Ένα ιερό του Απόλλωνα εντοπίστηκε πρόσφατα από αρχαιολόγους στο Pera Oreinis-Fragkissa Λευκωσία, Κύπρος. Το εντυπωσιακό εύρημα, που ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Αρχαιοτήτων της Κύπρου και το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, έγινε από αρχαιολόγους από τα πανεπιστήμια της Φρανκφούρτης και του Κίελ στη Γερμανία.
Η αρχαιολογική και γεωφυσική έρευνα στην περιοχή Pera Oreinis τον Οκτώβριο του 2020 πραγματοποιήθηκε από τον Δρ Matthias Recke της Φρανκφούρτης και τον διευθυντή πεδίου Dr. Philipp Kobusch από το Kiel.
Το ιερό του Απόλλωνα, κοντά στην αρχαία Ταμασό, μπορεί να θεωρηθεί ένα από τα πιο σημαντικά ιερά που έχουν ανακαλυφθεί στην Κύπρο μέχρι σήμερα, λόγω των πλούσιων ευρημάτων από τα ανεκτίμητα γλυπτά εκεί, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους.
Ήταν επίσης ο τόπος αυτού που θεωρήθηκε ως «ανασκαφή διάσωσης» το 1885 από τον Γερμανό αρχαιολόγο Max Ohnefalsch-Richter. Ωστόσο, η ακριβής τοποθεσία του Ιερού ξεχάστηκε τραγικά στη συνέχεια – και έχει αναζητηθεί μάταια από διάφορους αρχαιολόγους από τότε.
Πρόσφατα, αρχειακές μελέτες κατάφεραν να εντοπίσουν τη θέση του ιερού σε μια κοιλάδα νότια του Πέρα Ορεινής. Μέσω μιας εντατικής έρευνας αυτής της κοιλάδας, είναι πλέον δυνατό να εντοπιστεί με ακρίβεια η ακριβής τοποθεσία του ιερού.
Η έρευνα αποκάλυψε όχι μόνο υψηλή συγκέντρωση κεραμικών θραυσμάτων, αλλά και θραύσματα αρχαίων γλυπτών και ειδωλίων από τερακότα σε μια σχετικά στενά καθορισμένη περιοχή. Μια γεωφυσική έρευνα με ραντάρ που διεισδύει στο έδαφος, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου υπό τη διεύθυνση του Απόστολου Σαρρή, επιβεβαίωσε τα ευρήματα.
Δομές που βρίσκονται βαθιά κάτω από το έδαφος μπορούν να βρεθούν μόνο στο τμήμα της κοιλάδας που ήταν επίσης εμφανές στην αρχαιολογική έρευνα.
Μια προκαταρκτική ανάλυση των ευρημάτων έδειξε ότι η περιοχή είχε καταληφθεί από την εποχή του Σιδήρου και χρησιμοποιήθηκε σε όλη την αρχαϊκή, κλασική και ελληνιστική περίοδο. Ωστόσο, τα αριθμητικά μικρότερα ευρήματα της Ρωμαϊκής και της Βυζαντινής εποχής είναι πολύ πιο διαβρωμένα, και πιθανότατα προέρχονται από έναν οικισμό αυτής της περιόδου κατάντη, ο οποίος είναι ήδη γνωστός.
Τα ευρήματα από προηγούμενες περιόδους, τα οποία μπορούν να αποδοθούν στη χρήση του ιερού του Απόλλωνα, είναι σχετικά καλά διατηρημένα. Θεωρείται ότι ήταν μέρος των συντριμμιών των ανασκαφών του 1885 και κατά κάποιο τρόπο αγνοήθηκαν εκείνη την εποχή.
Άρματα, άλογα και ανθρώπινες φιγούρες σε μέγεθος ζωής
Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι τα πολυάριθμα θραύσματα από ασβεστολιθικές μορφές και μεγάλα αγάλματα τερακότας αποδεικνύουν ότι αυτά είναι τα ερείπια ενός αρχαίου ιερού, καθώς παρόμοια ευρήματα σε οικισμούς και νεκροπόλεις είναι ασυνήθιστα.
Στην πραγματικότητα, οι τύποι των μορφών που ανακαλύφθηκαν αντιστοιχούν ακριβώς στο υλικό που ανασκάφηκε το 1885 – το οποίο βρίσκεται τώρα σε μουσεία στον Καναδά, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ιρλανδία και πιθανώς ακόμη και τη Ρωσία. Μόνο ένα μικρό μέρος των ευρημάτων από το 1885 έχουν παραμείνει στην Κύπρο και βρίσκονται τώρα στο Κυπριακό Μουσείο στη Λευκωσία, συμπεριλαμβανομένου του περίφημου «Κολοσσού της Ταμασού».
Τα πιο χαρακτηριστικά ευρήματα από το Ιερό είναι μικρά άμαξες, αναβάτες και φιγούρες πολεμιστών στην τερακότα και μεγάλα κοίλα αγάλματα τερακότας έως και μεγέθους ζωής, που απεικονίζουν τους δωρητές τους. Ένα τέτοιο άγαλμα φαίνεται παραπάνω, με ένα κομμάτι ενός παπουτσιού μεγέθους σε σύγκριση με ένα εύρημα από την προηγούμενη ανασκαφή του 1885 που βρίσκεται τώρα στο Κυπριακό Μουσείο.
Εκεί βρέθηκαν επίσης πολλές ντυμένες φιγούρες ψηφοφόρων από ασβεστόλιθο. Εκτός από αυτές τις ανθρώπινες μορφές, έχουν βρεθεί πολλά άλλα γλυπτά θραύσματα, ειδικά των αλόγων (και των αναβατών σε άλογα).
Η επιβεβαίωση ότι η τοποθεσία του σημαντικού ιερού του Απόλλωνα βρισκόταν ακριβώς σε αυτό το σημείο παρέχεται επίσης από τη θέση μιας δοκιμαστικής τάφρου μήκους σχεδόν 15 μέτρων, η οποία μπορεί να εντοπιστεί στις δραστηριότητες του 1885 και η οποία αναφέρεται επίσης στην παλιά ανασκαφή Αναφορές.
Η τάφρος, που είχε πλάτος ακριβώς δύο πόδια, είχε σκοπό να εξερευνήσει την παρακείμενη περιοχή προκειμένου να προσδιορίσει την ακριβή έκταση του ιερού. Στην πραγματικότητα, ερείπια αρχαίας τοιχοποιίας με δύο κελύφη φαίνονται εδώ, που πρέπει να ήταν μέρος της αρχιτεκτονικής του ιερού.
Μια πιο λεπτομερής διερεύνηση της περιοχής ως μέρος μιας άλλης αρχαιολογικής ανασκαφής έχει προγραμματιστεί για την Άνοιξη του 2021.
Με πληροφορίες από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Κυπριακή Δημοκρατία