Είμαστε ασφαλείς από τα πυρηνικά όπλα του Ιράν που ποτέ δεν υπήρχαν, αλλά τι γίνεται με τα άλλα;
Πρώτον, τα καλά νέα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν είχαν συνομιλίες στη Βιέννη την Τρίτη, και η πυρηνική συμφωνία που υπέγραψαν μαζί με όλες τις άλλες μεγάλες δυνάμεις το 2015 επιστρέφουν.
Δεν έχει επιστρέψει ακόμα. Αφού ο Ντόναλντ Τραμπ αποχώρησε μονομερώς από τη συνθήκη το 2018 και επέβαλε αυστηρές κυρώσεις στο Ιράν, οι Ιρανοί αντέδρασαν αποκλίνοντας σιγά-σιγά από τις δικές τους δεσμεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας ένα μωρό βήμα τη φορά. Τώρα λοιπόν πρέπει να υπάρξει συμφωνία για ένα χρονοδιάγραμμα για την ξεκούραση αυτών των βημάτων καθώς και για την ακύρωση των αμερικανικών κυρώσεων.
Σε έναν πλανήτη που λειτουργεί καλύτερα, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για το Ιράν, ο Rob Malloy, θα κηρύσσει απλώς ότι όλες οι αμερικανικές κυρώσεις στο Ιράν που έχουν επιβληθεί λανθασμένα από την προηγούμενη διοίκηση ακυρώνονται από σήμερα.
Η ιρανική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Abbas Araghchi, βετεράνο των συνομιλιών του 2015, απάντησε ότι το Ιράν θα επιστρέψει αμέσως στη συμμόρφωση με όλους τους όρους της συνθήκης και θα καλέσει επιθεωρητές του ΟΗΕ να επαληθεύσουν ότι όλες οι προσωρινές αποκλίσεις του από τις υποχρεώσεις της συνθήκης τα τελευταία τρία χρόνια έχουν αντιστραφεί.
Και θα ζούσαμε όλοι ευτυχισμένοι από ποτέ. Ωστόσο, στον πραγματικό κόσμο….
Οι διαπραγματευτές στη Βιέννη δεν βρίσκονται καν στο ίδιο ξενοδοχείο. Όλες οι χώρες που εξακολουθούν να τηρούν τη συνθήκη (Κίνα, Γαλλία, Γερμανία, Ιράν, Ρωσία και Ηνωμένο Βασίλειο) βρίσκονται σε ένα ξενοδοχείο και η αμερικανική αποστολή βρίσκεται σε ένα άλλο, με μηνύματα που πηγαινοέρχονται μεταξύ των δύο μερών. Οι πορσελάνες ζευγαρώνουν με λιγότερη δυσκολία, αλλά έχει ήδη σημειωθεί κάποια πρόοδος.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες γνωρίζουν ότι, για να επανέλθουν στη συμμόρφωση, θα πρέπει να άρει αυτές τις κυρώσεις που δεν συνάδουν με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με το Ιράν», δήλωσε ο Rob Malloy. Ο εκπρόσωπος της ιρανικής κυβέρνησης, Ali Rabiei, απάντησε ότι «χαιρέτησε» τις παρατηρήσεις του Malloy. «Βρίσκουμε αυτή τη θέση ρεαλιστική και πολλά υποσχόμενη», πρόσθεσε.
Συγκροτήθηκαν δύο ομάδες εργασίας που περιλαμβάνουν Αμερικανούς εκπροσώπους, με καθήκον να χορογραφούν αμοιβαίες κινήσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν για να επιστρέψουν στη συνθήκη και έναν στόχο πλήρους συμμόρφωσης και από τις δύο πλευρές εντός δύο μηνών. Ακριβώς εγκαίρως για τους Ιρανούς μετριοπαθείς να διεκδικήσουν πίστωση για τον τερματισμό των κυρώσεων των ΗΠΑ περίπου μία εβδομάδα πριν από τις εκλογές του Ιουνίου.
Λοιπόν αυτό είναι πιθανώς ταξινομημένο, αλλά τι γίνεται με όλες τις χώρες που διαθέτουν πραγματικά πυρηνικά όπλα; Το Ιράν αρχικά αντιμετώπισε προβλήματα επειδή υπέγραψε τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών το 1970 και αργότερα προσπάθησε να πάρει πυρηνικά όπλα ούτως ή άλλως, αλλά οι χώρες που είχαν ήδη πυρηνικά όταν υπέγραψαν τη NPT έχουν επίσης υποχρεώσεις. Πώς κάνουν;
Η NPT δηλώνει ότι «τα κράτη με πυρηνικά όπλα συμφωνούν να… επιδιώκουν πυρηνικό αφοπλισμό με στόχο την τελική εξάλειψη των πυρηνικών οπλοστασίων τους». Ήταν μια μακρά επιδίωξη: πενήντα χρόνια αργότερα, κανένας από αυτούς δεν κατάφερε να πιάσει το καταραμένο πράγμα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες γύρισαν κάπως και ακολουθούν λάθος κατεύθυνση. Βρίσκεται στη μέση μιας «αναβάθμισης» των πυρηνικών δυνάμεων ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων, συμπεριλαμβανομένης μιας νέας γενιάς χερσαίων διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων (ICBM) και νέων πυραύλων κρουαζιέρας.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, η Ρωσία έχει αναπτύξει πυρηνικούς πυραύλους και τορπίλες με απεριόριστη εμβέλεια, ένα υπερηχητικό όχημα που ονομάζεται Avangard για παράδοση πυρηνικών όπλων σε χαμηλό επίπεδο και εξαιρετικά υψηλή ταχύτητα, και ένα νέο εξαιρετικά βαρύ ICBM που ονομάζεται Sarmat ικανό να μεταφέρει ακόμη περισσότερες και μεγαλύτερες κεφαλές κεφαλής (10-15) σε μεγαλύτερο εύρος (18.000 χλμ.).
Υπήρξαν επίσης αναφορές για ένα νέο πυρηνικό τορπιλικό drone ικανό να παραδώσει μια κεφαλή 100 μεγατόνων (η μεγαλύτερη που δοκιμάστηκε ποτέ ήταν 50 megatons) σε απόσταση 10.000 χλμ. Τότε θα εκραγεί από την ακτή ενός εχθρού για να δημιουργήσει ένα κύμα τσουνάμι ύψους 500 μέτρων για να κατακλύσει τις παράκτιες περιοχές με εξαιρετικά ραδιενεργό νερό. Αλλά ίσως αυτό είναι μυθοπλασία.
Στη συνέχεια, υπάρχει η Μικρή Βρετανία με τα τέσσερα υποβρύχια της που μεταφέρουν πυραύλους με πυραύλους. Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε πρόσφατα ότι αυξάνει τον αριθμό των κεφαλών που μεταφέρουν από 180 σε 240, αλλά δεν κάνει πραγματικά μεγάλη διαφορά.
Η παραδοσιακή στρατηγική του Ηνωμένου Βασιλείου είναι «χωρίς πρώτη χρήση», που σημαίνει ότι τα αντίποινα της Βρετανίας θα γίνονται σε πόλεις και όχι σε κενά σιλό. Λοιπόν, απλά αναπηδάτε τα ερείπια μετά την έκρηξη των πρώτων δεκάδων κεφαλών.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Τζόνσον έσπασε την παράδοση και είπε ότι η Βρετανία μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα ως απάντηση σε μη πυρηνικές επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένων ακόμη και κυβερνοεπιθέσεων. Ένας τρόπος να αντισταθμιστεί το γεγονός ότι δεν είναι πραγματικά πολύ επικίνδυνος είναι να ακούγεται πολύ απερίσκεπτος.
Στη συνέχεια, υπάρχει η Γαλλία (ως επί το πλείστον ακίνδυνη, παρά τα 280 πυρηνικά όπλα) και η Κίνα (320, αλλά μιλάμε για επέκταση). Συν Ινδία (150), Ισραήλ (90), Βόρεια Κορέα (30-40) και Πακιστάν (160), όλες οι χώρες που «δεν υπέγραψαν» ή δεν υπέγραψαν ποτέ το NPT.
Αλλά τουλάχιστον είμαστε ασφαλείς από τα πυρηνικά όπλα του Ιράν, τα οποία δεν υπήρχαν ποτέ και εξακολουθούν να μην υπάρχουν.
Το νέο βιβλίο του Gwynne Dyer είναι το Growing Pains: The Future of Democracy (and Work)