Μετά το μαρτύριο του Ρήγα Φεραίου και των επτά συντρόφων του τον Ιούνιο του 1798, το πνεύμα της εξέγερσης εναντίον των τυραννικών Τούρκων για την απελευθέρωση των Ελλήνων συνεχίστηκε με διάφορες μορφές.
Αυτό το πνεύμα αντανακλάται στο Θόριο του Ρήγα στο Better Free Life.
Αρχικά, η προδοσία του Ρήγα – η ευρωπαϊκή αντίδραση στις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης κατέστρεψε το Εθνικό Απελευθερωτικό Κίνημα κατά τη γέννησή του.
Υπήρξαν διάφορες, συχνά εντελώς αντίθετες, προσεγγίσεις για την επιθυμητή απελευθέρωση των Ελλήνων από τον οθωμανικό ζυγό.
Όπως φαίνεται από τις απόψεις που εκφράστηκαν στα κείμενα του 1798. Η «Πατριαρχική Διδασκαλία» του Πατριαρχείου Teaching Η «Αδελφική Διδασκαλία» του Αδάμανου Κοράι ήταν επιθυμητή για ορισμένες Οθωμανικές αρχές, όχι για ένα πρόβλημα, αλλά για άλλους, αν υπήρχε μια ερώτηση, δεν συμφώνησαν για το πώς και πότε θα μπορούσε να γίνει.
Για τα επόμενα είκοσι χρόνια, μετά το 1798, ακολούθησαν διάφορα άλλα κείμενα և γεγονότα.
Η περίοδος 1790-1803 σηματοδότησε τις ηρωικές μάχες των Σουλιωτών, οι οποίοι υπερασπίστηκαν τα παραπλανητικά βουνά και την ελευθερία τους ενάντια στα πολλαπλά στρατεύματα του Αλή Πασά.
Τελικά, οι Σουλίοι έχασαν τα βουνά τους, αλλά όχι το μαχητικό πνεύμα που πήραν οι επιζώντες στην εξορία τους, την επόμενη γενιά. Το 1806 είναι η εποχή της εξόντωσης των κλεφτών της Πελοποννήσου և Το καταφύγιο του Κολοκοτρώνη στο Κολ Ακίντος.
Το 1806 είναι η στιγμή της δημοσίευσης του ανώνυμου ελληνικού βιβλίου “Ελληνικός Νομός”, ενός βιβλίου ενός ανώνυμου συγγραφέα, το οποίο στοχεύει να ξυπνήσει την εθνική συνείδηση, να προετοιμάσει τους Έλληνες για μια επαναστατική εξέγερση ενάντια στην οθωμανική τυραννία.
Το 1807, κλέφτες συγκεντρώθηκαν στη Λευκάδα εκ μέρους της Ιονικής διοίκησης του Ιωάννη Καποδίστρια για να υπερασπιστούν το νησί από μια προγραμματισμένη επίθεση από τα στρατεύματα του Αλή Πασά.
Αυτή η συγκέντρωση ενέπνευσε τους κλέφτες με την ιδέα ότι υπήρχε μια ευρύτερη κοινή πατρίδα πέρα από τα μικρά περίχωρά τους, ότι θα μπορούσαν να συμβάλουν στο όραμα της απελευθέρωσής της.
Μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα, όπως γράφει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, δεν υπήρχε μεγάλη επαφή μεταξύ των διαφόρων τμημάτων του Ελληνισμού.
Հասարակ Η ανθρώπινη κοινωνία ήταν μικρή. Μόνο η επανάστασή μας αφορούσε τους Έλληνες.
Υπήρχαν άνθρωποι που δεν γνώριζαν άλλο χωριό μέσα σε μια ώρα από το επάγγελμά τους. Η Ακίνθος θεωρήθηκε το πιο απομακρυσμένο μέρος του κόσμου. Η Αμερική μας φαίνεται όπως τους σκέφτηκε ο Ζακ Ακίντος. Είπαν στη Φράγια. (Αναμνήσεις, σελίδα 49)
Μεταξύ των μεγάλων κοινοτικών κοινοτήτων στο εξωτερικό ήταν η ενοριακή κοινότητα της Βιέννης, όπου εκδόθηκαν ελληνικές εφημερίδες και περιοδικά. Η Βιέννη είναι η ενορία όπου ο Ρήγας δημοσίευσε τις επαναστατικές του διακηρύξεις “Θόριο”.
Όμως η Αυστρία είναι η χώρα που τον παρέδωσε και τους φίλους του στις τουρκικές αρχές για να τιμήσουν το μαρτύριο τους.
Το περιοδικό «Ερμής ο Σοφός» εκδόθηκε επίσης στη Βιέννη μετά από πρόταση του Αδαμάντιου Κοραή, το οποίο διήρκεσε για μια δεκαετία από το 1811 έως το 1821, υπό τους προσωρινούς εκδότες Antimos Gazis, Theoclitos Pharmakidis, K. Με τον Κοκκινάκη. Περιοδικά και εφημερίδες έχουν συλλεχθεί από διάφορους μελετητές που έχουν συμβάλει στην αφύπνιση του Ελληνισμού μέσω των γραπτών τους.
Ο μελετητής του Ερμή ασχολήθηκε με θέματα που αφορούν την εκπαίδευση, τη γλώσσα και τον ελληνισμό.
“Παρακολουθεί τη φροντίδα της Δύσης καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής του, είναι ένας πολύτιμος αγωγός για τη φροντίδα της Ευρώπης προς την Ελλάδα, υπήρξε παράδειγμα άλλων παρόμοιων προ-επαναστατικών εκδόσεων.” (ΚΤ Δημάρας, 1972, σελ. 202)
Ο Ερμής ο Σοφός έκλεισε τον Μάιο του 1821 όταν οι αυστριακές αρχές τον ανάγκασαν να δημοσιεύσει τον αφορισμό του Πατριάρχη Γρηγόρη Ε εναντίον των επαναστατών του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Το 1809-1814, ιδρύθηκαν διάφοροι διαφωτιστικοί και πολιτιστικοί οργανισμοί, που στοχεύουν στην εθνική, προσεκτική αφύπνιση και εκπόνηση του Ελληνισμού.
Μία τέτοια μυστική εταιρεία ήταν το Ελληνικό ξενοδοχείο ή η Εταιρεία Φίλων, που ιδρύθηκε στο Παρίσι το 1809 από τον Γκρέγκορι αλ Άλις της Θεσσαλονίκης, υπό την ηγεσία του Γάλλου αρχαιολόγου Sualez Goufier, ο οποίος ήταν ο Γάλλος πρέσβης στην Κωνσταντινούπολη.
Η οργάνωση περιελάμβανε την ελληνο-γαλλική, συμπεριλαμβανομένης της ελληνο-γαλλικής Κύπρου Elizabeth Sani Lumaki Sanier, της μητέρας του Γάλλου ποιητή Andre Senieri (1762-1794), η οποία αποκεφαλίστηκε κατά τη διάρκεια του τρόμου του Robespierre. Στην οργάνωση παρακολούθησαν επίσης ο Αθανάσιος Ακάλοφ, ο οποίος το 1814 ήταν ένας από τους τρεις ιδρυτές της Εταιρείας Φιλίας.
Η Φιλοξενική Εταιρεία Αθηνών ιδρύθηκε το 1813 με σκοπό την αύξηση του επιπέδου ανησυχίας για τους Έλληνες, τη διατήρηση και τη μελέτη αρχαιολογικών χώρων.
Διακεκριμένα μέλη ήταν ο αείμνηστος Αντίμος Γκάζι και ο Άγγλος Φιλελληνικός Λόρδος Γκίλφορντ. Το φθινόπωρο του 1814, ο Αντίμος Γάζης συναντήθηκε με τον Ιωάννη Καποδίστρια στη Βιέννη και τον ενημέρωσε για την Εταιρεία Αθηνών του Φιλομού.
Ο Καποδίστριας είχε την ιδέα να ιδρύσει τη «Φιλοσοφική Εταιρεία» της Βιέννης σε σχέση με το γεγονός ότι η αθηναϊκή κοινωνία επηρεάστηκε από Βρετανούς πράκτορες.
Η “Εταιρεία Philomos” στη Βιέννη προστατεύθηκε από Ρώσους πράκτορες. Στόχος του ήταν να αυξήσει το επίπεδο ευαισθητοποίησης των Ελλήνων, να μεταφράσει αρχαία κείμενα, να βοηθήσει νέους Έλληνες να σπουδάσουν σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.
Μέλη της βιεννέζικης κοινωνίας ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο Τσάρος Αλέξανδρος Α της Ρωσίας και ο Αντίμος Γκάζης, που συμμετείχαν και στις δύο εταιρείες.
Οι δύο εταιρείες ήταν γνωστές και λειτουργούσαν ανοιχτά. Το 1814 στη ρωσική πόλη της Οδησσού συνάντησε τρεις μικρούς εμπόρους: τον Παναγιώτη Σκούφα, τον Αθανάσιο λογικό akal τον Εμμανουήλ Ξάνθο, ο οποίος συζήτησε եցին ιδρύθηκε το 1814. Στις 14 Σεπτεμβρίου, μια μυστική οργάνωση – «Φιλική κοινωνία», στόχος της οποίας ήταν η δημιουργία μυστικής οργάνωσης για μέλη. που θα προετοιμάσει την Ελληνική Επανάσταση για την απελευθέρωση των Ελλήνων από τον οθωμανικό ζυγό.
Η φιλική εταιρεία οργανώθηκε σύμφωνα με τα πρότυπα απορρήτου του ιταλικού Carbonari, τα μέλη της χωρίστηκαν σε κατηγορίες, δεν γνώριζαν λίγα πράγματα για τον οργανισμό, μόνο τα άτομα που το ξεκίνησαν, έγραψαν ο ένας στον άλλο στους κωδικούς αλληλογραφίας των ανώτατων αρχών. Τα υπόλοιπα αφέθηκαν σε υπαινιγμούς και φαντασία.
# Στην επόμενη δημοσίευση θα δούμε το σύνθημα της Εταιρείας Φιλίας երը τα βήματα μετά τα οποία οι συζητήσεις πήγαν σε επαναστατικές δράσεις.
* Δρ. Χριστός Ν. Ο Fifis είναι επίτιμος ερευνητής στη Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου La Trob.
Βιβλιογραφία:
-Spyridon Trikupi, Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, 2η Έκδοση, Λονδίνο, 1860
-Φωτάκου, Απομνημονεύματα της Ελληνικής Επανάστασης, PD Sakelariou, Αθήνα, 1858.
-Campbell John and Philip Sherrard, Modern Greece, Preager, London Press, Αγγλία, 1968.
-Clog Richard, A Brief History of Greece (2η Έκδοση), Cambridge University Press, UK, 1992.
– Brewer David, Float of Freedom, Greek War of Independence, 1821 – 1833, Mur on Murray LLC, Λονδίνο, 2001
-Dakin Douglas, The Greek Αγώνα για την Ανεξαρτησία 1821-1933, BT Butsford, Λονδίνο, 1973.