ΑΝΑΛΥΣΗ *
“Στην Κύπρο, δεν ελπίζω ότι κάτι μπορεί να γίνει με τα τρέχοντα δεδομένα. Χρειαζόμαστε πολλή δουλειά να γίνουμε με έναν εσωτερικό, δημοκρατικό τρόπο, χωρίς επαναστάσεις”. Αυτή η έκθεση ανήκει στον καθηγητή Χριστόφορο Πισσαρίδη, ο οποίος ξεκίνησε πρόσφατα τη σοβαρότητα του σκάνδαλου με τα «χρυσά» διαβατήρια – τη συμμετοχή της κυβέρνησης του Αναστασιάδη, παρουσίασε την πλήρη πρόταση «από πού είσαι» πολιτικοί.
Ο βραβευμένος με Νόμπελ Κύπρου Χ. Πισαρίδης, στη δημόσια σφαίρα, μαζί με πολλούς Κύπριους πολίτες, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κινήματα και ομάδες πολιτών, σήμερα εκφράζουν ένα αξιοσημείωτο «υπόγειο» ρεύμα αλλαγής στην Κύπρο. Κατά τη διάρκεια της διάλεξής του στο Πανεπιστήμιο Κύπρου την Τρίτη (16/2), ο καθηγητής Πισσαρίδης τόνισε τα αυξανόμενα προβλήματα του φανταστικού μοντέλου ανάπτυξης և διαφθοράς և γραφειοκρατίας που μαστίζει το νησί τα τελευταία χρόνια. Η Κύπρος διακρίθηκε κάποτε από το αποτελεσματικό αγγλοσαξονικό δικαστικό της σύστημα, μια κληρονομιά της αποικιοκρατίας. Τώρα όλα έχουν γίνει «χάος» της δυσκινησίας, η οποία αναγκάζει τους πολίτες να πνιγούν.
Οι λόγοι αναζητούνται και στις δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος. Το πολιτικό προσωπικό – η σύγχυση του με την τοπική δομή, παλιό – νέο, εις βάρος του συνόλου. Δημιούργησαν ένα μονοδιάστατο μοντέλο ανάπτυξης σε ασταθή βάση, με βάση την αδιαφάνεια: τη διαφθορά. Όλο και περισσότερο πιστεύουν ότι ο νυν πρόεδρος της δημοκρατίας Ν. Ο Αναστασιάδης είναι μέρος του προβλήματος – πιο υπεύθυνος για τη νέα περίοδο της πρωτοφανούς παρακμής του νησιού, όχι για ό, τι νόμιζαν, δίνοντάς του μια εντολή δύο φορές (2013, 2018).
Κοινοβουλευτικές εκλογές
Το πολιτικό σύστημα σήμερα φαίνεται να περιστρέφεται πριν από τις κοινοβουλευτικές εκλογές του Μαΐου. Οι κυρίαρχες συνιστώσες του, τα προεδρικά και τα πολιτικά κόμματα της αντιπολίτευσης, βρίσκονται σε έντονο ανταγωνισμό.
Αυτό είναι μέρος του νόμιμου αγώνα για εξουσία. Ταυτόχρονα, η κοινωνία αναζητά απαντήσεις στα σωρευτικά προβλήματα, για τα οποία δεν βρίσκει απαντήσεις. Η διαφθορά – η κλίμακα της, ο νέος κύκλος της ύφεσης, τα χρόνια παθογόνα, οι βαθιές κοινωνικές ανισότητες. Διακυβεύεται η ένταση της αβεβαιότητας της Κύπρου, ο απτός κίνδυνος διχοτόμησης και η έλλειψη προσανατολισμού της χώρας, σχεδόν 17 χρόνια μετά την ένταξή της στην ΕΕ, την πιο προνομιακή περιοχή του κόσμου.
Όλα αυτά κάνουν τις εξελίξεις σήμερα όχι μόνο υπό τον έλεγχο της ηγεσίας του κόμματος. Αυτό μπορεί να φανεί από το επίπεδο ενδιαφέροντος για τις κοινοβουλευτικές εκλογές, από το κύμα υποτίμησης, το οποίο έχει γίνει ένα συστημικό πρόβλημα. Το κυβερνών κόμμα DISY και ο αρχηγός του Averof Neofitou αγωνίζονται να πείσουν τους δεξιούς ψηφοφόρους τους να ψηφίσουν.
Η αποχή προέρχεται κυρίως από τα μαθήματά του, θα πλήξει τα ενδιαφέροντά του σκληρά. Μέρος της διαφθοράς της φιλελεύθερης μπουρζουαζίας βασίζεται στη διαφθορά της κυβέρνησης του Αναστασιάδη στην εξήγηση της αντιφατικής της θέσης στο Κυπριακό, εγκαταλείποντας μια μέτρια «γραμμή ανησυχίας». Ο ίδιος ο Ab. Το Neophyto δεν εμπλέκεται στην παρακμή ή την επιδείνωση, ανεξάρτητα από το αν θα προσπαθήσει τελικά να είναι διαφορετικός.
Η αποκατάσταση των εκλογών από το ΑΚΕΛ παρέμεινε δύσκολο έργο εδώ και χρόνια, καθώς απέτυχε να επαναφέρει τους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους από την αποτυχημένη κυβέρνηση του Χριστόφια, παρά τα σκάνδαλα που χτυπούν την αντίπαλη ομάδα. Το DIKO ανεβάζει ράλι εναντίον των διαχωριστών և κινήσεις στον ίδιο εκφωνητή. Από τις μικρότερες δυνάμεις, μόνο οι περιβαλλοντολόγοι έχουν αξιοσημείωτη δυναμική διείσδυσης, ενώ το ELAM εξακολουθεί να είναι ανέγγιχτο σε ένα εθνικιστικό-συντηρητικό περιβάλλον, και οι υπόλοιποι κυνηγούν.
Οι Κύπριοι νομοθέτες πάντα ενθάρρυναν την κινητοποίηση ως προοίμιο για τις επόμενες προεδρικές εκλογές ενάμιση χρόνο αργότερα. Αναμφίβολα, ανεξάρτητα από την ψηφοφορία κατά την αποχή, τα επιτόκια θα καταγραφούν τον Μάιο. Ωστόσο, δεν προδικάζουν τους όρους υπό τους οποίους θα συνταχθεί το 2023. ,
Έχουν περάσει δεκαετίες με μια τέτοια πρακτική που σήμερα η προεδρία του χαρισματικού Βασίλειου του Γιώργου (1988-93) μοιάζει με μικρά, λαμπερά αγκύλες. Οι πρώην πρόεδροι Κληρίδης և Χριστόφιας μπορούν να αποδοθούν στην πρόοδο της γενικής ανοχής կառավարման στο Κυπριακό, αλλά γενικά δεν προχώρησαν. Επιπλέον, οι άλλοι ηγέτες του κόμματος, Τ. Παπαδόπουλος և Ν. Ο Αναστασιάδης, ανταγωνίζεται σε διαχωρισμούς δηλητηριάσεων, ενώ ο τελευταίος ξεχωρίζει με την πτώση της διαφθοράς στη χώρα. Ως αποτέλεσμα, ο μέσος πολίτης χρειάζεται πολύ περισσότερα για να γνωρίζει ποιος θα ψηφίσει τον πρόεδρο. Μακριά από τις δηλώσεις του, αλλά μακριά από την αξιοπιστία, την ειλικρίνεια, τις ενέργειές του, τις αδιαφανείς συμφωνίες, τη διαφθορά.
Ενίσχυση της κριτικής
Η κοινή γνώμη επικρίνει όλο και περισσότερο τα κόμματα, και η κυβέρνηση του Αναστασιάδη έχει κάνει όλους ύποπτους. Ποια είναι τα κίνητρα, τι κρύβεται πίσω από τα επενδυτικά προγράμματα, ποιος επωφελείται από το πάρτι, τι συμβαίνει στους εξαρτώμενους φίλους; Ανησυχημένοι, ακόμη και αγανακτισμένοι, με διάφορα κίνητρα, μερικές φορές λογικές, μερικές φορές όχι, οι πολίτες αισθάνονται το τίμημα της διαφθοράς.
Γνωρίζουν ότι έχει έρθει το τέλος της εικονικής ευημερίας. “Πρέπει να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε τη διαφθορά όσο το δυνατόν περισσότερο, αλλά για μια ριζική λύση πρέπει να οικοδομήσουμε έναν σύγχρονο κρατικό τομέα – δικαιοσύνη”, λέει ο Χρ. Ο Πισσαρίδης is ισχυρίζεται ότι μόνο ένα κράτος “Παρωδία” μπορεί πάντα να προσελκύσει ευκαιριακούς τρόπους για να προσελκύσει χρήματα. “Η πώληση διαβατηρίων δεν είναι μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης. Εάν θέλουμε να κερδίσουμε χρήματα από το εξωτερικό, πρέπει να τα φέρουμε στους πιο παραγωγικούς τομείς της οικονομίας με τη μορφή επενδύσεων.”
Το μαζικό κίνημα διαμαρτυρίας αυξάνεται καθημερινά σαν μανιτάρι, παίρνοντας διάφορες μορφές με μια κεντρική ιστορία: “Ως φράγμα”, “Κάνε Πκίον” – Κυπριακή διάλεκτος “μέχρι τώρα”, “αρκετά”. Τα κοινωνικά μέσα είναι γεμάτα. Αυτό που λένε στον εαυτό τους για 2-3 χρόνια, πολλοί πολίτες φωνάζουν, επιμένοντας για αλλαγή για πρώτη φορά. Ακόμη και τα βασικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία τείνουν σε μεγάλο βαθμό στην παρέμβαση του Προέδρου, δεν μπορούν να παραμείνουν ουδέτερα.
Πριν από 10 μήνες Πρόεδρος Ν. Ο Αναστασιάδης αισθάνθηκε ισχυρός, παρά τις περιστασιακές αποκαλύψεις στα τοπικά μέσα ενημέρωσης σχετικά με τα “χρυσά” διαβατήρια. Έβαλε στη θέση τους επιθετικούς, ανεξέλεγκτους «αιρετικούς». Πολλά μέσα ενημέρωσης ήταν στη διάθεσή του, μεταμφιεσμένα, αντί να διερευνήσουν περαιτέρω τα ζητήματα. Δήλωσε ότι θα ήθελε τη ζεστασιά της οικογένειας όταν έφυγε από την προεδρία (2/7/2020 – RIC, Elita Mikhailidou Shaw: “Θα ήθελα να με θυμούνται ως Νικάρος”).
Αυτό που εμφανίστηκε σήμερα είναι αρκετό για να αναγκάσει τον Ν. Αναστασιάδη να αναζητήσει δικαιολογίες, να πει μισή λέξη, και τελικά να σιωπήσει, ώστε να μην επιδεινώσει τη θέση του. “Αν κάποια από τις ενέργειές μου βλάψει τα δημόσια οικονομικά”! (22/12/2020): “Μακάρι να μην είχα ασχοληθεί με διαβατήρια.
* Το άρθρο αναδημοσιεύεται στην κυπριακή εφημερίδα “Πολίτης”