Όλο και περισσότερο, η Τουρκία αφιερώνει πόρους και πολιτικό κεφάλαιο για να διασφαλίσει ότι έχει ισχυρή σχέση με αρκετές αφρικανικές χώρες.
Η Τουρκία θα ανοίξει σύντομα νέες πρεσβείες στο Τόγκο και τη Γουινέα-Μπισάου, αυξάνοντας τη διπλωματική της εκπροσώπηση σε 42 αποστολές από τότε που η Τουρκία άρχισε να ανοίγει στην Αφρική το 1998.
Η αλληλεπίδραση της Τουρκίας με την Αφρική μεταξύ 1923-1998 ήταν χαμηλή. Υπάρχουν δύο λόγοι πίσω από αυτό. Πρώτον, η Τουρκία ως νεοσύστατη Δημοκρατία είχε πολύ λίγους οικονομικούς πόρους για να ακολουθήσει μια εξωτερική πολιτική με αφρικανική διάσταση. Δεύτερον, η τουρκική εξωτερική πολιτική (TFP) είχε αυστηρό δυτικό προσανατολισμό από τις αρχές της δεκαετίας του 1920 έως τη δεκαετία του 1960.
Παρόλο που η νεοσύστατη Τουρκική Δημοκρατία δεν είχε την οικονομική ικανότητα για ένα ολοκληρωμένο αποτύπωμα στην Αφρική, η πρώτη τουρκική πρεσβεία άνοιξε στην υποσαχάρια Αφρική, την Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας το 1926.
Εφαρμόζει επίσης μέτρα υγειονομικής περίθαλψης στη Μαδαγασκάρη κατά της πανούκλας το 1945. Η απόσταση από την Αφρική μειώθηκε σταδιακά τη δεκαετία του 1950 και αναγνώρισε όλα τα νέα ανεξάρτητα κράτη κατά την περίοδο αποικιοκρατίας.
Η Τουρκία ενίσχυσε τις σχέσεις της με την αφρικανική ήπειρο ανοίγοντας ένα προξενείο στη Νιγηρία το 1956, και τη Γκάνα το 1957, και μια πρεσβεία στη Γκάνα το 1964.
Συνέχισε να ανοίγει πρεσβείες αμέσως μετά την ανεξαρτησία του Μαρόκου, της Τυνησίας, της Λιβύης και του Σουδάν. Αυτή η τάση συνεχίστηκε με πρεσβείες στη Νιγηρία το 1962, στη Σενεγάλη το 1962 και στην Κένυα το 1968.
Τέλος, οι πρώτες διπλωματικές επισκέψεις μεταξύ αξιωματούχων των υποσαχάρων αφρικανικών χωρών και της Τουρκίας πραγματοποιήθηκαν με την επίσκεψη του Αιθιοπικού αυτοκράτορα Χαϊέ Σελάσιε στην Τουρκία τον Μάρτιο του 1967 και την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου Cevdet Sunay στην Αιθιοπία τον Δεκέμβριο του 1969
Αν και η Τουρκία προσπάθησε να διαφοροποιήσει την εξωτερική της πολιτική στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και του 1970 ζητώντας υποστήριξη από τη διεθνή κοινότητα στο πίσω μέρος του Κυπριακού – αυτή η αναμενόμενη υποστήριξη δεν επιτεύχθηκε.
Λόγω της επιδείνωσης των σχέσεών της με τις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1970, η επιθυμία της Τουρκίας για ενισχυμένες σχέσεις με τις αφρικανικές χώρες έγινε πιο εμφανής. Άνοιξε πρεσβεία στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό το 1974 και έστειλε ιατρική βοήθεια στη Ζιμπάμπουε, ως πρώιμο παράδειγμα εξωτερικής βοήθειας της Τουρκίας στην Αφρική, και το 1978 και υπέγραψε συμφωνία οικονομικής και τεχνικής συνεργασίας (TET) με τη Σιέρρα Λεόνε 1979.
Όπως τόνισε ο Volkan Ipek, ακαδημαϊκός που ειδικεύεται στην Αφρική, η σχέση κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1980 δεν ήταν επικερδής λόγω του στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Τουρκία που διήρκεσε από το 1980 έως το 1983. Με μια νέα πολιτική κυβέρνηση το 1983, η Τουρκία ξεκίνησε εκ νέου τη διαφοροποίηση της εξωτερικής της πολιτικής.
Κατά συνέπεια, διατέθηκαν 10 εκατομμύρια δολάρια σε ξένη βοήθεια για τη Γκάμπια, τη Γουινέα, τη Γουινέα-Μπισάου, τη Μαυριτανία, τη Σενεγάλη, τη Σομαλία και το Σουδάν. Η αναζήτηση της νέας κυβέρνησης για βελτιωμένες σχέσεις με την Αφρική στοχεύει στην ανοικοδόμηση αιώνων σχέσεων με την ήπειρο.
Η Τουρκία υπέγραψε σύντομα συμφωνίες συνεργασίας και TET από το 1987-1997 με τη Νιγηρία, Τσαντ, Τζιμπουτί, Γκάμπια, Ζάμπια, Μποτσουάνα, Σουδάν, Σενεγάλη, Αιθιοπία, Γκάνα και Γουινέα. Η Τουρκία άνοιξε επίσης πρεσβεία στην Πρετόρια της Νότιας Αφρικής το 1994 και ο Τούρκος πρόεδρος Turgut Ozal επισκέφθηκε τη Σενεγάλη το 1996.
Περίοδος λειτουργίας 1998-2020
Το πρώτο «Σχέδιο Δράσης για την Αφρική» εκπονήθηκε το 1998. Αυτή η απόφαση για το άνοιγμα στην Αφρική ξεκίνησε από τον Ismail Cem, Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας από το 1997-2002. Προέκυψε επίσης ως συνέπεια της απόφασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αποκλείσει την Τουρκία από την πλήρη ένταξη στη Σύνοδο Κορυφής του Λουξεμβούργου το 1997.
Το σχέδιο τόνισε την ενίσχυση των πολιτικών, οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων με την Αφρική. Πρότεινε να ενισχυθεί η διπλωματική εκπροσώπηση της Τουρκίας στην Αφρική και να ανοίξουν και πάλι νέες πρεσβείες στη Γκάνα, την Ακτή του Ελεφαντοστού και τη Ζιμπάμπουε, εκτός από δώδεκα υπάρχουσες πρεσβείες.
Πολύ περισσότερες εξελίξεις σχετικά με το TFP προς την Αφρική ήρθε υπό την κυβέρνηση του Κόμματος του ΑΚ με επικεφαλής τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η Τουρκία κήρυξε το 2005 ως «Έτος της Αφρικής» σηματοδοτώντας ένα σημαντικό ορόσημο στις σχέσεις Τουρκίας-Αφρικής.
Οι εκλογές για μη μόνιμη ένταξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (UNSC) που πραγματοποιήθηκαν το 2008 ήταν επίσης βασική κινητήρια δύναμη πίσω από το άνοιγμα της Τουρκίας στην Αφρική. Μετά την ανακήρυξη του 2005 ως «Έτος της Αφρικής», οι προτιμήσεις εξωτερικής πολιτικής του κόμματος του ΑΚ οδήγησαν την Τουρκία να ακολουθήσει μια πολύ πιο προληπτική εξωτερική πολιτική στην Αφρική.
Έτσι, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκέφθηκε την Αιθιοπία και τη Νότια Αφρική τον Μάρτιο του 2005.
Οι προσπάθειες της Τουρκίας απέδωσαν σταδιακά απτά αποτελέσματα από το 2005-2008. Το 2005, στην Τουρκία χορηγήθηκε «καθεστώς παρατηρητή» στην Αφρικανική Ένωση (ΑΕ). Ο Ερντογάν έγινε επίσης ο πρώτος Τούρκος πρωθυπουργός που μίλησε σε συνέλευση της Αφρικανικής Ένωσης κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αιθιοπία το 2007.
Η Αφρικανική Ένωση, το 2008, κήρυξε την Τουρκία ως «στρατηγικό εταίρο της ηπείρου». Η «Διάσκεψη Κορυφής Συνεργασίας Τουρκίας-Αφρικής» πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 49 αφρικανικών χωρών στις 18-21 Αυγούστου 2008, στην Κωνσταντινούπολη.
Αυτός ο επιταχυνόμενος ρυθμός μεταξύ 2005-2008, κυρίως ως μέρος της εκστρατείας της Τουρκίας να εκλεγεί ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την περίοδο 2009-2010, αποτελεί από μόνη της ένδειξη της προσπάθειάς της να δημιουργήσει ένα υψηλότερο διεθνές προφίλ που ήταν μόνο εφικτό με τη στενότερη συνεργασία με την Αφρική.
Η αυξανόμενη θέση της Τουρκίας επισημάνθηκε στην έκθεση «Αφρικανική οικονομική προοπτική 2011». Η έκθεση που εκδόθηκε από την Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης και τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης αναφέρει ότι η Τουρκία είναι ένας από τους νέους βασικούς παράγοντες στην Αφρική. Υπό αυτήν την έννοια, η αναπτυξιακή συνεργασία αξιολογείται ως ουσιαστικός πυλώνας της σχέσης της Τουρκίας με την Αφρική.
Η Τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Συντονισμού (TIKA), με τα 22 γραφεία της, αναπτύσσει έργα για ολόκληρη την ήπειρο από το 2005.
Δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ότι η μακροπρόθεσμη αναζήτηση της Τουρκίας για βελτιωμένες σχέσεις με την Αφρική από το 1998 έχει νόημα. Οι επισκέψεις του Ερντογάν σε περίπου 30 αφρικανικές χώρες κατά τη διάρκεια της θητείας του, νέες τουρκικές πρεσβείες στο Τόγκο και τη Γουινέα-Μπισάου και ο αυξανόμενος αριθμός διπλωματικών αποστολών στην Αφρική είναι ένδειξη ανανεωμένης τουρκικής εμπιστοσύνης στις ικανότητές της να επιτύχει ένα παγκόσμιο όραμα.
Αποποίηση ευθυνών: Οι απόψεις που εκφράζονται από τους συγγραφείς δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις απόψεις, τις απόψεις και τις συντακτικές πολιτικές του TRT World.
Καλωσορίζουμε όλα τα βήματα και τις υποβολές στο TRT World Opinion – παρακαλώ στείλτε τα μέσω e-mail, στη διεύθυνση [email protected]