Η Τουρκία μπορεί να διαπραγματευτεί συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης με την Αίγυπτο στην Ανατολική Μεσόγειο, ανάλογα με την κατάσταση των διμερών δεσμών, δήλωσε την Τετάρτη ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Çavuşoğlu.
“Βλέπουμε την Αίγυπτο να σέβεται την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της (ΑΟΖ) με την Ελλάδα ως θετικό βήμα”, δήλωσε ο κορυφαίος διπλωμάτης της Τουρκίας σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Αντιπρόεδρο της Γεωργίας και τον Υπουργό Εξωτερικών Ντέιβιντ Ζαλκαλιάνη στην Τουρκία πρωτεύουσα Άγκυρα.
Πρόσφατα, ελληνικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η ανακοίνωση της Αιγύπτου για τη διεξαγωγή διαγωνισμού για εξερεύνηση υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο αναγνωρίζοντας την ΑΟΖ που οριοθετείται από την Τουρκία θα μπορούσε να αποτελεί ένδειξη πιθανής συμφωνίας μεταξύ της Άγκυρας και του Καΐρου για το θέμα.
Η ελληνική εφημερίδα Καθημερινή δήλωσε το Σαββατοκύριακο ότι στην ανατολική ζώνη του χάρτη προσφορών, η Αίγυπτος έχει δώσει προσοχή στην υφαλοκρηπίδα που δήλωσε η Τουρκία στα Ηνωμένα Έθνη μετά τη συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης τον Νοέμβριο του 2019. Η εφημερίδα ανέφερε ότι η κίνηση του Καΐρου θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως επιφύλαξη για να εμπλακεί στη διαμάχη σχετικά με την τουρκο-ελληνική υφαλοκρηπίδα στην περιοχή, ειδικά γύρω από την Κύπρο.
Η Καθημερινή είπε επίσης ότι παρόλο που αυτή η κίνηση δεν θα οδηγήσει σε άμεση συμφιλίωση, αυτό δείχνει ότι το Κάιρο άφησε την πόρτα ανοιχτή στην Άγκυρα για μελλοντικές συνομιλίες.
Τον Νοέμβριο του 2019, η Τουρκία και η Λιβύη υπέγραψαν συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης η οποία παρείχε ένα νομικό πλαίσιο για την αποτροπή τυχόν γεγονότων από περιφερειακά κράτη. Κατά συνέπεια, οι προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να καταστήσουν κατάλληλα τεράστια τμήματα της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας της Λιβύης, όταν μια πολιτική κρίση έπληξε τη χώρα της Βόρειας Αφρικής το 2011, αποτράπηκαν.
Η συμφωνία επιβεβαίωσε επίσης ότι η Τουρκία και η Λιβύη είναι ναυτικοί γείτονες. Η οριοθέτηση ξεκινά από το Fethiye-Marmaris-Kaş στη νοτιοδυτική ακτή της Τουρκίας και εκτείνεται μέχρι την ακτογραμμή Derna-Tobruk-Bordia της Λιβύης.
Σε απάντηση, η Αίγυπτος και η Ελλάδα υπέγραψαν συμφωνία τον Αύγουστο του 2020, ορίζοντας μια ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ των δύο χωρών.
Οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου επιδεινώθηκαν όταν ο στρατηγός Abdel-Fattah el-Sissi ανέτρεψε τον πρώτο δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας, Mohammed Morsi, σε πραξικόπημα μετά από ένα μόνο έτος στην εξουσία.
Η Άγκυρα διατήρησε τη θέση της ότι ένας δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος δεν μπορεί να απολυθεί με στρατιωτικό πραξικόπημα και, ως εκ τούτου, εξέφρασε την κριτική του για τον Ελ Σίσσι και τους υποστηρικτές του, συμπεριλαμβανομένης της Δύσης και ορισμένων αντιπάλων της Άγκυρας στην περιοχή του Κόλπου. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση, από την άλλη πλευρά, προέτρεψε την Τουρκία να μην παρέμβει σε ένα ζήτημα που θεωρεί ότι ανήκει στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας. Η διαμάχη οδήγησε στις διμερείς σχέσεις να παραμείνουν αδιέξοδα για πολλά χρόνια.
Πρόσφατα, ωστόσο, έχουν προκύψει σημάδια πιθανής συμφιλίωσης και από τις δύο χώρες, ιδίως λόγω της μεταβαλλόμενης δυναμικής στην Ανατολική Μεσόγειο και της κρίσης Τουρκίας-Ελλάδας σχετικά με τους ενεργειακούς πόρους της περιοχής.
«Δεν είναι ότι δεν συναντιόμαστε με την Αίγυπτο. Υπάρχουν συναντήσεις σε επίπεδο πληροφοριών », δήλωσε ο Çavuşoğlu σε τηλεοπτική συνέντευξη τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου βρισκόταν στην κορυφή της ατζέντας της Άγκυρας και της Αθήνας το 2020. Οι δύο χώρες έχουν διαφωνίες λόγω πολλών ζητημάτων. Η Τουρκία, η οποία έχει τη μεγαλύτερη ηπειρωτική ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο, απέρριψε αξιώσεις θαλάσσιων συνόρων από την Ελλάδα και την ελληνοκυπριακή διοίκηση. Τόνισε ότι αυτές οι υπερβολικές αξιώσεις παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα τόσο της Τουρκίας όσο και της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ). Αντί να επιλέξει την επίλυση προβλημάτων με την Τουρκία μέσω διαλόγου, η Ελλάδα, σε πολλές περιπτώσεις, αρνήθηκε να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και επέλεξε να συσπειρώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση για να πάρει μια αυστηρότερη στάση εναντίον της Άγκυρας.
Τον Ιανουάριο, η Τουρκία και η Ελλάδα ξεκίνησαν τις πρώτες άμεσες διερευνητικές συνομιλίες σε σχεδόν πέντε χρόνια για να αντιμετωπίσουν τις διαφορές τους σχετικά με τα δικαιώματα κυριαρχίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή η συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη, στον 61ο γύρο, διήρκεσε μόνο λίγες ώρες, αλλά και οι δύο πλευρές δήλωσαν ότι συμφώνησαν να συναντηθούν ξανά στην Αθήνα.