Οι καταστροφικές οικονομίες βλέπουν τον πλούτο της θάλασσας

Σε όλο τον κόσμο, οι κυβερνήσεις βλέπουν τον ωκεανό ως ένα νέο οικονομικό σύνορο

Από τη Μαρία Χατζημιχαήλ

Η συνέπεια της οικονομικής κρίσης και η πραγματοποίηση της πεπερασμένης φύσης των υλικών στην ξηρά προκάλεσε αυξημένη προσοχή στο οικονομικό δυναμικό του ωκεανού.

Σε όλο τον κόσμο, ο ωκεανός θεωρείται ως ένα νέο «οικονομικό σύνορο», ένας χώρος που μπορεί να αξιοποιηθεί για να διευκολύνει την επανεκκίνηση των οικονομιών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η «μπλε οικονομία» έχει διάφορες μορφές και ονόματα. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ονομάζεται «μπλε ανάπτυξη» και περιγράφεται ως «η μακροπρόθεσμη στρατηγική για την υποστήριξη της αειφόρου ανάπτυξης στους θαλάσσιους και θαλάσσιους τομείς στο σύνολό του», ενώ «οι θάλασσες και οι ωκεανοί είναι (κατανοητοί ως) κινητήριες δυνάμεις για την ευρωπαϊκή οικονομία, με μεγάλες δυνατότητες καινοτομίας και ανάπτυξης. ” Η στρατηγική Blue Growth έχει προσδιορίσει τη θαλάσσια υδατοκαλλιέργεια, τον παράκτιο (και θαλάσσιο) τουρισμό, τη θαλάσσια βιοτεχνολογία, την ενέργεια των ωκεανών και την εξόρυξη βυθού ως τομείς με τις υψηλότερες δυνατότητες για θέσεις εργασίας και ανάπτυξη.

μπλε ανάπτυξη infographic από την ευρωπαϊκή επιτροπή
Γράφημα Blue Growth από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Με παρόμοιο τρόπο, η αυστραλιανή κυβέρνηση έχει υπολογίσει ότι οι θαλάσσιες βιομηχανίες της θα συνεισφέρουν περίπου 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως στην οικονομία έως το 2025. Η θαλάσσια οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί τρεις φορές ταχύτερα από το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Αυστραλίας κατά την επόμενη δεκαετία. Στην Αφρική, η Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Αφρική ανέπτυξε ένα «εγχειρίδιο πολιτικής» το 2016, το οποίο χαρακτήρισε τη θαλάσσια ανάπτυξη ως «τα νέα σύνορα της αφρικανικής αναγέννησης», ενώ η «Πρωτοβουλία για την μπλε ανάπτυξη της Ασίας και του Ειρηνικού» επικεντρώνεται στην αειφόρο χρήση της αλιείας και βιώσιμη ανάπτυξη της περιφερειακής υδατοκαλλιέργειας που τη συνδέει με ζητήματα επισιτιστικής ασφάλειας και φτώχειας, αυξανόμενη περιφερειακή και παγκόσμια ζήτηση για ψάρια και την ανάγκη για οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ έχει επίσης υποβάλει τη δική του πρωτοβουλία για την μπλε ανάπτυξη που τον συνδέει με την ανάγκη ανάπτυξης, ιδίως στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, στο πλαίσιο της επίτευξης του σχετικού Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 14: «Ζωή Κάτω από το νερό ». Η Παγκόσμια Τράπεζα επέλεξε επίσης τον όρο και τον χαρακτήρισε ως «την αειφόρο χρήση των ωκεανών πόρων για οικονομική ανάπτυξη, βελτιωμένα μέσα διαβίωσης και θέσεις εργασίας και υγεία των ωκεανών των οικοσυστημάτων».

Γενικά, η αξιοποίηση του κρυμμένου πλούτου που είναι κλειδωμένη στους ωκεανούς έχει γίνει στόχος για πολλές χώρες. Όπως το καταλαβαίνω, αυτό μπορεί να είναι μια πολύ συναρπαστική προοπτική για ένα σημαντικό τμήμα της κοινωνίας, καθώς αυτό θα σήμαινε ότι (τουλάχιστον) στον παγκόσμιο βορρά, οι οικονομίες μπορούν να βρουν χώρο και υλικά για να αναπτυχθούν, και έτσι μπορούμε να συνεχίσουμε το προσποιητικό παιχνίδι που αυτοί ο τρόπος ζωής μας είναι βιώσιμος.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ – ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Ναυτιλίας Βασίλειος Δημητριάδης προωθεί επαγγέλματα ναυτικών και Μπλε Σπουδών σε μαθητές σε γυμνάσιο Λεμεσού τη Δευτέρα

Η Κυπριακή Δημοκρατία, επίσης, σιγά-σιγά αλλάζει σταθερά το παιχνίδι της προς την ενσωμάτωση της γαλάζιας οικονομίας στα ευρύτερα σχέδια της για την οικονομία. Τον Μάρτιο, το υπουργείο Ναυτιλίας της Κύπρου ξεκίνησε μια νέα εκστρατεία με το σύνθημα «ΘΑΛΑΣΣΑ… Ο ΟΡΙΖΟΝΤΟΣ ΣΑΣ» με σκοπό την προώθηση των Θαλάσσιων, Μπλε Σπουδών και επαγγελμάτων στα γυμνάσια. Σε ένα σύντομο κλιπ που κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την προώθηση της εκστρατείας, οι νέοι Κύπριοι περιγράφουν τη θάλασσα ως ένα χώρο που «εκπέμπει έναν αέρα αισιοδοξίας, εμπιστοσύνης για το μέλλον» και δηλώνει ότι είναι έτοιμοι να «αγκαλιάσουν τις προοπτικές της». Κάποια στιγμή, ένας από τους μαθητές χαμογελάει και λέει, «ο ορίζοντας μας, η μπλε ελπίδα».

Στην ουσία, το υπουργείο ναυτιλίας κινείται σύμφωνα με άλλες χώρες, προσπαθώντας να συνεργαστεί και να εκμεταλλευτεί το νέο – και όχι τόσο νέο – οικονομικό δυναμικό του ωκεανού διαστήματος. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις καλύπτονται από τον αόριστο και υπερβολικά αγχωμένο όρο της «βιωσιμότητας», ενώ οι κοινωνικές επιπτώσεις λαμβάνουν τη μονοδιάστατη μορφή νέων ευκαιριών απασχόλησης.

το ισχυρότερο αιολικό πάρκο στη γερμανική θάλασσα της Βαλτικής
Το αιολικό πάρκο «Arkona» στη γερμανική Βαλτική Θάλασσα κοντά στο νησί Ruegen της Γερμανίας

Αν και ορισμένοι περιβαλλοντικοί μη κυβερνητικοί οργανισμοί έχουν προχωρήσει για να αμφισβητήσουν την αναμφισβήτητη προώθηση της γαλάζιας οικονομίας που θέτει το ζήτημα των «ορίων στην μπλε ανάπτυξη», υπήρξε γενικά μικρή αντίδραση. Αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι κοινωνίες μας έχουν εδραιωμένη πεποίθηση για αυτό που έχει χαρακτηριστεί ως φανταστικό προσανατολισμένο στην ανάπτυξη, πράγμα που σημαίνει ότι η ανάπτυξη της οικονομίας νοείται ως βασική απαίτηση όλων των πολιτικών και πολιτικών αποφάσεων.

Υπάρχει, ωστόσο, αυξανόμενη έρευνα σχετικά με τους τρόπους που η επιτακτική ανάγκη της μπλε ανάπτυξης έρχεται σε σύγκρουση με την ανάγκη προστασίας των κοινών των ωκεανών για τις μελλοντικές γενιές και υπογραμμίζει τις συνέπειες που έχει για τις παράκτιες και θαλάσσιες κοινότητες καθώς και για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα.

η θάλασσα γύρω μας 6Πάνω από 70 χρόνια, η Rachel Carson, η διάσημη συγγραφέας του βιβλίου «Silent Spring» δημοσίευσε το βιβλίο της «The Sea Around Us» (1951), η οποία εκδήλωσε, αφενός, την ιστορία του ωκεανού μέσω της επιστήμης και της ποίησης, και Άλλα, τα εγκαίνια μιας νευρικής συζήτησης για το μέλλον του ωκεανού. Στο βιβλίο της, η Carson διερευνά ένα θέμα που σήμερα αντηχεί τόσο δυνατά όσο ποτέ:

«Είναι μια περίεργη κατάσταση ότι η θάλασσα, από την οποία ξεκίνησε η ζωή, πρέπει τώρα να απειλείται από τις δραστηριότητες μιας μορφής αυτής της ζωής. Αλλά η θάλασσα, αν και άλλαξε με απαίσιο τρόπο, θα συνεχίσει να υπάρχει. η απειλή είναι μάλλον η ίδια η ζωή. “

Οι επιπτώσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη θάλασσα (όπως η υπερβολική αλιεία, οι πετρελαιοκηλίδες, η λεύκανση των κοραλλιών κ.λπ.) μπαίνουν συχνά στο κεντρικό στάδιο προκαλώντας σοκ, είτε μετά από ντοκιμαντέρ υψηλού προφίλ, όπως το «Blue Planet» του David Attenborough ή μετά από ανθρωπογενείς θαλάσσιες καταστροφές. Ωστόσο, οι παράλληλες συζητήσεις σχετικά με τις δυνατότητές της για ανάπτυξη και θέσεις εργασίας δεν διασταυρώνονται μεταξύ τους.

Είναι η επέκταση της οικονομίας που απαιτείται για μια καλύτερη κοινωνική και περιβαλλοντική πλανητική ευημερία ή είναι καιρός να ξεκινήσουμε να συζητάμε για τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους οι κοινωνίες και οι οικονομίες μας μπορούν να δομηθούν θέτοντας το περιβάλλον και την ανθρώπινη ευημερία πρώτα ;

Πριν κυβερνήσουμε τους ωκεανούς εξάγοντας ό, τι είναι οικονομικά σημαντικό για τη σημερινή νεοφιλελεύθερη αγορά, ίσως είναι σημαντικό να σκεφτούμε τη σημασία της διασφάλισης ότι τα ωκεάνια κοινά θα παραμείνουν ως κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές.

Η Μαρία Χατζημιχαήλ κατέχει διδακτορικό στη θαλάσσια διακυβέρνηση. Το άρθρο βασίζεται σε ιδέες που αναλύθηκαν και συζητήθηκαν σε δύο δημοσιευμένες επιστημονικές εργασίες «Ένα κάλεσμα για μια μπλε ανάπτυξη: ξετυλίγοντας τις αλιευτικές και θαλάσσιες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και «Η μπλε ανάπτυξη και η πολιτική της θάλασσας: επανεξετάζοντας την μπλε οικονομία».

Το κοινό μπορεί να δώσει τη συμβολή του στην εθνική στρατηγική της Κύπρου εδώ: www.cyshippingstrategy.com

728x90eng 01

Source