Ο Πρόεδρος του Λαϊκού Κόμματος Kudret Özersay είπε ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία για τη σταδιακή συνεργασία εταιρικής σχέσης μεταξύ των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο.
Ο Özersay, ο οποίος έδωσε συνέντευξη στην εφημερίδα Καθημερινή, δήλωσε ότι το Κυπριακό μπορεί να λυθεί με νέες και δημιουργικές ιδέες, και δήλωσε ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα «για ποιο λόγο η ελληνική πλευρά μπορεί να αποδεχθεί μια λύση δύο κρατών με καθαρό, κατανοητό και πειστικό τρόπο “.
Η τουρκική μετάφραση της συνέντευξης, που εστάλη από τον Özersay, έχει ως εξής:
“Ερώτηση 1: Οι πρόσφατες δηλώσεις του Προέδρου της Τουρκίας μετά την άτυπη συνάντηση του κουιντέτου έθεσαν σε κίνδυνο ή ασαφή την κατεύθυνση της ελληνοκυπριακής ηγεσίας στη λωρίδα, στην Αθήνα, και συμφωνείτε με τη γνώμη στο dillendirilen ορισμένες διπλωματικές λωρίδες;
Özersay: Δεν νομίζω ότι η συνάντηση του κουιντέτου ήταν σε κίνδυνο λόγω των δηλώσεων τόσο του Προέδρου της ΤΔΒΚ Τατάρ όσο και του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν. Εάν ρωτήσετε γιατί, πρέπει να σκεφτούμε γιατί αυτή η συνάντηση είναι πρώτη «ανεπίσημη». Είναι ανεπίσημο, διότι δεν υπάρχει κοινός λόγος διαπραγμάτευσης για τον οποίο συμφωνούν τα μέρη της διαφοράς. Δεν υπάρχει επίσημος, κοινός χώρος διαπραγμάτευσης. Για αυτόν τον λόγο, αυτές οι δηλώσεις είναι πολύ φυσικές, οι δύο πλευρές εκφράζουν δύο διαφορετικούς λόγους για μια λύση, και καθώς πλησιάζει η ημερομηνία της συνάντησης, δεν υπάρχει τίποτα πιο φυσικό από το να το υπογραμμίζει με χοντρές γραμμές. Πώς είναι ότι η Ελλάδα και ο Ελληνοκύπριος ηγέτης θα έρθουν μαζί «ομοσπονδία που θέλουμε», λέει, η Τουρκία και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, «θέλουμε λύση δύο κρατών». Η αξία είναι αυτό που θα λένε τα μέρη που ανέφεραν αυτές τις δύο απόψεις στην άτυπη συνάντηση για να πείσουν την άλλη πλευρά. Η τουρκοκυπριακή πλευρά ρώτησε «γιατί οι Ελληνοκύπριοι θα δεχτούν μια λύση δύο κρατών; να είστε σε θέση να απαντήσετε στην ερώτηση με σαφή, κατανοητό και πειστικό τρόπο σε αυτήν τη συνάντηση. Η ελληνοκυπριακή πλευρά ρώτησε επίσης: «Γιατί οι Τουρκοκύπριοι θα δεχόταν ακόμη την εταιρική σχέση παρά την 50χρονη αποτυχία και απόρριψη της ελληνοκυπριακής πλευράς στο δημοψήφισμα του 2004;» θα πρέπει να είναι σε θέση να απαντήσει στην ερώτηση με σαφή, κατανοητό και πειστικό τρόπο σε αυτήν την πενταμερή συνάντηση. Εκτός αν τα μέρη συμφωνήσουν από κοινού, δεν θα ξεκινήσουν επίσημες διαπραγματεύσεις και, στην περίπτωση αυτή, είναι απαραίτητο να δούμε ότι άλλες παρόμοιες άτυπες επαφές ενδέχεται να προκύψουν μετά από ένα ανεπιτυχές ανεπίσημο κουιντέτο.
Με άλλα λόγια, οι δυνατότητες είναι πραγματικά ποικίλες: Κάθε ένα από τα μέρη θα πείσει το άλλο για το δικό του μοντέλο λύσης (δείχνοντας ότι είναι προς το συμφέρον του άλλου μέρους με τους συμβιβασμούς του) και η νέα επίσημη βάση της λύσης θα να είναι αυτό το μοντέλο και οι επίσημες διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν με αυτόν τον λόγο · ή ένα μεσαίο σημείο που θα περιλαμβάνει το μοντέλο λύσης και των δύο πλευρών και το οποίο δεν θα αποκλείει κατηγορηματικά θα δημιουργηθεί και θα συμβιβαστεί όταν αυτό είναι το έδαφος για νέες διαπραγματεύσεις. Σαν τι? Για παράδειγμα, είναι ένα σταδιακό μοντέλο, με άλλα λόγια «εξελικτική εταιρική σχέση», στο οποίο τα δύο κράτη θα αρχίσουν να συνεργάζονται με συμφωνίες συνεργασίας σε διάφορα θέματα και οι τομείς συνεργασίας θα αυξάνονται συνεχώς με ταυτόχρονα και ξεχωριστά δημοψηφίσματα που θα διεξαχθούν στο ορισμένες περιόδους και δεν θα κλείσουν την ομοσπονδία τις επόμενες δεκαετίες. Ενίσχυση της συνεργασίας και της εταιρικής σχέσης με την πάροδο του χρόνου μέσω δημοψηφισμάτων, ξεκινώντας ως μια αδύναμη εταιρική σχέση βασισμένη στη συνεργασία μεταξύ των δύο κρατών. Ακριβώς όπως η διαδικασία από την ευρωπαϊκή κοινότητα άνθρακα και χάλυβα έως τον σχηματισμό της κοινής αγοράς και από εκεί μέχρι την τρέχουσα Ευρωπαϊκή Ένωση με ομόσπονδα χαρακτηριστικά, ένα φυσικά αναπτυσσόμενο μοντέλο συνεργασίας με σταδιακή συνεργασία. Εάν μια μέρα και οι δύο πλευρές είναι πλήρως προετοιμασμένες να μοιραστούν τη διαχείριση και τον πλούτο, αυτή η συνεργατική συνεργασία μπορεί να εξελιχθεί σε μια ομοσπονδία με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, ακόμη και αν οι συνθήκες αναπτυχθούν προς την αντίθετη κατεύθυνση, μπορεί επίσης να εξελιχθεί σε ένα μοντέλο στο οποίο τα δύο κράτη γίνονται ισχυρότερα και οι τομείς συνεργασίας γίνονται ακόμη λιγότερο. Αναμφίβολα, μια άλλη πιθανότητα είναι η έλλειψη κοινού ενδιαφέροντος και η αποτυχία της άτυπης συνάντησης κουιντέτου.
Ερώτηση 2: Τι είδους διαδικασία μας περιμένει στην Κύπρο μετά από τον Ερντογάν «Δεν υπάρχει διέξοδος στην Κύπρο εκτός από λύση δύο κρατών»;
Özersay: Πρώτα απ ‘όλα, θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή στο ακόλουθο σημείο: Πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί η παράμετρος της λύσης για 52 χρόνια στην Κύπρο ήταν η ομοσπονδία. Ο λόγος διαπραγμάτευσης ήταν η ομοσπονδία, όχι επειδή το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε, αλλά επειδή και οι δύο πλευρές είπαν «είμαστε στη διαπραγμάτευση της ομοσπονδίας». Με άλλα λόγια, η ομοσπονδιακή λύση υπάρχει εδώ και τόσα χρόνια όχι λόγω της ύπαρξης των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά επειδή και οι δύο πλευρές δήλωσαν ότι το ήθελαν. Ωστόσο, τώρα δεν υπάρχει τέτοια συναίνεση μεταξύ των δύο πλευρών, οπότε δεν μπορείτε να πείτε ότι οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αναφέρονται σε μια ομοσπονδιακή λύση και δεν μπορείτε να πείτε “δεν υπάρχει άλλη λύση από μια ομοσπονδία”, θα εξαπατήσετε τον εαυτό σας. Όταν το κοιτάς με τα μάτια και την προσέγγιση του κόσμου, πρέπει να σεβαστούν το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Τουρκοκυπρίων και των Ελληνοκυπρίων, τους οποίους αποκαλούν «λαούς της Κύπρου». Με άλλα λόγια, ούτε ο κόσμος ούτε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έχουν το δικαίωμα να λένε ότι η Κύπρος μπορεί να είναι μόνο ομοσπονδιακή κρατική διοίκηση. Αν είναι ο «Κυπριακός λαός» που θα το αποφασίσει, όπως λένε, ο τρόπος να γίνει αυτό είναι μέσω της κοινής βούλησης τόσο των Τουρκοκυπρίων όσο και των Ελληνοκυπρίων. Εκτός αν η κοινή βούληση των δύο κοινοτήτων είναι προς την ίδια κατεύθυνση, κανείς δεν μπορεί να επιβάλει τη λύση που θέλουν για το νησί της Κύπρου.
Ξέρετε γιατί σας θυμίζω όλα αυτά; Καθώς η ελληνική πλευρά μπορεί να πει ότι θέλει ομοσπονδία, η τουρκική πλευρά μπορεί να πει ότι θέλει λύση δύο κρατών. Όλοι πρέπει να το καταλάβουν αυτό και δεν πρέπει να είναι περίεργο. Η μία πλευρά είναι χαρούμενη που η έκθεση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών δεν ανέφερε ένα συγκεκριμένο μοντέλο λύσης (ομοσπονδία), ενώ η άλλη πλευρά χαίρεται που το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας έκανε αναφορά στην ομοσπονδία. Ωστόσο, αυτά δεν έχουν σημασία πια. Αυτές δεν είναι παρά νίκες από τον Πύρα. Μπορείτε να δημιουργήσετε μια εταιρική σχέση βασισμένη στη συναίνεση πείθοντας την άλλη πλευρά, αυτό είναι το πραγματικό κόλπο. Αν δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό, αυτό που λέτε παραμένει μόνο η επιθυμία και η επιλογή σας, το status quo στην Κύπρο θα συνεχιστεί.
Επομένως, μετά από αυτήν τη σαφή δήλωση του κ. Ερντογάν, η διαδικασία που μας περιμένει δεν είναι μία άτυπη κουιντέτα συνάντηση αλλά πολλές άτυπες συναντήσεις. Αλλά αν βρεθεί μια διέξοδος, η διέξοδος είναι μέσω νέων και δημιουργικών ιδεών. Θα μπορέσουν τα μέρη να βρουν νέες ιδέες για να είναι δημιουργικοί και να πείσουν την άλλη πλευρά, θα τον δούμε μαζί σε αυτή τη συνάντηση κουιντέτ.
Θα ήθελα να αναφέρω ένα άλλο σημαντικό σημείο εδώ. Άνοιξε το κουτί της Πανδώρας. Με άλλα λόγια, η τζίνι βγήκε από τη λάμπα και ήταν ο κύριος Αναστασιάδης που το προκάλεσε. Είτε πρόκειται να δραπετεύσει όταν είχε κολλήσει στις διαπραγματεύσεις ή επειδή το ήθελε πραγματικά, εξέφρασε τα λόγια του ότι θα μπορούσε να συναντήσει τα δύο κράτη, ίσως με ελαφρώς διαφορετικές εκφράσεις. Είναι λοιπόν πιθανό τόσο ο Αρχιεπίσκοπος, ο Μεβλούτ Μπέη όσο και ορισμένοι αξιωματούχοι της ΕΕ να παρεξηγήσουν όλους τον κ. Αναστασιάδη; Όποιος και αν είναι ο λόγος, ο κ. Αναστασίδης «έκλεισε το μάτι σε μια λύση δύο κρατών» σε διαφορετικά διπλωματικά περιβάλλοντα και κάνοντας έτσι, χαϊδεύει τη λάμπα του Alaadin με το χέρι του. Γι ‘αυτό τα τζιν βγήκαν. Ακόμα κι αν λέει ότι δεν θα συναντήσω τις δύο πολιτείες μετά από αυτό το διάστημα, δεν έχει σημασία. Ακόμα κι αν λέει ότι δεν μιλώ για τη λύση των δύο κρατών, η τουρκική πλευρά θα έχει το δικαίωμα να πει «Δεν μιλάω ούτε για την ομοσπονδιακή λύση». Συνοπτικά, νομίζω ότι η κύρια ευθύνη βαρύνει τον κ. Αναστασίδη σε αυτό το σημείο όπου φτάσαμε στο έδαφος των διαπραγματεύσεων. Φυσικά, έχει δίκιο, διότι βλέπει ότι η ελληνική κοινότητα δεν είναι έτοιμη για ομοσπονδιακή λύση και δεν είναι έτοιμη να μοιραστεί τη διοίκηση και τον πλούτο με τους Τουρκοκύπριους. Τότε πρέπει να είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας. Δεδομένου ότι η ελληνική κοινότητα δεν είναι έτοιμη για μια ομοσπονδιακή λύση, δηλαδή να μοιραστεί τη διοίκηση και τον πλούτο, τότε εάν ο Έλληνας ηγέτης βγει και λέει «θα δούμε μόνο την ομοσπονδία», θα υπάρξει απείθεια και δεν μπορούμε να πάμε πουθενά. Εάν γνωρίζει ότι δεν θα είναι Έλληνας ηγέτης και λέει ότι θέλει μια ομοσπονδία παρόλο που ξέρει ότι η κοινωνία του δεν το θέλει και δεν είναι έτοιμη για αυτό, αυτό σημαίνει ότι εξυπηρετεί μόνο το status quo και προτιμά τη συνέχιση της καθεστώς.
Ερώτηση 3: Πιστεύετε ότι η έννοια της ίσης κυριαρχίας που τονίζεται από την τουρκοκυπριακή πλευρά θα αντηχεί στην ανεπίσημη σύνοδο κορυφής;
Özersay: Αυτή η έννοια τονίστηκε από τον νεκρό Ντενκτάς για χρόνια και ήταν πάντα αντικείμενο συζήτησης με βάση την έννοια της «κυριαρχίας». Η «πολιτική ισότητα» είναι μία από τις βασικές παραμέτρους της ομοσπονδιακής λύσης, ενώ η «κυρίαρχη ισότητα» είναι ένα χαρακτηριστικό που θα είναι η κύρια παράμετρος για μοντέλα λύσεων δύο κρατών. Ο προβληματισμός αυτής της έννοιας στην άτυπη σύνοδο κορυφής εξαρτάται εν μέρει από την προσέγγιση της τουρκοκυπριακής πλευράς. Η τουρκοκυπριακή πλευρά θα πρέπει να είναι σε θέση να εξηγήσει πολύ καλά τι κατανοεί από αυτό και τι πρέπει να γίνει κατανοητό από αυτήν την παράμετρο εάν οι λόγοι διαπραγμάτευσης θα αλλάξουν υπό αυτές τις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Το αν θα αντηχεί στην άτυπη σύνοδο κορυφής θα καθορίσει με ποιον τρόπο θα συμμετάσχουν οι δύο πλευρές σε αυτή τη συνάντηση με το κουιντέτο. Και οι δύο πλευρές, ακόμη και η Ελλάδα και η Τουρκία, στο μέτρο που και οι τέσσερις πλευρές είναι οι πλευρές που οι διεθνείς διαφορές πρέπει να είναι άτυπες, δεν πρόκειται να φάει σταφύλια για να νικήσει την επίσημη συνάντηση του παραγωγού. Δεν έχει νόημα να λέμε «τι θέλω». Εάν ναι, δεν θα υπάρξει πρόοδος. Αλλά αν πάνε στην ομιλία ως «το θέλω αυτό, βρίσκω αυτό το είδος λύσης πιο ρεαλιστικό και βιώσιμο για αυτούς τους λόγους, και αυτός ο τύπος λύσης θα ωφελήσει όχι μόνο εγώ αλλά και τον συνομιλητή μου και το άλλο μέρος», είναι πιθανό να ελπίζω κάτι από την άτυπη συνάντηση. ”