Η Τουρκία θυμήθηκε την Τετάρτη τον ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) την ένατη επέτειο του θανάτου του, σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
“Εορτάζουμε τον αείμνηστο Ραούφ Ράιφ Ντενκτάς, τον ιδρυτή Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, με σεβασμό και ευγνωμοσύνη για την ένατη επέτειο του θανάτου του”, ανέφερε το υπουργείο σε γραπτή δήλωση.
Υπενθυμίζοντας ότι ο Ντενκτάς υπερασπίστηκε τα δικαιώματα, την ισότητα και την ελευθερία του τουρκοκυπριακού λαού “με σοφία και αφοσίωση”, το υπουργείο Εξωτερικών είπε ότι ήταν πάντα σε στενή ενότητα με την Τουρκία ενώ αγωνιζόταν για το σκοπό τους.
“Έχοντας δείξει εξαιρετική ηγεσία στην αντιμετώπιση κάθε είδους δυσκολίας κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ο Rauf Denktaş, ως υπερασπιστής μιας από τις πιο ορθές αιτίες της εποχής μας, θα διατηρήσει πάντα την εξαιρετική του θέση στις καρδιές μας και στην ιστορία”, πρόσθεσε το υπουργείο. .
Επαναλαμβάνοντας τη δέσμευση για την «κοινή εθνική υπόθεση», υπογράμμισε την αλληλεγγύη του προς τον τουρκοκυπριακό λαό.
Η κληρονομιά του Ντενκτάς
Ο Ντενκτάς γεννήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 1924, στη Δυτική Κυπριακή πόλη Πάφος (Μπαφ). Σπούδασε νομικά στην Τουρκία και τη Βρετανία και επέστρεψε στην Κύπρο το 1947, έγινε ενεργό μέλος που εκπροσωπούσε την τουρκοκυπριακή κοινότητα πριν από τη βρετανική διοίκηση ενώ διετέλεσε εισαγγελέας από το 1949 και το 1958.
Το 1957, ως απάντηση σε επιθέσεις από μαχητές της ΕΟΚΑ με στόχο την ένωση του νησιού με την Ελλάδα, ο Ντενκτάς, μαζί με δύο φίλους, δημιούργησε τον Τουρκικό Οργανισμό Αντίστασης (TMT), ο οποίος στόχευε στη διχοτόμηση της Κύπρου. Ο Ντενκτάς έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στην εκπροσώπηση της τουρκοκυπριακής κοινότητας πριν από την Άγκυρα, το Λονδίνο και τα Ηνωμένα Έθνη κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων που κατέληξαν στις Συμφωνίες Λονδίνου και Ζυρίχης το 1959, ανοίγοντας το δρόμο για την ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Ντενκτάς μετακινήθηκε μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας προσπαθώντας να υπερασπιστεί την τουρκική κοινότητα στο νησί, οι οποίες αναγκάστηκαν από τις ελληνοκυπριακές αρχές να ζήσουν σε θύλακες μέσω επιθέσεων και σφαγών. Το 1973, ο Ντενκτάς έγινε επίσημα αντιπρόεδρος – μια θέση που προοριζόταν συνταγματικά για την τουρκική κοινότητα – αλλά στην πραγματικότητα, οι Τούρκοι δεν είχαν καμία εξουσία στην κυβέρνηση.
Το 1974, ένα ελληνοκυπριακό πραξικόπημα, που ακολούθησε βία κατά των Τούρκων του νησιού και η επέμβαση της Άγκυρας ως εγγυητική δύναμη, είχε ως αποτέλεσμα τη διχοτόμηση του νησιού της Κύπρου.
Μετά το τέλος των συγκρούσεων, το Τουρκικό Ομοσπονδιακό Κράτος της Βόρειας Κύπρου ανακηρύχθηκε και ο Ντενκτάς εξελέγη ηγέτης του δύο φορές, πρώτος το 1976 και πάλι το 1981. Στις 15 Νοεμβρίου 1983, το τουρκικό κράτος κήρυξε ανεξαρτησία με τη Μονομερή Διακήρυξη Ανεξαρτησίας του η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου και ο Ντενκτάς εξελέγη πρόεδρος. Επανεκλέχθηκε το 1985, το 1990, το 1995 και το 2000 μέσω λαϊκής ψηφοφορίας.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Ντενκτάς επαινέθηκε από πολλούς για τις προσπάθειές του να βελτιώσει την κατάσταση της ΤΔΒΚ, τη σταθερή στάση του στις ειρηνευτικές συνομιλίες και για το άνοιγμα του δρόμου για τους θεσμούς για μια πραγματική δικοινοτική δομή στο νησί. Ωστόσο, πολλοί τον επέκριναν επίσης ότι έχει σφιχτό κράτημα στην πολιτική της τουρκοκυπριακής κοινότητας και εμπόδισε πιθανά σχέδια επανένωσης με τη μη συμβιβαστική στάση του, ενώ η τουρκική κοινότητα αντιμετώπιζε απομόνωση στη διεθνή σκηνή.
Αυτή η εποχή έληξε το 2004, όταν σχεδόν το 65% της τουρκοκυπριακής κοινότητας ενέκρινε το ειρηνευτικό σχέδιο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν σε δημοψήφισμα τον Ιούλιο παρά τις αντιρρήσεις του Ντενκτάς. Το Σχέδιο Ανάν απέτυχε αφού οι Ελληνοκύπριοι το απέρριψαν με υψηλότερο περιθώριο, αλλά ο Ντενκτάς, ο οποίος δεσμεύτηκε να μην υποψηφίσει για άλλη θητεία τον Μάιο, έπρεπε να παραιτηθεί μετά το δημοψήφισμα.
Ο Ντενκτάς πέθανε από ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Near East στη Λευκωσία (Λευκωσία) στις 13 Ιανουαρίου 2012.
Μια διχασμένη Κύπρος
Η Τουρκία τόνισε πρόσφατα ότι οι προσπάθειες για μια «ομοσπονδιακή» λύση στο διχασμένο νησί της Κύπρου έχουν αποδειχθεί απελπιστικές και οποιεσδήποτε μελλοντικές συνομιλίες πρέπει να επικεντρωθούν σε δύο ξεχωριστά, κυρίαρχα κράτη στο νησί.
Όπως ανακοινώθηκε τη Δευτέρα, μετά από ένα πενταετές κενό, η Ελλάδα και η Τουρκία στις 25 Ιανουαρίου θα συνεχίσουν τις διερευνητικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη εν μέσω εντάσεων στην περιοχή. Το ζήτημα των ενεργειακών δικαιωμάτων και των θαλάσσιων συνόρων πρόκειται να κυριαρχήσει στις συνομιλίες.
Η Τουρκία, η οποία έχει τη μεγαλύτερη ηπειρωτική ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο, απέρριψε τους θαλάσσιους οριακούς ισχυρισμούς της Ελλάδας και της ελληνοκυπριακής διοίκησης στην περιοχή, τονίζοντας ότι αυτές οι υπερβολικές αξιώσεις παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα τόσο της Τουρκίας όσο και των Τουρκοκυπρίων.
Η Άγκυρα πέρυσι έστειλε αρκετές ασκήσεις για να διερευνήσει την ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο, διεκδικώντας τα δικαιώματά της στην περιοχή, καθώς και εκείνα της ΤΔΒΚ.
Τούρκοι ηγέτες έχουν επανειλημμένα τονίσει ότι η Άγκυρα τάσσεται υπέρ της επίλυσης όλων των εκκρεμών προβλημάτων στην περιοχή μέσω του διεθνούς δικαίου, των σχέσεων καλής γειτονίας, του διαλόγου και των διαπραγματεύσεων.