Ποια μέτρα θα λάβει η τουρκική πλευρά στην Κύπρο, είναι δυνατή μια λύση δύο κρατών;

Ο πρώην πρωθυπουργός Ersin Tatar, γνωστός για την εγγύτητά του στην Άγκυρα, κέρδισε τις προεδρικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο στη Βόρεια Κύπρο. Στην εκστρατεία Τατάρ, ο αρχηγός του Κόμματος Εθνικής Ενότητας είπε ότι αν κερδίσει τις εκλογές, θα καθίσει στο τραπέζι με τους Ελληνοκύπριους για μια λύση δύο κρατών.

Στην Άγκυρα, αυτή η αλλαγή άρχισε να εκφράζεται ανοιχτά. Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δηλώνουν ότι ο πίνακας θα καθίσει τώρα με μια «πρόταση λύσης δύο κρατών» Σύμφωνα με την Άγκυρα, ο λόγος για αυτήν τη νέα κατάσταση είναι ότι «η ελληνική πλευρά τείνει να μην μοιράζεται ούτε τη διαχείριση των διοικήσεων νερού και ηλεκτρικής ενέργειας».

Τούρκοι αξιωματούχοι, οι οποίοι αναζητούν επί τόπου λύση για δύο κράτη, υπογραμμίζουν ότι η νίκη του Έρσιν Τατάρ βοήθησε στην αλλαγή του λόγου.

Οι Ελληνοκύπριοι και οι Τούρκοι και τα εγγυητικά κράτη, η Τουρκία, η Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο θα κάθονται στο τραπέζι των ανεπίσημων συνομιλιών υπό την ηγεσία του ΟΗΕ, που θα πραγματοποιηθούν τον Μάρτιο στο Greentree στην πολιτεία της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ.

Λοιπόν, ποια μέτρα θα λάβει η τουρκική πλευρά για να διασφαλίσει ότι το τουρκικό κράτος στη Βόρεια Κύπρο αναγνωρίζεται επίσημα από τη διεθνή κοινότητα;

Η Άγκυρα αντιτάσσεται στις άδειες της Κυπριακής Δημοκρατίας σε διεθνείς εταιρείες ενέργειας για σεισμικές δραστηριότητες εξερεύνησης και γεώτρησης σε αποθέματα υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς τα έσοδα δεν θα μοιραστούν εξίσου μεταξύ των δύο κοινοτήτων του νησιού.

Η τουρκική κυβέρνηση στη Βόρεια Κύπρο μέχρι στιγμής έδωσε μόνο άδειες στην εταιρική σχέση της Τουρκίας Petroleum Corporation.

Η λύση σε προβλήματα που σχετίζονται με την κατανομή του φυσικού αερίου από την Τουρκία, θα αποτελούσε μέρος μιας ολοκληρωμένης λύσης στο νησί.

Ωστόσο, με την πρόταση λύσης των δύο κρατών, μια διαφορετική μέθοδος βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη, με τις δύο πλευρές στο τραπέζι.

Διπλωματικές πηγές λένε ότι “προτού η ΤΔΒΚ γίνει επίσημα αποδεκτή από άλλες χώρες στη διεθνή σκηνή, ενδέχεται να συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη για τις διεθνείς εταιρείες ενέργειας να καθίσουν και να υπογράψουν συμφωνία με την τουρκική διοίκηση στο νησί.”

Αυτές οι εταιρείες “Τουρκοκύπριοι σταματούν μέσω κυκλωμάτων και διεθνών δικαστηρίων μελετών που ξεκίνησαν στην Ανατολική Μεσόγειο, απενεργοποιώντας τόσο τα ναυτικά πλοία που έστειλαν γεωτρήσεις όσο και τα σεισμικά πλοία έρευνας, συνοδευόμενα από την Τουρκία αυξημένης ικανότητας”.

Σχετικά με το θέμα BBC ΤουρκικάΜιλώντας στον, ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Κύπρου Tahsin Ertuğruloğlu λέει ότι οι διεθνείς εταιρείες ενέργειας “υποχρεούνται” να κάθονται στο τραπέζι μαζί με τους Τουρκοκύπριους και “Πώς αλλού θα πάει;” λέει.

Ένας διπλωματικός αξιωματούχος δηλώνει επίσης ότι το ζήτημα βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο, δεν θα είναι δυνατό χωρίς πολιτική συναίνεση, αλλά η ασφαλέστερη επιλογή είναι μια κοινοπραξία:

“Οι δύο πλευρές στην Κύπρο, οι οποίες είναι επίσης στην επιχείρηση, πιο ανεπίσημες, και το θέμα μπορεί να είναι μια κοινοπραξία που μεταφέρεται στον εμπορικό όροφο. Είναι μια πολύ ασφαλής επιλογή. Η Τουρκία κινείται προς αναγνώριση στους υδρογονάνθρακες του τουρκικού κράτους στην Κύπρο “Οι Έλληνες στην Τουρκία τον θέλουν να το γνωρίζετε. Συζητείται αν μπορεί να υπάρξει μια μέθοδος μέσω εμπορικών συμφωνιών ως ενδιάμεσος τύπος. Η κατανομή εσόδων εργάζεται επίσης βάσει αυτού.”

Ο Kudret Özarsay, πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Κύπρου, δήλωσε ότι, ως αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων και συνεργάζεται τόσο με την ελληνική πλευρά όσο και με την Άγκυρα, μπορεί να γίνει συνεργασία με εταιρείες ενώπιον των κρατών για την ίση κατανομή των ενεργειακών πόρων:

“Χωρίς την παρέμβαση διεθνών παραγόντων, δεν διαθέτουμε σήμερα όργανα για να πείσουμε τους Ελληνοκύπριους σε μια συνεργασία που βασίζεται στην κοινή χρήση, αλλά τα μοντέλα για τη συνεργασία αυτή μέσω εταιρειών ποικίλλουν.

“Η ίδια εταιρεία μπορεί να πραγματοποιήσει ένα πολύ πιο νόμιμο έργο στον ίδιο τομέα με τη σύναψη με τα δύο μέρη. Για παράδειγμα, το βήμα της ExxonMobil στο Plot 10 σήμερα έχει συμβόλαιο με Ελληνοκύπριους, εάν ο συνεργάτης της ExxonMobil, Qatar Petrolium, συνάψει σύμβαση με Τουρκοκύπριους. Μπορούμε να αρχίσουμε να εφαρμόζουμε μια συνεργασία μέσω εταιρειών. “

Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται επίσης η «πρόσκληση του Προέδρου Ερντογάν για Διάσκεψη της Ανατολικής Μεσογείου, όπου οι τουρκικές και ελληνικές διοικήσεις στην Κύπρο». Η τουρκική διοίκηση στην Κύπρο στο τραπέζι, η κόκκινη γραμμή για την Άγκυρα στην κλήση του συνεδρίου.

Έτσι, στοχεύουν οι διεθνείς εταιρείες ενέργειας και οι χώρες που συμμετέχουν στο συνέδριο να απευθυνθούν στην τουρκική διοίκηση στην Κύπρο.

Ο Çavuşoğlu δήλωσε ότι “σε αυτό το συνέδριο συμμετέχουν όχι μόνο παραποτάμιες χώρες γύρω από τη Μεσόγειο, αλλά και χώρες που έχουν εταιρείες σε αυτήν την περιοχή”.

Με άλλα λόγια, η Άγκυρα έχει κατά νου μια διάσκεψη που καλύπτει πολλές χώρες από τις ΗΠΑ έως το Κατάρ, και οι Τουρκοκύπριοι θα κάθονται στο τραπέζι με όλα αυτά τα κόμματα.

Ο Ertuğruloğlu σχολιάζει επίσης, “Όλα έχουν αλλάξει πολύ τώρα. Έχουμε χάσει μισό αιώνα με τον στόχο μιας ομοσπονδίας που δεν θα πραγματοποιηθεί. Εάν η ελληνική πλευρά δεν αποδεχθεί το καθεστώς μας, αφήνουμε μια ανοιχτή πόρτα στην απουσία της διαδικασία διαπραγμάτευσης. Η μόνη μας επιλογή δεν είναι να συνεργαζόμαστε με τους Έλληνες. “

Για την περιοχή Closed Varosha, όπου ένα μέρος της ακτογραμμής άνοιξε 46 χρόνια αργότερα στις 8 Οκτωβρίου 2020, η τουρκική διοίκηση δήλωσε ότι τα ξενοδοχεία θα μπορούσαν να λειτουργούν από τους πρώην ιδιοκτήτες, “υπό την επιφύλαξη του νόμου της ΤΔΒΚ”.

Για αυτό, πρώτα πρέπει να καταργηθεί η κατάσταση της στρατιωτικής ζώνης και να καθοριστεί η κατάσταση των ιδιοτήτων.

Στη συνέχεια, δηλώνεται ότι οι διεθνείς τουριστικές εταιρείες ή οι ξενοδοχειακοί χειριστές μπορούν επίσης να κάνουν επιχειρηματικές δραστηριότητες στην περιοχή, και ενδέχεται να γίνουν ορισμένες συμφωνίες με την τουρκική διοίκηση, συμπεριλαμβανομένης της πληρωμής φόρου.

Οι εξελίξεις σχετικά με όλα αυτά θα δουν μετά τον Μάρτιο. Ο σημαντικότερος λόγος για αυτό είναι ότι ο επόμενος γύρος των συνομιλιών για την Κύπρο θα πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο.

Αναφέροντας ότι ο ΟΗΕ και η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) “αποδέχονται ότι υπάρχουν δύο κράτη και δύο λαοί στην Κύπρο, είναι ανοιχτοί στη συνεργασία”, δήλωσε ο Ερτουσρουλούλοφ ότι οι συναντήσεις του Μαρτίου θα πραγματοποιηθούν με αυτήν την πολιτική και θα δούμε αν υπάρχει ένα κοινό όραμα.

Μετά από 5 χρόνια αυτού, καθώς και η Ελλάδα και η Τουρκία συνέχισαν τον επόμενο γύρο διερευνητικών συνομιλιών που θα πραγματοποιηθούν στην Ελλάδα τον Μάρτιο. Στις 25 Μαρτίου, η σύνοδος κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στην Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο και θα εξεταστούν κυρώσεις κατά της χώρας.

Δυτικές διπλωματικές πηγές δήλωσαν ότι η λύση των δύο κρατών δεν συζητήθηκε κατά τη διάρκεια των συνομιλιών με αξιωματούχους της ΕΕ κατά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών uavuşoğlu στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα, και υπενθύμισε ότι η συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί στη Νέα Υόρκη τον Μάρτιο ήταν ” επίγεια κλήση “.

Έτσι “βήμα προς βήμα.”

μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, οι συνομιλίες του Προέδρου Ερντογάν βρίσκονται επίσης σε εξέλιξη για την Ανατολική Μεσόγειο όπου καλείται η διάσκεψη. Στο τελευταίο στάδιο, οι χώρες της ΕΕ εργάζονται για το ποιος θα παραστεί στη διάσκεψη σε ποια κατάσταση και προτάσεις περιεχομένου θα συζητηθούν.

Τον ρωτήσαμε για αυτήν την προσέγγιση στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας που δεν ανταποκρίθηκε.

Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσιεύματα στον ελληνικό και ελληνικό τύπο στην Κύπρο, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι “σίγουρη ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν θα αναγνωρίσουν το τουρκικό κράτος στη Βόρεια Κύπρο, εκτός εάν το αναγνωρίσουν μόνοι τους”. Στις εφημερίδες που εκδόθηκαν από Ελληνοκύπριους, αναφέρεται ότι οι διαπραγματεύσεις που θα διεξαχθούν τον Μάρτιο θα κληθούν “έτσι ώστε η διαφυγή από το τραπέζι να μην επιστρέψει στους ώμους τους ως νέο φορτίο”, αλλά αντιτίθενται σαφώς στη λύση των δύο κρατών .

Η ΕΕ, η Τουρκία και η Ανατολική Μεσόγειος αντέδρασαν στα μονομερή βήματα που έλαβαν στη διάσκεψη κορυφής στις 10 Δεκεμβρίου στο Κυπριακό και αποφάσισαν να επεκτείνουν τον κατάλογο κυρώσεων.

Από την άλλη πλευρά, στα τέλη Δεκεμβρίου, ο Ελληνοκύπριος Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος ανακοίνωσε ότι ο αρχηγός της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, του είχε πει πολλές φορές ότι “έβλεπε θετικά μια λύση δύο κρατών”.

Ωστόσο, λόγω έντονων αντιδράσεων, ο Αναστασιάδης έκανε μια δήλωση λέγοντας ότι “ο Αρχιεπίσκοπος μπορεί να τον παρεξήγησε”.

Από το 2017, όταν οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι κάθισαν για τελευταία φορά στο τραπέζι στην περιοχή Crans Montana της Ελβετίας, έγιναν ισχυρισμοί και ειδήσεις ότι «ο Αναστασιάδης εξετάζει λύση δύο κρατών» έλαβε χώρα στον ελληνικό τύπο. Ωστόσο, ο Έλληνας ηγέτης δήλωσε κάθε φορά ότι “η γνώμη του για μια λύση στην Κύπρο δεν έχει αλλάξει”.

Η κυπριακή κυβέρνηση είχε προηγουμένως δηλώσει ότι η Άγκυρα έχει τοποθετήσει δυναμίτη στις ειρηνευτικές συνομιλίες υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Εθνών για την προσέγγιση λύσης δύο κρατών.

Ωστόσο, αξιωματούχοι που ασχολούνται με το ζήτημα είναι της άποψης ότι για την πρόοδο του έργου του αγωγού φυσικού αερίου που θα κατασκευαστεί από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη και θα δαπανήσει δισεκατομμύρια δολάρια, «με το κίνητρο να κερδίσουν εισόδημα», η λύση μπορεί να λειτουργήσει και συμβιβασμός μπορεί να επιτευχθεί σε αυτήν την περίοδο.