Συμφώνια ειρήνης, στρατιωτικές επιχειρήσεις, δολοφονία Soleimani, Blast της Βηρυτού και άλλα: Πώς θα θυμάται η Μέση Ανατολή το 2020

Η πανδημία COVID-19 περιπλέκει την ήδη πολύπλοκη κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Όμως, η περιοχή έχει επίσης δει μερικές ελπίδες. Ακολουθεί μια λίστα με το τι πέρασε η περιοχή το 2020.

Από την απόφαση της Τουρκίας να παράσχει στρατιωτική υποστήριξη στη λιβύη που έχει υποστεί πόλεμο και στη δολοφονία του Σολεϊμάν μέχρι την καταστροφική έκρηξη της Βηρυτού και τον Αβραάμ Συμφωνίες μεταξύ Ισραήλ και μια αραβική κατάσταση, η Μέση Ανατολή θα δυσκολευτεί να ξεχάσει το 2020. Ακολουθεί μια ανακεφαλαίωση του πιο δραματικά γεγονότα που διαμόρφωσαν το εξερχόμενο έτος:

Ιανουάριος:

• 2 Ιανουαρίου – Το τουρκικό κοινοβούλιο εγκρίνει επίσημη παρέμβαση στη Λιβύη σε μια προσπάθεια να βοηθήσει τις δυνάμεις της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας και τον αγώνα της ενάντια στα στρατεύματα του Στρατηγού Khalifa Haftar, με την υποστήριξη της Αιγύπτου, της Ρωσίας και αρκετών κρατών του Κόλπου. Λίγο μετά την έγκριση του θαλάμου, η Άγκυρα τοποθετεί μπότες στο έδαφος της χώρας που έχει υποστεί πόλεμο και παρέχει στα αραβικά έθνη πυρομαχικά.
• 2 Ιανουαρίου – Το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος υπογράφουν μια ιστορική συμφωνία αγωγού φυσικού αερίου, συμφωνώντας να δημιουργήσουν μια διαδρομή μήκους 1.900 χλμ. Για τη μεταφορά της ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη. Αυτό έρχεται εν μέσω έντονης αντιπολίτευσης από την Τουρκία που ταυτόχρονα συνεργάζεται με τη Λιβύη με στόχο τη διάσπαση των πόρων της με την Άγκυρα.
• 3 Ιανουαρίου – Ο Qasem Soleimani, ένας από τους κορυφαίους στρατηγούς του Ιράν, δολοφονήθηκε στο Ιράκ από μια αμερικανική επίθεση με drone, την οποία ακολούθησε η Τεχεράνη που ξεκίνησε μια επιδρομή πυραύλων σε δύο αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ. Ο θάνατος του Soleimani προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις εναντίον της Ουάσιγκτον και οι ηγέτες της Ισλαμικής Δημοκρατίας δεσμεύθηκαν να εκδικηθούν το αίμα του, οδηγώντας στην απόφαση του Trump να αποσύρει ορισμένα αμερικανικά στρατεύματα από το Ιράκ.

• 10 Ιανουαρίου – Η Αίγυπτος ανοίγει ξανά τη συναγωγή της στην Αλεξάνδρεια μετά από ένα τριετές έργο ανακαίνισης. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αιγυπτιακές αρχές έδωσαν περίπου 4 εκατομμύρια δολάρια στην πρωτοβουλία Eliyahu Hanavy και επένδυσαν επίσης εκατομμύρια δολάρια για την επισκευή άλλων εβραϊκών τοποθεσιών στη χώρα.
• 21 Ιανουαρίου – Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Χασάν Ντιάμπ ανακοινώνει στο υπουργικό του συμβούλιο 20 υπουργούς, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν ακαδημαϊκοί και πρώην σύμβουλοι. Παράλληλα, οι διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους της χώρας, απαιτώντας οικονομικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις.
• 28 Ιανουαρίου – Ο Τραμπ παρουσιάζει το ειρηνευτικό του σχέδιο “συμφωνία του αιώνα”, μια ακόμη προσπάθεια για τον τερματισμό της δεκαετίας Ισραηλινής-Παλαιστίνης. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, οι δύο πλευρές θα ανταλλάξουν γη, οι παλαιστινιακές φατρίες όπως η Χαμάς θα αφοπλιστούν σε αντάλλαγμα για σοβαρές εισφορές σε μετρητά και θα είναι σε θέση να κηρύξουν ένα ανεξάρτητο κράτος με πρωτεύουσα σε ένα από τα προάστια της Ιερουσαλήμ. Το σύμφωνο απορρίφθηκε γρήγορα από τους Παλαιστινίους, πολλούς Ισραηλινούς, μερικούς περιφερειακούς φορείς και μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας.

Φεβρουάριος:

Στις αρχές Φεβρουαρίου, η στατιστική υπηρεσία της Αιγύπτου είπε ότι ο πληθυσμός της χώρας είχε φτάσει επίσημα τα 100 εκατομμύρια άτομα, παρουσιάζοντας ένα πρόβλημα για ένα έθνος που έχει περιορισμένους πόρους.

Ο μήνας σημαδεύτηκε επίσης από το ξέσπασμα του κοροναϊού και την εξάπλωσή του στη Μέση Ανατολή. Ακριβώς όπως η περιοχή άρχισε να καταγράφει τις πρώτες της περιπτώσεις, πολλά έθνη στην περιοχή ανακοίνωσαν ορισμένα περιοριστικά μέτρα σε μια προσπάθεια περιορισμού του ιού.

Το Κατάρ εκκένωσε τους πολίτες του από το Ιράν, το Κουβέιτ έστειλε τα αεροσκάφη εκκένωσης στην Ιταλία, το Ισραήλ άρχισε να σφραγίζει τα σύνορά του, το Ιράκ απαγόρευσε τις συγκεντρώσεις και απαγόρευσε τα ταξίδια σε πολλά κράτη και το Ιράν ανακοίνωσε εσωτερικούς περιορισμούς ταξιδιού.

Μάρτιος:

• 1 Μαρτίου – Η Τουρκία ξεκινά την επιχείρησή της Spring Shield στη Συρία, μετά από ένα περιστατικό στο οποίο σκοτώθηκαν τουλάχιστον 34 Τούρκοι στρατιώτες και δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν στο Idlib, μια ζώνη απο κλιμάκωσης στη βορειοδυτική Συρία. Η Άγκυρα κατηγόρησε την επίθεση σε δυνάμεις πιστές στον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ Άσαντ. Ο στόχος της επιχείρησης ήταν να απομακρύνει τις συριακές δυνάμεις από τους 12 τουρκικούς σταθμούς παρατήρησης στο Idlib που ιδρύθηκαν μετά τη συμφωνία του Σότσι του 2018.
• 2 Μαρτίου – Το Ισραήλ πηγαίνει στις κάλπες για τρίτη φορά σε λιγότερο από δύο χρόνια. Το αποτέλεσμα του κοινοβουλευτικού αγώνα ήταν ότι το κόμμα Likud του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου διατήρησε το προβάδισμα, κερδίζοντας 36 από τις 120 έδρες στην αίθουσα της χώρας.
• 19 Μαρτίου – Ο Νετανιάχου κηρύσσει κατάσταση έκτακτης ανάγκης και εθνικό κλείδωμα σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης της εξάπλωσης του ιού. Τα δημόσια ιδρύματα, οι επιχειρήσεις και τα γραφεία έκλεισαν, δεν επιτρέπεται στους Ισραηλινούς να ξεπεράσουν την ακτίνα ενός χιλιομέτρου από τα σπίτια τους και οι περισσότερες δημόσιες συγκοινωνίες σταμάτησαν.

Απρίλιος:

• 20 Απριλίου – Μετά από τριάντα γύρους εκλογών και περισσότερο από ένα χρόνο πολιτικού αδιέξοδο, ο Νετανιάχου και ο πρώην αρχηγός του προσωπικού Μπέννι Γκάντς συμφωνούν να σχηματίσουν κυβέρνηση.
• 22 Απριλίου – Το Ιράν εγκαινιάζει το Nour 1, τον πρώτο του στρατιωτικό δορυφόρο στο διάστημα. Αναπτύχθηκε από το Ισλαμικό Επαναστατικό Σώμα Φρουράς, έπρεπε να συγκεντρώσει πληροφορίες, κάτι που προκάλεσε έντονη καταδίκη από τις ΗΠΑ.
• 27 Απριλίου – Ο Βασιλιάς Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας εκδίδει διάταγμα με το οποίο ανακοινώνει ότι η χώρα του δεν θα καταδικάζει πλέον τους ανθρώπους σε θάνατο εάν είχαν διαπράξει εγκλήματα ενώ εξακολουθούν να είναι ανήλικοι. Η ανακοίνωση ήρθε δύο ημέρες αφότου το αραβικό έθνος δήλωσε ότι θα απαγορεύσει το μαστίγιο.

Ενδέχεται:

• 17 Μαΐου – Η 35η κυβέρνηση του Ισραήλ ορκίστηκε στην Ιερουσαλήμ, τερματίζοντας σχεδόν δύο χρόνια πολιτικού αποκλεισμού. Ο Νετανιάχου διατήρησε την έδρα του ως πρωθυπουργός της χώρας, ενώ ο Γκάντς έγινε υπουργός Άμυνας του. Ο συνασπισμός δέχθηκε επίθεση για την πιο «σπατάλη» κυβέρνηση, με 36 υπουργούς και 16 αναπληρωτές υπουργούς, – όλα κατά τη διάρκεια της οργισμένης κοροναϊκής και της οξείας οικονομικής κρίσης που έχει ξεκλειδώσει.
• 20 Μαΐου – Ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς δηλώνει ότι ο συντονισμός ασφάλειας της ΠΑ με το Ισραήλ ήταν “άκυρος”. Αυτό ακολούθησε την απόφαση του Νετανιάχου να προχωρήσει με τα σχέδιά του να επεκτείνει την κυριαρχία του Ισραήλ σε τμήματα της Δυτικής Όχθης. Η πρωτοβουλία αποσύρθηκε τον Ιούλιο και οι Παλαιστίνιοι επανέλαβαν τη συνεργασία τους με το Ισραήλ τον Νοέμβριο.

Ιούνιος:

• 4 Ιουνίου – Η Εθνική Συμφωνία που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ δήλωσε ότι καθιέρωσε τον πλήρη έλεγχο της πρωτεύουσας της Λιβύης Τρίπολη, εκδιώκοντας τις δυνάμεις του στρατηγού Khalifa Haftar από την περιοχή.
• 15 Ιουνίου – Η Τουρκία ξεκινά την επιχείρηση Claw-Eagle and Tiger στο βόρειο Ιράκ, με στόχο τη διασφάλιση της “ασφάλειας του τουρκικού λαού και των συνόρων” και την εξουδετέρωση της απειλής του PKK και άλλων κουρδικών ομάδων που η Άγκυρα θεωρεί τρομοκράτες.
• 17 Ιουνίου – Η κυβέρνηση Τραμπ ξεφορτώνει ένα νέο κύμα κυρώσεων κατά συριακών αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Προέδρου Άσαντ και της συζύγου του Άσμα. Η ιδέα ήταν να αποτραπεί η Συρία να πάρει τα απαραίτητα κεφάλαια και να την ωθήσει στις διαπραγματεύσεις υπό την ηγεσία του ΟΗΕ.

Ιούλιος:

• 1 Ιουλίου – Το κοινοβούλιο του Ισραήλ, η Κνεσέτ, έπρεπε να ψηφίσει το λεγόμενο σχέδιο προσάρτησης του Νετανιάχου που στοχεύει στην εφαρμογή της ισραηλινής κυριαρχίας σε τμήματα της Δυτικής Όχθης, αλλά η πρωτοβουλία ήταν άθικτη, προκαλώντας απογοήτευση στους συντηρητικούς κύκλους της χώρας.
• 10 Ιουλίου – Το μουσείο της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε τζαμί μετά την ανακοίνωση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που προκάλεσε οργή μεταξύ των λατρείων της χώρας και της διεθνούς κοινότητας.

• 20 Ιουλίου – Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ξεκίνησαν τον πρώτο τους πύραυλο στον Άρη. Η αποστολή δεν έπρεπε να προσγειωθεί στον πλανήτη, αλλά μάλλον να την τροχιάσει για ολόκληρο το Αριανό έτος 687 ημερών.

Αύγουστος:

• 2 Αυγούστου – Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ξεκίνησαν επιχειρήσεις στο Μπαράκα, τον πρώτο αραβικό πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας. Η ιδέα πίσω από το έργο ήταν να απομακρυνθεί η χώρα από την εξάρτησή της από το πετρέλαιο και να υιοθετηθούν πιο βιώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, προκάλεσε ανησυχίες σε ορισμένους κύκλους στη Μέση Ανατολή που ισχυρίστηκαν ότι το εργοστάσιο ενδέχεται να απειλήσει την ασφάλεια και τη σταθερότητα της περιοχής.

• 4 Αυγούστου – Έκρηξη λικνίζει το λιμάνι της Βηρυτού, πρωτεύουσα του Λιβάνου. Η έκρηξη μεγάλης ποσότητας νιτρικού αμμωνίου που αποθηκεύτηκε εσφαλμένα στην τοποθεσία οδήγησε στο θάνατο τουλάχιστον 200 ατόμων και άφησε 300.000 άλλους άστεγους. Η έκρηξη κατέστρεψε την ήδη εύθραυστη οικονομία του Λιβάνου και εξόργισε τις μάζες, οι οποίες έκριναν υπεύθυνη την αμέλεια της κυβέρνησης για την καταστροφή.

• 13 Αυγούστου – Ο Νετανιάχου ανακοινώνει ότι το Ισραήλ θα δημιουργήσει επίσημες σχέσεις με τα ΗΑΕ που θα γίνουν το τρίτο αραβικό έθνος που θα αναγνωρίσει τη χώρα της Μέσης Ανατολής.

Σεπτέμβριος:

• 15 Σεπτεμβρίου – Το Ισραήλ, τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν υπογράφουν ιστορικές συμφωνίες εξομάλυνσης στην Ουάσιγκτον. Οι συμφωνίες αγκαλιάστηκαν από τη διεθνή κοινότητα, αλλά καταδικάστηκαν από τους Παλαιστίνιους και ορισμένους περιφερειακούς φορείς.
• 29 Σεπτεμβρίου – Πέθανε ο αρχηγός του Κουβέιτ, Σεΐχ Σάμπαχ αλ-Αχμάντ αλ-Τζέμπερ αλ-Σαμπά. Έγινε γνωστός ως «πρύτανης της αραβικής διπλωματίας», υπηρέτησε ως μεσολαβητής σε αρκετές περιφερειακές συγκρούσεις, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης των δεσμών με κράτη που υποστήριξαν το Ιράκ, μετά τον πόλεμο εναντίον της χώρας του, και τη διαφωνία μεταξύ του Κατάρ και άλλων κρατών του Κόλπου.

Οκτώβριος:

Νοέμβριος:

Καθ ‘όλη τη διάρκεια του Νοεμβρίου, οι ΗΠΑ ξεφόρτωσαν ορισμένες σαρωτικές κυρώσεις κατά του Ιράν. Σε αυτά περιλαμβάνονται μέτρα κατά του πετρελαϊκού τομέα της χώρας, ιδρύματα που συνδέονται με το Χαμενεϊ και αρκετές εταιρείες.

• 27 Νοεμβρίου – Ο Mohsen Fakhrizadeh, κορυφαίος Ιρανός επιστήμονας και άτομο που θεωρείται ως ένας από τους προγραμματιστές του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, δολοφονήθηκε εκτός της Τεχεράνης. Η Ισλαμική Δημοκρατία έδειξε το δάχτυλο της ευθύνης στο Ισραήλ, ορκίστηκε να εκδικηθεί το αίμα του. Το Τελ Αβίβ δεν επιβεβαίωσε ποτέ αυτούς τους ισχυρισμούς.

Δεκέμβριος: