Η ΕΕ και η Τουρκία πίεσαν την Πέμπτη για να επιδιορθώσουν τους δεσμούς που υπέστησαν εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο καθώς ο υπουργός Εξωτερικών της Άγκυρας συνομίλησε με μια σειρά από ανώτερους αξιωματούχους στις Βρυξέλλες.
Ο Μέβλουτ Καβούσογλου συναντήθηκε με τον αρχηγό της ΕΕ Ουρσούλα φον ντερ Λέιν και τον κορυφαίο διπλωμάτη Γιοσέπ Μπόρελ, μετά από συμβιβαστικές κινήσεις του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πυροδότησαν ελπίδα για αύξηση των σχέσεων.
“Ο διάλογος είναι απαραίτητος, αλλά περιμένουμε επίσης αξιόπιστες χειρονομίες”, έγραψε στο Twitter ο von der Leyen μετά από μια “σύντομη ανταλλαγή” με τον Cavusoglu.
Οι εντάσεις μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας έφτασαν σε νέα επίπεδα πέρυσι αφού η Άγκυρα έστειλε επανειλημμένα ένα πλοίο για να αναζητήσει κοιτάσματα φυσικού αερίου σε αμφισβητούμενα ύδατα, εξοργίζοντας το μπλοκ και τα κράτη μέλη της, Ελλάδα και Κύπρο.
Αλλά και οι δύο πλευρές έχουν μαλακώσει τη ρητορική τους τις εβδομάδες από τότε που η Τουρκία απέσυρε το πλοίο, το Oruc Reis, το Νοέμβριο και οι Βρυξέλλες ανακοίνωσαν σχέδια επέκτασης των κυρώσεων τον περασμένο μήνα.
Σε μια σημαντική κίνηση, η Τουρκία και η Ελλάδα συμφώνησαν να διεξαγάγουν διερευνητικές συνομιλίες σχετικά με τη θαλάσσια διαμάχη τους στην Κωνσταντινούπολη στις 25 Ιανουαρίου, συνεχίζοντας τις διαβουλεύσεις που είχαν διακοπεί το 2016.
Ο Ερντογάν επέμεινε ότι θέλει να “γυρίσει μια νέα σελίδα” στις σχέσεις της Άγκυρας με τις Βρυξέλλες σε τηλεφωνική κλήση αυτόν τον μήνα με τον Πρόεδρο της Επιτροπής της ΕΕ, von der Leyen.
Ο Καβούσογλου είπε ότι βρισκόταν στις Βρυξέλλες για να παρουσιάσει λεπτομέρειες για μια επίσκεψη του von der Leyen και του προέδρου του συμβουλίου Charles Michel στην Τουρκία μετά από πρόσκληση του Ερντογάν.
“Είναι πολύ σημαντικό να δημιουργηθεί μια θετική ατμόσφαιρα και ατζέντα, αλλά για να είναι βιώσιμη αυτή η ατζέντα χρειαζόμαστε συγκεκριμένα βήματα και από τις δύο πλευρές”, είπε στην αρχή των συνομιλιών με τον επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής Μπόρελ.
Η ΕΕ έχει μια σειρά από μείζονα ζητήματα με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου της Άγκυρας στις συγκρούσεις Συρίας, Λιβύης και Ναγκόρνι Καραμπάχ.
Όμως, ενέτεινε τις εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο, κατά τη διάρκεια της οποίας συγκρούστηκαν πυροβολισμοί από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ Τουρκία και Ελλάδα, που απειλούσαν να τεθούν σε κίνδυνο.
Η Ελλάδα και η Κύπρος, με την υποστήριξη της Γαλλίας, πίεσαν για ευρεία ποινικά μέτρα κατά της Τουρκίας.
Οι ηγέτες της ΕΕ τον Δεκέμβριο αποφάσισαν να επεκτείνουν μια μαύρη λίστα κυρώσεων ατόμων που εμπλέκονται σε γεωτρήσεις στα κυπριακά ύδατα, η οποία επί του παρόντος περιλαμβάνει δύο αφεντικά της τουρκικής εταιρείας ενέργειας.
Παραμένει ασαφές πότε θα προστεθούν επίσημα νέα ονόματα, αλλά ένας διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε ότι θα μπορούσε να υπάρξει προσωρινή συμφωνία για αυτά σε συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών του μπλοκ την επόμενη εβδομάδα.
– Δύο μήνες για να πείσει –
Πιο δυσοίωνο για την Άγκυρα είναι ότι οι ηγέτες της ΕΕ ανέθεσαν επίσης στον Μπόρελ να βρει επιλογές για αυστηρότερη τιμωρία πριν από την επόμενη σύνοδο κορυφής τον Μάρτιο σε περίπτωση που η Άγκυρα ξαναρχίσει αυτό που οι Βρυξέλλες ονόμασαν «μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις».
Ενώ η Γαλλία, η Ελλάδα και η Κύπρος πιέστηκαν σκληρότερα για μια σκληρή γραμμή στην Τουρκία, άλλοι με επικεφαλής την οικονομική δύναμη της Γερμανίας ήταν πολύ πιο έντονοι για μια πιο διπλωματική προσέγγιση.
Πολλοί επιθυμούν να διατηρήσουν την Άγκυρα στο πλευρό τους, καθώς η ΕΕ εξακολουθεί να στηρίζεται σε αυτήν για να αποτρέψει τους πρόσφυγες από τη Συρία να μπουν στο μπλοκ στο πλαίσιο μιας ασταθούς συμφωνίας του 2016.
Ο Cavusoglu είπε ότι αυτός και ο Borrell θα συζητήσουν την ενημέρωση αυτής της συμφωνίας, καθώς και τη σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης για την ανατολική Μεσόγειο.
Είπε επίσης ότι θα επικεντρωθεί στις μακροπρόθεσμες παραχωρήσεις που απαιτούνται από την Άγκυρα – ταξίδι χωρίς βίζα με την ΕΕ και εκσυγχρονισμό μιας τελωνειακής ένωσης μεταξύ των δύο.
Ο ανώτερος διπλωμάτης της Άγκυρας είναι επίσης έτοιμος να συναντήσει τον Μισέλ και τον αρχηγό του ΝΑΤΟ Τζένς Στόλτενμπεργκ την Παρασκευή.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες λένε ότι τα μεγάλα οικονομικά δεινά στο σπίτι και η αποχώρηση του συμμάχου του Ερντογάν Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου των ΗΠΑ ωθούν τον Τούρκο ηγέτη να ακολουθήσει μια πιο συμφιλιωτική προσέγγιση.
Η Τουρκία ξεκίνησε συνομιλίες για ένταξη στην ΕΕ το 2005, αλλά έγιναν παγωμένες καθώς ο Ερντογάν άρχισε να ακολουθεί μια πιο αντιπαράθεση.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Jean Asselborn επέμεινε στο AFP ότι η ΕΕ ήθελε «διαρκή κράτηση» με την Άγκυρα, αλλά ότι οι Βρυξέλλες παρέμειναν «αποφασισμένες να υπερασπιστούν τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της».
“Κανείς δεν σκοπεύει να σκουπίσει την πλάκα καθαρά”, είπε πριν από την επίσκεψη.