Οι σημαντικότερες κρίσεις που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια είναι η παγκόσμια κρίση του 2008 και η κρίση πανδημίας του 2020. Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) εφιστούν την προσοχή και με τα δύο κανάλια τους να επηρεάζονται από αυτές τις κρίσεις και τις μοναδικές λύσεις τους εντός της ένωσης.
Ωστόσο, οι περισσότερες χώρες μέλη της Ένωσης κινούνται προς ένα υπερχρεωμένο μέλλον μετά την παγκόσμια κρίση. Με τα μέτρα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής που ελήφθησαν, τα αποθέματα χρέους δεν μειώθηκαν και οι ρυθμοί ανάπτυξής τους χάθηκαν δυναμικά.
Η ρίζα της μακροχρόνιας σχέσης της Ευρώπης με το απόθεμα δημόσιου χρέους και η αδυναμία τους να λιώσουν αυτά τα χρέη είναι η μείωση των ρυθμών ανάπτυξης. Πρώτα απ ‘όλα, η αποπληρωμή των χρεών γίνεται ευκολότερη στις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Επιπλέον, στην αναλογία δημόσιου χρέους / ΑΕγχΠ, που είναι ο πιο σημαντικός δείκτης του επιπέδου χρέωσης μιας χώρας, όταν εμφανίζεται το ΑΕΠ στον παρονομαστή, αυτός ο λόγος θα αυξηθεί ακόμη και αν το ποσό του χρέους δεν αυξηθεί. Επομένως, προτού εκφράσετε τη σχέση με το υψηλό απόθεμα χρέους της Ένωσης, είναι απαραίτητο να εξετάσετε την πορεία των ρυθμών ανάπτυξης:
Ενώ ο 5ετής μέσος όρος ανάπτυξης της ΕΕ πριν από την παγκόσμια κρίση ήταν 2,4%, μειώθηκε στο 2,2% πριν από την πανδημική κρίση.
Στην Ευρωζώνη, αυτός ο μέσος όρος μειώθηκε από 2,2% σε 1,9%
Ο πενταετής μέσος όρος ανάπτυξης των ισχυρών οικονομιών της Ένωσης, της Γερμανίας, των Κάτω Χωρών και της Δανίας, πριν από την κρίση πανδημίας είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο πέντε ετών πριν από την παγκόσμια κρίση. Αυτές οι χώρες βγήκαν από την παγκόσμια κρίση ισχυρότερη.
Στις χώρες των PIIGS (Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία), με εξαίρεση την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, οι οικονομίες της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Ελλάδας έχασαν την αναπτυξιακή τους επιτυχία πριν από την παγκόσμια κρίση πριν από την πανδημική κρίση.
Η Μάλτα και η Ουγγαρία, ως μικρές οικονομίες της Ένωσης, κατάφεραν να ξεπεράσουν τον μέσο όρο ανάπτυξης πριν από την παγκόσμια κρίση πριν από την πανδημική κρίση.
– Οι περισσότερες χώρες (Τσεχία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Σλοβακία και Σλοβενία) που περιλαμβάνονται στην «Ανατολική Ευρώπη επέκταση» που πραγματοποίησε η ΕΕ το 2004 απομακρύνθηκαν από τους ρυθμούς ανάπτυξης πριν από την παγκόσμια κρίση πριν από την πανδημική κρίση. Η Λετονία, η Λιθουανία και η Εσθονία ήταν ήδη οι οικονομίες που είχαν συρρικνωθεί κατά περίπου 15% το 2009. Αυτές οι περιφερειακές (περιφερειακές) χώρες της Ένωσης αντιμετώπισαν την πανδημική κρίση χωρίς να έχουν την ευκαιρία να αντισταθμίσουν την απώλεια εξαγωγών που προκλήθηκε από την παγκόσμια κρίση.
Δηλαδή, είναι κατανοητό ότι πριν από την πανδημική κρίση στην ΕΕ, οι επιπτώσεις της παγκόσμιας κρίσης του 2008 όχι μόνο υπήρχαν στο δημόσιο χρέος αλλά και στους ρυθμούς ανάπτυξης. Ως εκ τούτου, οι χώρες της Ένωσης έπιασαν την πανδημική κρίση με μη ικανοποιητικά στοιχεία ανάπτυξης.
Το διάγραμμα 2 δείχνει τις επιπτώσεις της παγκόσμιας κρίσης του 2008 στην επιβάρυνση των χωρών της ΕΕ πριν από την πανδημία. Η κατάσταση των ευρωπαϊκών χωρών όσον αφορά αυτήν την τοξική κληρονομιά χρέους έχει ως εξής:
Ενώ ο μέσος όρος 5ετούς δημόσιου χρέους / ΑΕΠ της ΕΕ πριν από την παγκόσμια κρίση ήταν 66%, ο μέσος όρος των 5 ετών πριν από την πανδημία αυξήθηκε στο 83%. 90% της ζώνης του ευρώ.
Ο μέσος όρος του πενταετούς αποθέματος δημόσιου χρέους / ΑΕΠ πριν από την πανδημία ήταν 178% για την Ελλάδα, 135% για την Ιταλία, 126% για την Πορτογαλία και 98% για την Ισπανία. Δεδομένου ότι οι δημόσιες δαπάνες αυτών των χωρών συνεχίζουν να αυξάνονται με την πανδημική κρίση, είναι πολύ απίθανο να μειωθεί το χρέος τους.
Ο πενταετής μέσος όρος δημόσιου χρέους / ΑΕγχΠ της Γερμανίας και της Γαλλίας, δύο από τις ισχυρές οικονομίες της Ένωσης, προτού η παγκόσμια κρίση φτάσει σε επίπεδο που θα παραβίαζε το κριτήριο του Μάαστριχτ. Ενώ ο δείκτης δημόσιου χρέους / ΑΕΠ της Γερμανίας δεν άλλαξε πριν από την πανδημία, η παραβίαση της Γαλλίας συνεχίζεται.
– Η επιβάρυνση του δημόσιου χρέους των περιφερειακών χωρών (περιφέρεια) που προσχώρησαν στην Ένωση με την «Ανατολική Ευρώπη επέκταση» παρέμεινε σε πολύ χαμηλό επίπεδο σε σύγκριση με άλλες ανεπτυγμένες χώρες και στις δύο προ της κρίσης περιόδους.
Το έτος 2020, το πρώτο έτος της πανδημίας, έχει περάσει. Λοιπόν, πώς είναι το ευρωπαϊκό ρεκόρ αποθεμάτων δημόσιου χρέους; Μπορεί να φανεί από το Διάγραμμα 3:
Ο δείκτης δημόσιου χρέους / ΑΕΠ της ΕΕ αυξήθηκε στο 95% και του δείκτη της Ευρωζώνης στο 103%.
– Μια άλλη χώρα που είναι ένας από τους ιδρυτές της Ένωσης και δεν αναφέρεται πολύ στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους, είναι η Γαλλία. Ο δείκτης αποθεμάτων δημόσιου χρέους / ΑΕΠ φαίνεται να αυξάνεται έως και 115% το 2020.
– Το δημόσιο χρέος των μικρών οικονομιών με δημοσιονομική πειθαρχία, όπως η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Ρουμανία και η Σλοβακία, που προσχώρησαν στην ΕΕ με την «Ανατολική Ευρώπη επέκταση», εξακολουθούν να πληρούν τα κριτήρια του Μάαστριχτ.
-Η Ιταλία και το δημόσιο χρέος αυξάνονται.
Ο δείκτης δημόσιου χρέους / ΑΕΠ της Ισπανίας αυξήθηκε κατά 115% τα τελευταία 10 χρόνια.
– Εκτιμάται ότι ο δείκτης δημόσιου χρέους / ΑΕΠ της Ελλάδας θα αυξηθεί σε 196%. Για την Ιταλία, το ποσοστό αυτό θα ανέλθει στο 159%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της AMECO, η επιβάρυνση του χρέους αυτών των χωρών θα μειωθεί μόνο κατά 3-4 μονάδες το 2021.
Ως εκ τούτου, το δημόσιο χρέος επιβαρύνει τις χώρες PIIGS το 2009 “μόνο η κορυφή του παγόβουνου“Ήταν.
Η αναλογία επιβάρυνσης του δημόσιου χρέους προς το ΑΕγχΠ της Ιρλανδίας, η οποία έγινε αποδεκτή ως χώρα PIIGS στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους, άρχισε να μειώνεται με τον ρυθμό ανάπτυξης της χώρας αυτής κατά 25% το 2015 και τα πλεονασματικά δημοσιονομικά επιτεύγματα τα επόμενα χρόνια.
Το Βέλγιο και η Νότια Κύπρος εφιστούν την προσοχή με το βάρος του δημόσιου χρέους που δεν μπόρεσαν να μειώσουν από το 2009.
Όπως φαίνεται, η Ευρώπη εν γένει και οι χώρες PIIGS βρίσκονται σε μια πολύ σημαντική κρίση χρέους. Είναι κατανοητό ότι εξακολουθούν να φέρουν το χρέος της παγκόσμιας κρίσης το 2020, όταν ξεκίνησε η πανδημική κρίση. Με άλλα λόγια, έπιασαν την πανδημική κρίση με την τοξική κληρονομιά του υψηλού δημόσιου χρέους της παγκόσμιας κρίσης.. Είναι προφανές ότι δεν μπορούσαν να επιτύχουν επιτυχία στα 10 χρόνια που πέρασαν μέχρι την πανδημική κρίση, ενώ αγωνίζονταν με τις αντιξοότητες της παγκόσμιας κρίσης.
Καθηγητής Δρ. Binhan Elif YILMAZ