Για να εκτυπώσετε αυτό το άρθρο, το μόνο που χρειάζεστε είναι να εγγραφείτε ή να συνδεθείτε στο Mondaq.com.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κοροναϊού, εκατομμύρια εργαζόμενοι έχουν εγκαταλείψει τα γραφεία τους και εργάζονται από το σπίτι. Το «καλύτερο παράδειγμα» καθορίζεται εξαρχής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, προσφέροντας στους υπαλλήλους καθεστώς τηλεργασίας πλήρους απασχόλησης.
Στην Κύπρο, η τηλεργασία, με τη μορφή απομακρυσμένης εργασίας ή εργασίας από το σπίτι, μέσω της χρήσης σύγχρονων τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, δεν έχει προβλεφθεί συγκεκριμένα στη νομοθεσία. Η Ευρωπαϊκή Συμφωνία για την Τηλεργασία δεν έχει ενσωματωθεί ακόμη στις συλλογικές συμβάσεις ή στην εθνική νομοθεσία της Κύπρου, αν και όρισε παραμέτρους για την ενσωμάτωσή της από τον Ιούλιο του 2005.
Το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων δεν κάνει ιδιαίτερη διάκριση σε περιπτώσεις τηλεργασίας και ταξινομεί, στην κατηγορία των υποχρεωτικών ασφαλισμένων εργαζομένων, όλους εκείνους που απασχολούνται στην υπηρεσία του εργοδότη, ανεξάρτητα από τον τόπο, τον χρόνο και τον τρόπο εργασίας. Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει, επιπλέον, ότι δεν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ των ισχυόντων κανονισμών και της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας, ιδίως σε σχέση με θέματα ασφάλειας και υγείας και τηλεργασίας. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό δεν έχει δοκιμαστεί ακόμη εντός των ορίων του νόμου και των δικαστηρίων και σε κάποιο στάδιο, όταν ενδέχεται να προκύψουν τέτοια ζητήματα, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν αναλόγως και στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας και Ευρωπαϊκή Συμφωνία.
Η Γερμανία, ως ευρωπαϊκή χώρα, έχει κάνει ένα βήμα μπροστά στην ερμηνεία της ευρωπαϊκής συμφωνίας σχετικά με την τηλεργασία. Μέσω του αρμόδιου υπουργείου, εισήχθη νομοσχέδιο που να αποδεικνύει τη νομική αξίωση του υπαλλήλου σε σχέση με το σπίτι-γραφείο, όπως καλείται στη Γερμανία. Ωστόσο, οι αντιδράσεις είναι έντονες, τόσο από πλευράς εργοδοτών όσο και από πλευράς εργαζομένων. Όπως έχουν επισημάνει πολλοί κριτικοί, η τηλεργασία απαιτεί σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εργοδοτών, ανωτέρων και συναδέλφων, ενώ ένας νόμος θα εγείρει πολλά ερωτήματα: “Πώς ρυθμίζονται οι συνθήκες εργασίας; Πότε και πώς πρέπει να είμαι διαθέσιμος στο σπίτι για τον εργοδότη μου; Τι γίνεται με τον εξοπλισμό γραφείου, όπως ένα γραφείο με ρυθμιζόμενο ύψος που είναι καλύτερο για την πλάτη κάποιου από το τραπέζι της κουζίνας. Και ποιος πληρώνει για τους πόρους;“
Θα μπορούσατε να υποστηρίξετε ότι επιτρέποντας στους υπαλλήλους του να εργάζονται εξ ολοκλήρου στην τηλεργασία θα εξοικονομήσει πόρους από τη συντήρηση κτιρίων και το κόστος λειτουργίας Οι εργαζόμενοι θα εξοικονομούσαν επίσης χρήματα, επειδή δεν θα απαιτείται πλέον να ταξιδεύουν από και προς το χώρο εργασίας τους. Μια κατάσταση win-win, θα σκεφτόταν κανείς. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό που συμβαίνει κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημικής περιόδου δεν είναι ο κανόνας.
Ένα άλλο πρόβλημα που προκύπτει από την τηλεργασία είναι το ζήτημα της ασφάλειας των εργαζομένων. Ο εργαζόμενος που εργάζεται από το σπίτι δεν έχει την ασφαλιστική κάλυψη του εργοδότη σε περίπτωση ατυχήματος, όπως και στο γραφείο, εκτός από δραστηριότητες που “σχετίζονται άμεσα με το αντικείμενο της εργασίας”. Για να δώσω το απλούστερο παράδειγμα: “Όποιος ταξιδεύει ενώ πηγαίνει στην κουζίνα για να φτιάξει τον καφέ του δεν καλύπτεται από τη νόμιμη ασφάλιση ατυχημάτων …”.
Τι γίνεται όμως αν ο υπάλληλος δεν επιθυμεί να κάνει τηλεργασία; Στην πραγματικότητα, αυτό είναι ένα ερώτημα που με προβληματίζει ως εργοδότης. Η τηλεργασία σίγουρα δεν μπορεί να επιβληθεί μονομερώς από τον εργοδότη στον εργαζόμενο κατά της θέλησής του. Θα μπορούσε η άρνηση του υπαλλήλου να συναινέσει σε αυτήν τη μορφή εργασίας να έχει ως αποτέλεσμα την απόλυση ή οποιαδήποτε άλλη δυσμενή μεταχείριση;
Το γεγονός ότι η τηλεργασία δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί σε συλλογικές συμβάσεις στην Κύπρο, ούτε, φυσικά, στη νομοθεσία, αποτελεί ένδειξη χαμηλής προτεραιότητας στην ατζέντα των κοινωνικών εταίρων. Μια πιθανή εξήγηση για αυτό είναι η χαμηλή έως ανύπαρκτη συχνότητα τηλεργασίας στο παρελθόν. Αλλά τώρα, υπό το πρίσμα της πανδημίας του κοροναϊού όπου οι εργαζόμενοι εγκαταλείπουν τα γραφεία τους και εργάζονται από το σπίτι, φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη για ειδικές ρυθμίσεις, αν όχι μέσω νομοθεσίας, τουλάχιστον στο επίπεδο των τομεακών συλλογικών συμβάσεων. Η Κύπρος, ως πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πρέπει να κάνει αυτές τις απαραίτητες τροποποιήσεις προκειμένου να προσαρμοστεί πλήρως στις νέες συνθήκες που προκάλεσε αυτή η πανδημία.
Το περιεχόμενο αυτού του άρθρου προορίζεται να παρέχει έναν γενικό οδηγό για το θέμα. Θα πρέπει να αναζητήσετε ειδικές συμβουλές σχετικά με τις συγκεκριμένες περιστάσεις σας.
ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΑΡΘΡΑ ΣΤΟ: Coronavirus (COVID-19) από την Κύπρο