κυριακή ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Ντέντιας.
Μιλώντας στην ελληνική εφημερίδα Καθημερινή, ο Ντέντιας αξιολόγησε τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και τις εντάσεις της Ανατολικής Μεσογείου με την Τουρκία.
Παρόλο που δήλωσε ότι υποστηρίζει την πρόταση του Αντόνιο Γκουτέρες για ένωση των δύο πλευρών στο νησί και των χωρών εγγυητή – Τουρκία, Ελλάδα και Ηνωμένο Βασίλειο – σε μια πλατφόρμα, ο Ντέντιας δήλωσε ότι δεν είναι αισιόδοξος για λύση στο Κυπριακό.
Είπε ότι βρήκε πρόσφατα σχόλια από τουρκοκύπριους και τουρκοκύπριους ηγέτες για το θέμα «όχι ενθαρρυντικό».
Ο Guterres είχε δώσει εντολή στον ειδικό σύμβουλό του, Jane Holl Lute, να ξεκινήσει διαβουλεύσεις με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη για να καθορίσει εάν υπάρχουν προϋποθέσεις για τη σύγκληση μιας άτυπης συνόδου κορυφής για τον τερματισμό της δεκαετίας του νησιού.
Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) κάλεσε τον Γκουτέρες να υιοθετήσει μια ανοιχτόμυαλη προσέγγιση στον τύπο της κυριαρχικής ισότητας και της συνεργασίας δύο κρατών στο νησί.
Ο Έρσιν Τατάρ έστειλε μια επιστολή σε απάντηση σε μια επιστολή του Γκουτέρες, σύμφωνα με δήλωση της προεδρίας της ΤΔΒΚ.
Ο Τατάρ είπε στην επιστολή του ότι, υπό το φως των νέων συνθηκών που επικρατούν στο νησί και στην περιοχή, για μια δίκαιη, ρεαλιστική και βιώσιμη συμφιλίωση, η ΤΔΒΚ στοχεύει στη δημιουργία μιας σχέσης συνεργασίας μεταξύ των δύο μερών που βασίζεται σε δύο κυρίαρχα κράτη με ίσα διεθνές καθεστώς.
Η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή διοίκηση προσπάθησαν να αποτρέψουν τις προσπάθειες για λύση στο νησί, είπε, τονίζοντας ότι ένα ψήφισμα για συγκεκριμένους λόγους θα βοηθήσει στην αποκατάσταση της περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας και θα ανοίξει το δρόμο για ένα συνολικό όραμα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Mevlüt Çavuşoğlu συναντήθηκε επίσης με τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ στην Κύπρο.
Ο Çavuşoğlu είπε στο Twitter ότι “δήλωσε στον Jane Holl Lute, # Ανώτερο αξιωματούχο του ΟΗΕ στην #Cyprus, ότι το σχέδιο ομοσπονδίας δεν είναι πλέον βιώσιμο.”
Είπε ότι η τουρκική πλευρά προωθεί μια διευθέτηση δύο κρατών που βασίζεται στην ίδια κυριαρχία σύμφωνα με τις πραγματικότητες του νησιού. Πρέπει να επιτευχθεί κοινό έδαφος για να ξεκινήσει μια νέα διαδικασία διαπραγματεύσεων, πρόσθεσε.
Το νησί της Κύπρου έχει χωριστεί σε μια τουρκοκυπριακή κυβέρνηση στο βορρά και μια ελληνοκυπριακή διοίκηση στο νότο από το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1974 με στόχο την προσάρτηση της Κύπρου από την Ελλάδα. Η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας σταμάτησε τη δίωξη και τη βία κατά των Τουρκοκυπρίων από υπερεθνικιστές Ελληνοκύπριους που εκτείνονταν χρόνια.
Η ΤΔΒΚ ιδρύθηκε το 1983 στο βόρειο επίπεδο του νησιού και αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία. Από τότε η χώρα αντιμετώπισε συνεχιζόμενο εμπάργκο στο εμπόριο, τις μεταφορές και τον πολιτισμό.
Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες επίλυσης της κυπριακής διαφωνίας, που δεν ισοδυναμούν. Η τελευταία απόπειρα, που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή όλων των εγγυητικών χωρών του νησιού, ολοκληρώθηκε χωρίς σημάδια προόδου στην Ελβετία το 2017.
Όσον αφορά τις διαφορές στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Ντέντιας είπε ότι η ημερήσια διάταξη των προγραμματισμένων διερευνητικών συνομιλιών δεν μπορεί να αλλάξει μονομερώς, προσθέτοντας ότι η πλευρά του θα παραστεί σε αυτές τις συναντήσεις με ειλικρινή βούληση και εποικοδομητικές προθέσεις.
Είπε επίσης ότι η Τουρκία του 2021 είναι διαφορετική από την Τουρκία του 2016, αναφερόμενη στη χρονιά που ολοκληρώθηκαν οι προηγούμενες διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών.
Οι διερευνητικές συνομιλίες αναφέρονται σε διμερή διάλογο στον οποίο τα μέρη υιοθετούν μια κριτική αλλά και εποικοδομητική προσέγγιση για τις απόψεις των άλλων. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, οι πλευρές παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες μεταξύ τους, προτείνουν συστάσεις για την επίλυση του προβλήματος, συζητούν αυτές τις συστάσεις και στη συνέχεια, ελπίζουμε, να καταλήξουν σε συμφωνία. Αυτή η μορφή συνομιλιών χρησιμοποιείται συνήθως όταν υπάρχουν πολλά προβλήματα μεταξύ των μερών, καθώς η μέθοδος θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους τρόπους ενίσχυσης του διαλόγου με διπλωματικό τρόπο. Από την άποψη αυτή, τα προβλήματα αντιμετωπίζονται ως ένα ολόκληρο πακέτο, και όταν το ένα πρόβλημα δεν επιλυθεί, τα άλλα θεωρούνται επίσης άλυτα.
Οι επερχόμενες διερευνητικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη θα είναι η 61η του είδους τους, καθώς οι δύο χώρες άρχισαν να διεξάγουν διερευνητικές συνομιλίες για προβλήματα στην Ανατολική Μεσόγειο στις 12 Μαρτίου 2002, με σκοπό να βρουν μια δίκαιη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς λύση. Αυτές οι συνομιλίες συνεχίστηκαν τακτικά μέχρι το 2016. Ωστόσο, από την ημερομηνία αυτή, τόσο λόγω της πολιτικής εικασίας όσο και της απροθυμίας της ελληνικής πλευράς, δεν υπήρξαν νέοι γύροι. Ωστόσο, οι προσπάθειες της Γερμανίας για διαμεσολάβηση μεταξύ των δύο χωρών ανανέωσαν την ελπίδα να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες. Η πρόοδος, ωστόσο, διακόπηκε όταν η Ελλάδα υπέγραψε ναυτική συμφωνία με την Αίγυπτο στις 6 Αυγούστου, προκαλώντας την αναβολή των συνομιλιών για άλλη μια φορά.
Η Τουρκία ζήτησε να αντιμετωπιστεί το σύνολο των διαφωνιών που έχει με την Ελλάδα. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα χωρικά ύδατα στην Ανατολική Μεσόγειο, η υφαλοκρηπίδα, η αποστρατικοποίηση των νησιών, το νομικό καθεστώς των γεωγραφικών σχηματισμών, το πλάτος του εθνικού εναέριου χώρου και οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Η Τουρκία απαιτεί επίσης να προσεγγιστούν τα θέματα της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών (ΑΟΖ) με δίκαιες αρχές, σε αντίθεση με την τρέχουσα επεκτατική προσέγγιση της Ελλάδας. Η χώρα απορρίπτει επίσης τα μονόπλευρα βήματα της Ελλάδας σε συνεννόηση με την ελληνοκυπριακή διοίκηση στην περιοχή, τα οποία, σύμφωνα με την Τουρκία, παραβλέπουν τα δικαιώματα της ΤΔΒΚ.