Που εκδόθηκε στις: Τροποποιήθηκε:
Άγκυρα (AFP)
Οι δύο ανώτεροι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πραγματοποιήσουν μια σπάνια επίσκεψη την Τρίτη στον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με στόχο να δοκιμάσουν τη δεδηλωμένη δέσμευσή του να βελτιώσει τους άβολους δεσμούς.
Χρόνια διαφωνιών σχετικά με έναν αυξανόμενο κατάλογο θεμάτων που απειλούνται να βράσουν το περασμένο καλοκαίρι όταν η Τουρκία έστειλε ναυτικά πλοία για να υποστηρίξει μια αποστολή εξερεύνησης ενέργειας σε ύδατα που διεκδικούσαν τα μέλη της ΕΕ Κύπρος και Ελλάδα.
Οι εντάσεις μειώθηκαν κάπως όταν η Τουρκία απέσυρε τα πλοία και φέτος συμμετείχε στις πρώτες θαλάσσιες συνομιλίες με την Ελλάδα από το 2016.
Το μπλοκ αποσύρθηκε από την απειλή του να κυρώσει την Τουρκία ως αποτέλεσμα.
Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel θα δουν τώρα πώς σκοπεύει ο Ερντογάν να ακολουθήσει την επανειλημμένα δηλωμένη επιθυμία του να «γυρίσει μια νέα σελίδα» στις σχέσεις.
– Καθορισμός όρων –
Οι Τούρκοι λένε ότι θέλουν να προχωρήσουν από τις “θετικές” συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν σε μια σειρά από εκκλήσεις για “συγκεκριμένη δράση” – ειδικά για τη μετανάστευση.
Ωστόσο, αξιωματούχοι της ΕΕ προειδοποιούν ότι οποιαδήποτε βελτίωση εξαρτάται από το πώς ενεργεί ο Ερντογάν – ο οποίος ήταν ηγέτης όταν η Τουρκία ξεκίνησε επίσημα συνομιλίες για ένταξη στο μπλοκ το 2005 – και αν παραμένει εποικοδομητικός εταίρος.
Η πιθανή απόψυξη συμπίπτει με την ενδυνάμωση της Τουρκίας από τον Λευκό Οίκο, όπου η εκλογή του Προέδρου Τζο Μπάιντεν είδε τον Ερντογάν να χάνει έναν προσωπικό φίλο του Ντόναλντ Τραμπ.
Σε μια προσέγγιση “καρότο και ραβδί”, η ΕΕ αιωρείται τη δυνατότητα ενημέρωσης της τελωνειακής ένωσης των πλευρών, ελευθέρωσης των θεωρήσεων, παροχής περισσότερων χρημάτων για τους πρόσφυγες και αυξημένου διαλόγου με την Τουρκία σε διάφορα μέτωπα.
Ωστόσο, αξιωματούχος της ΕΕ επέμεινε ότι η συνάντηση της Τρίτης “δεν θα είναι στιγμή διαπραγματεύσεων” αλλά μάλλον ευκαιρία για τις πλευρές να καθορίσουν τους όρους τους για βελτιωμένους δεσμούς.
– Κατάλογος παραπόνων –
Η συνάντηση έρχεται μετά την αποχώρηση της Τουρκίας τον περασμένο μήνα από μια συνθήκη για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και την έναρξη επίσημης προσπάθειας για τον τερματισμό του κύριου κουρδικού κόμματος της χώρας.
Αν και οι Βρυξέλλες καταδίκασαν και τις δύο αποφάσεις, οι ηγέτες της ΕΕ τον περασμένο μήνα επανέλαβαν τη δέσμευσή τους να συνεργαστούν με την Τουρκία, εάν «διατηρηθεί η τρέχουσα αποκλιμάκωση».
Και οι δύο πλευρές έχουν λίστες παραπόνων που θέλουν να αντιμετωπίσουν.
Μια τουρκική διπλωματική πηγή δήλωσε στο AFP ότι η Άγκυρα αναμένει τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης του 1995 και μεγαλύτερη έμφαση στο καθεστώς υποψηφιότητας της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΕ.
Η πηγή πρόσθεσε ότι η Τουρκία ήθελε να ενημερώσει τη συμφωνία μετανάστευσης του 2016, η οποία είδε το μπλοκ να υπόσχεται δισεκατομμύρια ευρώ σε αντάλλαγμα για την Τουρκία που ασκεί έλεγχο επί της ροής μεταναστών και προσφύγων στην Ευρώπη.
Η Τουρκία φιλοξενεί σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι Σύροι.
“Η ΕΕ δεν τήρησε ακόμη πλήρως τις δεσμεύσεις της για τη συμφωνία, ιδίως τις χρηματοοικονομικές της υποχρεώσεις”, ανέφερε η πηγή, προσθέτοντας ότι μόλις 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ (4,4 δισεκατομμύρια δολάρια) από τα υποσχεθέντα έξι δισεκατομμύρια ευρώ είχαν φτάσει στην Τουρκία.
Οι Βρυξέλλες κατηγορούν την Άγκυρα ότι δεν ακολουθεί τη δέσμευσή της να επιστρέψει μετανάστες που φτάνουν στην Ευρώπη, αλλά οι αιτήσεις ασύλου αποτυγχάνουν.
– Αγκάθι της Κύπρου –
Ο Ilke Toygur, αναλυτής στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών και Ασφάλειας, δήλωσε ότι η Τουρκία ήθελε μια σχέση συναλλαγών με το μπλοκ, «διατηρώντας τις επιλογές της ανοιχτές».
Η τουρκική κυβέρνηση βλέπει έναν “πιο πολυπολικό, πιο διχασμένο” κόσμο με την πτωτική επιρροή της Δύσης, δήλωσε η Toygur σε ένα podcast για το think tank της, προσθέτοντας: “Η Τουρκία το βλέπει ως ευκαιρία να διαφοροποιήσει τους συμμάχους της.”
Η ολοένα και πιο αποφασιστική εξωτερική πολιτική της Τουρκίας υπήρξε σημαντική πηγή πιέσεων ΕΕ-Τουρκίας.
Αυτά κλιμακώθηκαν λόγω της τουρκικής υποστήριξης στο Αζερμπαϊτζάν κατά τη διάρκεια ενός πολέμου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ πέρυσι κατά της Αρμενίας και της στρατιωτικής υποστήριξης της Άγκυρας στη Λιβύη.
Αλλά με τις εκεχειρίες που συμφωνήθηκαν σε αυτές τις συγκρούσεις, οι πλευρές επικεντρώνονται τώρα σε διερευνητικές συνομιλίες υπό την ηγεσία του ΟΗΕ για το διχασμένο νησί της Κύπρου που έχουν προγραμματιστεί για αργότερα αυτόν τον μήνα.
Η Κύπρος είναι ένα αγκάθι στις σχέσεις από το 1974, όταν η Τουρκία κατέλαβε το βόρειο τρίτο του νησιού ως απάντηση σε πραξικόπημα που ενορχηστρώθηκε από τη στρατιωτική χούντα που ήταν τότε στην εξουσία στην Αθήνα με στόχο την προσάρτηση του νησιού στην Ελλάδα.
© 2021 AFP