Τα Nord, Blue, Turk, Yamal και South Streams, καθώς και το NordStream 2, είναι μη ευθυγραμμισμένοι αγωγοί που φέρνουν ρωσικό αέριο στην Ευρώπη, ενώ ταυτόχρονα περιορίζουν τα αμερικανικά συμφέροντα.
Αλλά μαζί με το NordStream 2, ο αγωγός που θα φέρει επίσης τεράστια απογοήτευση στους αμερικανούς υπεύθυνους χάραξης πολιτικής εάν αποφέρει καρπούς είναι ο λεγόμενος «ισλαμικός αγωγός», καθώς θα φέρει το ιρανικό αέριο στην Ευρώπη μέσω του Ιράκ και της Συρίας.
Αν και ονομάζεται «Ισλαμικός αγωγός» στη Δύση, συχνά ονομάζεται «Αγωγός φιλίας» μεταξύ Ιράν, Ιράκ και Συρίας.
Αυτό το έργο φαινόταν νεκρό μετά την καταστροφή της Συρίας από τον συνεχιζόμενο πόλεμο που έσπασε ακόμη και στο Ιράκ.
Αυτό είναι επιπλέον όλων των κυρώσεων που επιβλήθηκαν εναντίον του Ιράν. Ωστόσο, μόλις πρόσφατα, ο υπουργός Ηλεκτρικής Ενέργειας της Συρίας, Ghassan al-Zamil, είπε ότι το έργο δεν εγκαταλείπεται καθόλου.
Ο Ζαμίλ σημείωσε ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε σοβαρά στη Συρία από 14 εκατομμύρια κυβικά μέτρα σε 8,5 λόγω των κυρώσεων και της μείωσης του εισαγόμενου αερίου που απαιτείται για τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής.
Η Συρία παράγει σήμερα 2.700 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας.
Αυτό δεν είναι πουθενά αρκετά για να καλύψει τις ανάγκες της χώρας, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Zamil αναζωπυρώνει το υποτιθέμενο νεκρό έργο, καθώς μπορεί να βοηθήσει τη Συρία να φτάσει 5.000 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας.
Το πρώτο μνημόνιο συμφωνίας υπογράφηκε το 2011, ακριβώς όπως ξεκίνησε ο Συριακός Πόλεμος.
Το 2012, όπως εντεινόταν ο πόλεμος, οι υπουργοί πετρελαίου του Ιράν, του Ιράκ και της Συρίας υπέγραψαν επίσημη συμφωνία για μεταφορά του ιρανικού αερίου μέσω των χωρών τους για να φτάσουν στις ακτές της Μεσογείου του Λιβάνου και, από εκεί, και μετά στην Ευρώπη.
Από την σκοπιά της Ουάσινγκτον, το γεγονός ότι η ιρανική ενέργεια θα μπορούσε να φτάσει στις ευρωπαϊκές αγορές είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, ειδικά καθώς εμποδίζει τον προτεινόμενο αγωγό Κατάρ-Τουρκίας που έχει την υποστήριξη των ΗΠΑ.
Ο αγωγός Κατάρ-Τουρκία υποτίθεται ότι θα μεταφέρει αέριο Κατάρ στην Τουρκία μέσω Σαουδικής Αραβίας, Ιορδανίας και Συρίας. Μόλις βρεθεί στην Τουρκία, τότε θα συνδεθεί με τον αγωγό Trans Adriatic (TAP) που μεταφέρει αέριο Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη.
Οι αγωγοί Κατάρ-Τουρκίας και φιλίας θα μειώσουν την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο.
Ωστόσο, η αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου για το Ιράν είναι εξίσου επιζήμια για τον στόχο της Ουάσιγκτον να πιέσει αυτές τις χώρες να υποταχθούν.
Η απόφαση του προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ να επιλέξει την ιρανική πρόταση αντί για το Κατάρ-Τουρκία ήταν ένας σημαντικός λόγος για να παρακινήσει τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, την Τουρκία και τις ΗΠΑ να υποστηρίξουν ριζοσπαστικές τζιχαντιστικές ομάδες στη σημερινή πολέμη χώρα.
Η Ουάσινγκτον δεν μπορεί να δεχτεί ένα Ιράν, το οποίο περικυκλώνεται, τιμωρείται και υπό κάθε τρόπο που πιέζεται, βγαίνει θριαμβευτικό όταν μπορεί να φτάσει εύκολα στις ευρωπαϊκές αγορές.
Αλλά από την άλλη πλευρά, κάθε προσπάθεια ανατροπής του Άσαντ στη Συρία και των Μουλά στο Ιράν, εκτός από μια άμεση εισβολή, έχει δοκιμαστεί, εξαντληθεί και αποτύχει, οπότε δεν υπάρχουν πολλά άλλα που μπορούν να κάνουν οι ΗΠΑ για να αποτρέψουν την κατασκευή του αγωγού.
Η επανεμφάνιση σχεδίων για τη δημιουργία του αγωγού φιλίας μπορεί επίσης να εξηγήσει γιατί η Ελλάδα έγινε ένα από τα πρώτα μέλη του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ξεκίνησε ξανά τις σχέσεις της με τη Συρία μετά την αποχώρησή του από τη χώρα το 2012.
Θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει γιατί ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Ντεντιάς επισκέφθηκε το Ιράκ τον περασμένο Οκτώβριο, συναντήθηκε με τον Ιρακινό Υπουργό Εξωτερικών νωρίτερα αυτό το μήνα στην Αθήνα, και σκοπεύει να κάνει περιοδεία φέτος στη Βαγδάτη, τη Μπάσρα και τον Ερμπίλ – εν αναμονή της COVID-19 και της κατάστασης ασφαλείας.
Παρόλο που η Τουρκία θεωρήθηκε ως η πύλη για την Ανατολική ενέργεια να φτάσει στις ευρωπαϊκές αγορές, η Ελλάδα αμφισβήτησε αυτόν τον ισχυρισμό με το να γίνει ο ίδιος ενεργειακός κόμβος.
Η Συρία είναι απίθανο να δεχτεί έναν αγωγό που συνεχίζει στην Τουρκία, δεδομένου ότι καταλαμβάνει μεγάλα τμήματα της χώρας και είναι ο κύριος υποστηρικτής και υποστηρικτής των τζιχαντιστικών ομάδων που πολεμούν εναντίον του εθνικού στρατού.
Αυτό σημαίνει ότι αναπόφευκτα ο αγωγός φιλίας πρέπει να περάσει από την Κύπρο και την Ελλάδα για να φτάσει στις ευρωπαϊκές αγορές.
Αυτό θα ήταν επιπλέον των:
- Ο αγωγός East Med που θα συνδέει το ισραηλινό και το κυπριακό αέριο με τις ευρωπαϊκές αγορές μέσω της Ελλάδας,
- τον αγωγό TAP που μεταφέρει αέριο Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας, Ελλάδας, Αλβανίας και Ιταλίας,
- τον προτεινόμενο αγωγό Tesla για τη σύνδεση του TurkStream με την Κεντρική Ευρώπη μέσω Ελλάδας, Βόρειας Μακεδονίας και Σερβίας,
- η διασύνδεση φυσικού αερίου Ελλάδα-Βουλγαρία και,
- ο προτεινόμενος αγωγός φυσικού αερίου Βόρειας Μακεδονίας – Ελλάδας.
Εάν όλα τα προτεινόμενα έργα υλοποιηθούν, το ρωσικό, το Αζερμπαϊτζάν, το ιρανικό, το κυπριακό και το ισραηλινό αέριο θα περάσουν από την Ελλάδα πριν φτάσουν στον επόμενο προορισμό τους, καθιστώντας τη χώρα έναν πραγματικό ενεργειακό κόμβο.
Πρέπει επίσης να θεωρηθεί ότι η Ελλάδα έχει τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο που δεν έχει ακόμη εκμεταλλευτεί.
Η μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο δεν εμποδίζει τον αγωγό φιλίας, αλλά σίγουρα θα εδραιώσει τη νέα της ιδιότητα.
Ο Ζαμίλ φαίνεται πεπεισμένος ότι το έργο μπορεί να κατασκευαστεί παρά την κατάληψη της Τουρκίας από τη βόρεια Συρία και τους αυτονομιστές που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ που ελέγχουν περιοχές ανατολικά του ποταμού Ευφράτη.
Πάνω από τις ζώνες κατοχής, το ISIS εξακολουθεί να έχει στοιχειώδη παρουσία στο επιδόρπιο της Συρίας.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο αγωγός φιλίας είναι εάν η Ευρώπη είναι διατεθειμένη να παρακάμψει τις αμερικανικές κυρώσεις κατά του Ιράν και της Συρίας.
Αυτός είναι ο λόγος που η επιτυχία του NordStream 2 θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για την επιτυχία του αγωγού φιλίας, και ένας άλλος σημαντικός λόγος για τον οποίο η Ουάσινγκτον απειλεί τη Γερμανία με κυρώσεις για την πρόθυμη βοήθεια στη μεταφορά ρωσικού αερίου στην Ευρώπη.
Πηγή: InfoBRICS