Στις 18 Νοεμβρίου 2020, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε το Αμπού Ντάμπι για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες για να συναντηθεί με τον Πρίγκιπα Στέμμα Mohammed bin Zayed.
Η συνάντηση αποδείχθηκε ιστορική. Η Ελλάδα και τα ΗΑΕ υπέγραψαν μια συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης, συμπεριλαμβανομένης μιας ρήτρας αμοιβαίας άμυνας. Η Αθήνα το χαιρέτισε ως μία από τις σημαντικότερες συμφωνίες που είχε υπογράψει από τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η διμερής συνεργασία για την εξωτερική πολιτική και την άμυνα επεκτείνεται ραγδαία. Την Κυριακή, ο Έλληνας υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος επισκέφθηκε τα ΗΑΕ, συνοδευόμενος από τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, για να συζητήσει την εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας και να συμμετάσχει σε δύο διεθνείς αμυντικές εκθέσεις: το IDEX 2021 και το NAVDEX 2021.
Το περασμένο καλοκαίρι, τα ΗΑΕ έστειλαν μαχητικά αεροσκάφη F-16 στην Κρήτη για να συμμετάσχουν σε στρατιωτικές ασκήσεις με την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία.
Σε ένα περαιτέρω σημάδι αυξανόμενης στρατιωτικής συνεργασίας, η Ελλάδα, τα ΗΑΕ, η Κύπρος, η Αίγυπτος και η Γαλλία πραγματοποίησαν από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 6 Δεκεμβρίου μια κοινή πολυεθνική αεροναυτική άσκηση με την ονομασία «Medusa» στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Η άσκηση ήταν ένα ανεπίσημο, αν και άμεσο, μήνυμα προς την Τουρκία κατά της κάμψης των μυών της στην ανατολική Μεσόγειο.
Μια κοινή στρατιωτική άσκηση μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ, των ΗΑΕ, της Σλοβακίας, της Ισπανίας, του Καναδά και των ΗΠΑ βρίσκεται στα χαρτιά για αργότερα φέτος.
«Η αμυντική συνεργασία είναι πολύ σημαντική για την Ελλάδα στο βαθμό που συμβάλλει σε δύο τομείς – πρώτον, στην αύξηση των επενδύσεων από τα ΗΑΕ στην αμυντική βιομηχανία της Ελλάδας. και δεύτερον, σε συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και της νοημοσύνης », δήλωσε ο Σωτήρης Ρούσσος, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και επικεφαλής του Κέντρου Μεσογειακών, Μέσης Ανατολής και Ισλαμικών Σπουδών.
«Η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για την ανάπτυξη του νέου ηγετικού ρόλου που τα ΗΑΕ φιλοδοξούν να παίξουν από τον Κόλπο στη Λιβύη».
Οι ρίζες της συνεργασίας Ελλήνων-Εμιράτων μπορούν να αναχθούν στην Αραβική Άνοιξη, η οποία δημιούργησε μια νέα δυναμική από τη Μεσόγειο στον Κόλπο.
Έκτοτε, η Τουρκία έχει γίνει εξαιρετικά διεκδικητικός και φιλόδοξος γεωπολιτικά αμφισβητίας του περιφερειακού status quo με δύο τρόπους.
Πρώτον, απειλεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου στην ανατολική Μεσόγειο αμφισβητώντας δυναμικά είτε την εδαφική τους ακεραιότητα είτε τα δικαιώματά τους να εξερευνήσουν και να αναπτύξουν τους εθνικούς τους πόρους στα ηπειρωτικά ράφια τους ή σε αποκλειστικές οικονομικές ζώνες (ΑΟΖ).
Το μνημόνιο συνεννόησης του Νοεμβρίου 2019 μεταξύ της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης (GNA) και της Τουρκίας, το οποίο καθιερώνει ένα θαλάσσιο όριο μεταξύ των δύο χωρών, ενώ αγνοεί τις ελληνικές και αιγυπτιακές ΑΟΖ, είναι ένα πρωταρχικό παράδειγμα του πώς βλέπει η Άγκυρα την προστασία της γεωοικονομικής της και γεωπολιτικά συμφέροντα στην περιοχή.
Δεύτερον, η Τουρκία αποτελεί απειλή για την περιφερειακή τάξη μετά την Αραβική Άνοιξη, κυρίως μέσω της υποστήριξής της προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, αλλά και για την παρουσία της στη Συρία, τη Λιβύη και το Κέρας της Αφρικής. Η Αδελφότητα είναι ένα ανάθεμα τόσο στα ΗΑΕ όσο και στη Σαουδική Αραβία.
Επιπλέον, η Άγκυρα ακολουθεί μια στρατηγική για να ασκήσει επιρροή σε περιοχές όπου βλέπει ένα κενό ισχύος να αναδύεται.
Αυτή η στρατηγική βασίζεται στο δόγμα του Mavi Vatan (Blue Homeland), με στόχο να παρουσιάσει την Τουρκία ως ναυτική δύναμη από τη Λιβύη στον Κόλπο.
Αυτές οι εξελίξεις έφεραν στενά τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Εμιράτης. «Η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει ιδιαίτερα σχετικός συνομιλητής για τα ΗΑΕ. Παρά τον περιφερειακό της ρόλο στην ΕΕ και την καταστροφική οικονομία ως αποτέλεσμα της κρίσης του 2009, η Ελλάδα αναδύεται ως δυνητικός μεγάλος παράγοντας στη Μεσόγειο και δεν μπορεί να παραβλεφθεί η γεωστρατηγική σημασία της Αθήνας », δήλωσε ο Cinzia Bianco, ερευνητής του Κόλπου στο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, δήλωσε στο Arab News.
«Η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα σε τρεις ηπείρους και έχει γεωγραφική εγγύτητα με τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη οικονομική ανάπτυξη 4,1% έως το 2021, σημαντικές επενδύσεις στην άμυνα και αναμενόμενες πρόσθετες δαπάνες για νέα πολεμικά πλοία και μαχητικά αεροσκάφη, αυτό θα μπορούσε να προωθήσει μια νέα και πιο ισχυρή Ελλάδα. “
Σε αυτό το πλαίσιο, τα ΗΑΕ έγιναν δεκτά τον Δεκέμβριο ως παρατηρητής στο East Med Gas Forum που εδρεύει στο Κάιρο.
Η Αθήνα και το Αμπού Ντάμπι είδαν τα συμφέροντά τους να συνδέονται στενά και στη Λιβύη, καθώς και οι δύο αντιτίθενται στην ηγεσία του Τουρκικού GNA στην Τρίπολη.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι Συμφωνίες του Αβραάμ μεταξύ των ΗΑΕ και του Ισραήλ προσφέρουν στο Αμπού Ντάμπι την ευκαιρία να προβάλει την εξουσία στην ανατολική Μεσόγειο.
Πιο πρόσφατα, τα ΗΑΕ – μαζί με αραβικές χώρες όπως η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία – συμμετείχαν στο Φόρουμ της Φιλίας στην Αθήνα.
Η εταιρική σχέση Ελλάδας-Εμιράτης θα μπορούσε να αντισταθμίσει την περιφερειακή επιθετικότητα της Τουρκίας και να χρησιμεύσει ως γέφυρα μεταξύ της ΕΕ και του Κόλπου σε μια εποχή διευρυνόμενου γεωπολιτικού ανταγωνισμού.