Στα τέλη Απριλίου, ο Γενικός Γραμματέας Antonio Guterres συγκάλεσε μια άτυπη διάσκεψη για την Κύπρο στην Κύπρο. Πώς είναι το Ν.; Η κυβέρνηση του Αναστασιάδη προετοιμάζει τους πιο σημαντικούς διεθνείς παράγοντες για αυτό, την ΕΕ και τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν. Αυτό που λέγεται στη διπλωματική αρένα είναι πιο συγκεχυμένο από την παρηγοριά σε μια τόσο δύσκολη στιγμή.
Borrell στην Κύπρο
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Ισπανία Josep Borrell θα φτάσει στην Κύπρο (5/3) για να υποστηρίξει τη διαδικασία διακανονισμού της Κύπρου. Σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη, η Ένωση θα διορίσει έναν εκτελεστικό για να ενταχθεί στην ομάδα του Γενικού Γραμματέα. Σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, η ΕΕ τονίζει τη δέσμευσή της για ομοσπονδιακή λύση. Η επιστολή του Michel προς τον Αναστασιάδη (20/1) ներում Η Τουρκία επιμένει σε διμερείς επαφές ότι δεν θα δεχτεί “δύο Κυπριακά κράτη” να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη στήριξη των συνομιλιών “Κάτω από τον ΟΗΕ” “Περιμένουμε κάτι τέτοιο από την Τουρκία”, γράφει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου: Ταυτόχρονα, η ΕΕ στέλνει ένα μήνυμα στη Λευκωσία σχετικά με την κατεύθυνση όλων των ενεργειών της. “Είναι προς το στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ να αναπτύξει ένα σταθερό, ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο, μια διμερή, πολυμερή συνεργασία και αμοιβαία επωφελείς σχέσεις μεταξύ όλων των εταίρων στην περιοχή.”
Στη διπλωματική αρένα, υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι χαιρέτισαν την απάντηση της Τουρκίας στις αυξανόμενες εντάσεις τους τελευταίους μήνες και χαιρέτισαν την επιστροφή στον διάλογο τόσο για τη διαφωνία της ΕΕ όσο και για το Κυπριακό. Αυτό το γεγονός θεωρείται ότι διευκολύνει τη συζήτηση της «θετικής ατζέντας» για τη μεταρρύθμιση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Αναφορικά με αυτήν την προοπτική, λέγεται ότι ο Ταγίπ Ερντογάν υποσχέθηκε στον πρόεδρο της επιτροπής Ουρσούλα von der Leyen “να δώσει άλλη ευκαιρία” για την επανένωση της Κύπρου με βάση μια ομοσπονδιακή λύση.
Ρεαλισμός – φαντασιώσεις
Στην περίπτωση της Κύπρου, όλα φαίνεται να επιστρέφουν στο μονοπάτι του ρεαλισμού, μετά από τέσσερα χρόνια αδράνειας και αντιπαραθέσεων. Αλλά είναι έτσι; Στο Συμβούλιο Υπουργών Λευκωσία և η Αθήνα απέχει πολύ από το να επικεντρωθεί στη μεγάλη εικόνα. Σε κάθε συνάντηση, ο Υπουργός Εξωτερικών Ν. Ο Χριστοδουλίδης προτιμά να “ανακρίνει” τον κ. Μπόρελ για το τι κάνει με τη λίστα κυρώσεων. Κανένας λόγος για την ουσία του Κυπριακού. Γνώρισαν τον Έλληνα συνάδελφό τους Ν. Μαζί με τους Dendias «διαδίδουν» την εξωτερική πολιτική. Τέλος, όχι μόνο σε άλλους Ευρωπαίους, αλλά και στον νέο Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Anthony Blinken, για το τι πρέπει να γίνει στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή. Η λογική τους εγείρει ήδη ερωτήματα. Αν και όλοι γνωρίζουν ότι η Κύπρος και η Ελλάδα έχουν υποσχεθεί να επιστρέψουν στον πίνακα διαλόγου με την Τουρκία, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών συνεχίζουν τον προηγούμενο μονόλογό τους. Η Τουρκία είναι χάος, που ενεργεί για να καλύψει το κενό ισχύος στην περιοχή. Και τα δύο είναι τόσο πειστικά που οι υπόλοιποι έχουν οδηγίες να ακολουθήσουν. Η ΕΕ θα ακολουθήσει μια ουσιαστική πολιτική στην περιοχή, οι ΗΠΑ θα επιστρέψουν και και οι δύο θα καλύψουν το κενό ισχύος, τοποθετώντας την Τουρκία στη θέση της. Για να συμβεί όλα αυτά, το δόγμα της Δέντια-Χριστοδουλίδη, θα πρέπει να συνεργαστούν με ομοϊδεάτες για να αναγκάσουν την Τουρκία να το πράξει. Όλοι τους είναι «ομοϊδεάτες» εκτός από την Τουρκία, σύμφωνα με την πλούσια εξωτερική πολιτική Χριστοδουλίδη-Ντέντια, τα τριμερή ενεργειακά έργα με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ακόμη και την Ανατολική Μεσόγειο, τα οποία υπάρχουν τώρα μόνο στον κόσμο φαντασία.
Προσέγγιση ΗΠΑ-ΕΕ
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι περισσότεροι από τους άλλους Ευρωπαίους υπουργούς, ο κ. Borrell ή ο υπουργός Εξωτερικών Blinken, μπόρεσαν να ακολουθήσουν αυτή τη λογική ή προτιμούν να σπάσουν τα ακουστικά. Η γενική γνώμη της ΕΕ նոր η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι πολύ διαφορετική և μπορεί να συνοψιστεί με πυκνές διπλωματικές αναφορές. Το ακόλουθο. Η Τουρκία παραμένει στρατηγικός εταίρος, σύμμαχος και οικονομικός εταίρος. Πρέπει να κλιμακώσουμε τις εντάσεις και να αποτρέψουμε τις φυγοκεντρικές τάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο καθώς υπονομεύουν την ένταξη ΝΑΤΟ-ΕΕ.
Σε πρόσφατη τηλεδιάσκεψη μεταξύ της ΕΕ και του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο κ. Blinken υποστήριξε σθεναρά την «θετική ατζέντα» της ΕΕ με την Τουρκία. Ο νέος υπουργός Εξωτερικών ζητά να βρει άλλους «δημιουργικούς τρόπους» προς την ίδια κατεύθυνση με το άνοιγμα της PESCO σε τρίτες χώρες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι οι πρώτοι που έλαβαν το πράσινο φως. Αυτή η κοινή προσέγγιση είναι σύμφωνη με τη συντριπτική πλειοψηφία των ευρωπαίων εταίρων, συμπεριλαμβανομένων των πιο ισχυρών (Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Πολωνία). Ακόμη και η Γαλλία είναι σαφώς διαφορετική από το πρόσφατο παρελθόν. Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χέικο Μάας είναι ενθουσιασμένος που βλέπει την επιστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών, σημειώνοντας ότι έχει γνωρίσει τον Μπλίνκεν περισσότερες από μία φορές τους τελευταίους δύο μήνες από ό, τι πριν από χρόνια. Στο Πομπέο. Ο επικεφαλής της Τουρκίας συνδέεται επίσης με την ευρύτερη επανάληψη των στρατηγικών σχέσεων ΗΠΑ-ΕΕ, όπως το ζήτημα του Ιράν.
Κυπριακός “παζλ”
Με αυτήν τη στρατηγική προσέγγιση, ο Borrell φτάνει στην Κύπρο και θέλει να μάθει αν η Λευκωσία είναι πραγματικά έτοιμη για ένα άτυπο συνέδριο. Ο Ισπανός είναι τώρα ύποπτος. Δεν θα πετάξει πάνω από τις πλατφόρμες στη θάλασσα, όπως έκανε τον περασμένο Αύγουστο. Θα παραμείνει στο έδαφος, δείτε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, θα δημιουργήσει δεσμούς με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ. Είναι πιθανό ότι ο Κύπριος Υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος μπλοκάρει τη συνάντησή του τον Αύγουστο με τον μετριοπαθή Μ. Κανένα πρόβλημα με τον Akinji!
Ο Μπόρελ γνωρίζει περισσότερα για την ανθρώπινη γεωγραφία της Κύπρου, συνειδητοποίησε ότι μόνο μια λύση στο Κυπριακό μπορεί να αλλάξει – να σταθεροποιήσει τις σχέσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκεί, σε ένα βαθιά διχασμένο νησί, οι εντάσεις κλιμακώνονται εύκολα. Γνωρίζει ότι στην Κύπρο οι συνομιλητές του «κολλάνε» στη μανία, δεν έχουν ειδική πηγή εμπιστοσύνης. Και η Τουρκία εξακολουθεί να είναι ένας σκληρός, σκληρός εταίρος, ανεξάρτητα από το πόσο απαραίτητη είναι στη γεωπολιτική σκακιέρα.
Πρόεδρος Ν. Η στάση του Αναστασιάδη δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί πλήρως. Ο Μπόρελ θα μπορούσε να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις ειλικρινείς προσπάθειες της ΕΕ για επίλυση του Κυπριακού εάν η Λευκωσία αντιληφθεί ότι η κινητήρια δύναμη πίσω από τις εξελίξεις είναι η «θετική ατζέντα» της Τουρκίας. Αλλά τι μπορεί να κάνει όσο του λένε οι Κύπριοι συνομιλητές; “Είναι πολύ νωρίς για μια τέτοια συζήτηση.” Αλλά αν είναι τόσο νωρίς, τέσσερα χρόνια μηδενικού διαλόγου εντός του ΟΗΕ, ποιος ξέρει ακριβώς τι απαιτεί η Κύπρος σε αντάλλαγμα; Εδώ και πολύ καιρό ο Ν. Ο Αναστασιάδης όχι μόνο δεν ανοίγει τα έγγραφά του, αλλά κάνει ό, τι μπορεί με την υποστήριξη του Υπουργού Εξωτερικών για να περιπλέξει περαιτέρω τα πράγματα.
Χρήστος Πουργουρίδης “Ο Πεντάμερος έχει ήδη καταδικάσει”