Τα τελευταία χρόνια, η Ανατολική Μεσόγειος ξεχώρισε ως ξεχωριστή υποπεριοχή, έχοντας μεγάλη προσοχή στην περιφερειακή και διεθνή σκηνή – πολιτικά, στρατηγικά και οικονομικά. Η ανακάλυψη φυσικού αερίου στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες του Ισραήλ, της Κύπρου και της Αιγύπτου και το σαφές δυναμικό για την ανακάλυψη πρόσθετων πεδίων φυσικού αερίου στα οικονομικά ύδατα άλλων χωρών όπως ο Λίβανος, αποτέλεσαν σημαντικό καταλύτη για την ανάπτυξη νέας περιφερειακής αρχιτεκτονικής αφενός, και της αυξανόμενης έντασης μεταξύ τμήματος των χωρών που εμπλέκονται αφετέρου. Η διμερής σχέση μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου, η οποία έχει γίνει πολύ στενή την τελευταία δεκαετία, υπήρξε με πολλούς τρόπους ο ακρογωνιαίος λίθος των περιφερειακών συμμαχιών που έχουν υφανθεί τα τελευταία χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση, μια ισραηλινή-κυπριακή συμφωνία σχετικά με την ανάπτυξη του φυσικού αερίου Ishai-Αφροδίτη μπορεί να αποτελέσει σημαντικό ορόσημο για τις μοναδικές συνθήκες που δημιουργούνται στην περιοχή.
cnxps.cmd.push (function () {cnxps ({playerId: ’36af7c51-0caf-4741-9824-2c941fc6c17b’}). render (‘4c4d856e0e6f4e3d808bbc1715e132f6’);});
if (window.location.pathname.indexOf (“656089”)! = -1) {console.log (“hedva connatix”); document.getElementsByClassName (“divConnatix”)[0].style.display = “κανένας”;}
Η δεξαμενή, η οποία ανακαλύφθηκε πριν από περίπου 10 χρόνια, είναι ένα διασυνοριακό πεδίο μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, το μεγαλύτερο μέρος της από την κυπριακή πλευρά και το υπόλοιπο από την ισραηλινή πλευρά. Τον Δεκέμβριο του 2010, οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία που οριοθετεί τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ τους. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, συμφώνησαν να συνεργαστούν για την ανάπτυξη διασυνοριακών πεδίων φυσικού αερίου που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί. Ένα χρόνο αργότερα, το εν λόγω πεδίο ανακαλύφθηκε. Οι δύο χώρες συμφώνησαν πράγματι ότι πρόκειται για διασυνοριακό πεδίο, και έμεινε να καθοριστεί το ακριβές τμήμα κάθε χώρας.
Πρόκειται για μια κοινή διαδικασία στην παγκόσμια αγορά ενέργειας, η οποία επιλύεται στις περισσότερες περιπτώσεις σε διάφορες μορφές συμφωνιών μεταξύ των χωρών και των σχετικών ενεργειακών εταιρειών. Τον Απρίλιο του 2014, το Ισραήλ και η Κύπρος υπέγραψαν ακόμη και μια άλλη συμφωνία, σχετικά με την ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια της γεώτρησης του χωραφιού, προκειμένου να καθοριστεί το μερίδιο καθενός από τις χώρες.
Ωστόσο, από τότε και παρά τις πολλές συζητήσεις, δεν υπήρξε πραγματική πρόοδος. Επιπλέον, η Κύπρος έχει λάβει αρκετά σημαντικά βήματα, δείχνοντας ότι σκοπεύει να προχωρήσει στην ανάπτυξη του τομέα, ακόμη και πριν από μια συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών. Αυτές οι ενέργειες ελήφθησαν με έκπληξη από την ισραηλινή πλευρά, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη τη στενή σχέση μεταξύ των δύο χωρών και την υπόθεση ότι αυτές είναι κοινές διαφορές που διευθετούνται με αναγνωρισμένες διαδικασίες, σίγουρα μεταξύ φιλικών χωρών.
Υπό τις τρέχουσες περιφερειακές συνθήκες, με τη στρατηγική σχέση που υπάρχει μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου, μια συμφωνία γύρω από το εν λόγω πεδίο φυσικού αερίου εξυπηρετεί τα συμφέροντα των δύο χωρών και το περίγραμμα της περιφερειακής συνεργασίας που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια. Η επιλογή εξαγωγής αυτού του πεδίου είναι πιθανότατα προς την Αίγυπτο.
Οι λόγοι είναι προφανείς: Πρώτον, η ολοκλήρωση της συμφωνίας και η εφαρμογή του εμπορικού δυναμικού του τομέα, θα δείξει καλά τα αποτελέσματα της περιφερειακής συνεργασίας που δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια σε μια περιοχή γνωστή για την αστάθεια της. Μπορεί να είναι ένα συγκεκριμένο παράδειγμα του «καρπού της ειρήνης», το οποίο κατά καιρούς είναι απρόθυμο να ακολουθήσει εξαιρετικά σημαντικές στρατηγικές συμφωνίες.
Δεύτερον, όπως αναφέρθηκε, το Ισραήλ και η Κύπρος έχουν μια στενή και ζεστή σχέση. Είναι, λοιπόν, πολύ εκπληκτικό το γεγονός ότι αυτές ακριβώς οι χώρες δεν επιλύουν ένα πολύ κοινό και τεχνικό ζήτημα. Αυτό το αίσθημα ανησυχίας εντείνεται μόνο υπό το φως των πρόσφατων διαπραγματεύσεων μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου, αν και είναι δύσκολο και δύσκολο ενόψει της περίπλοκης σχέσης μεταξύ των δύο χωρών, η οποία είναι πιθανό να αντιμετωπίσει επίσης το ζήτημα των διασυνοριακών πεδίων που αναμένεται να ανακαλυφθούν αργότερα. Μια ισραηλινή-κυπριακή συμφωνία θα στείλει ένα ενθαρρυντικό και ζωτικό μήνυμα, ειδικά σε μια περιοχή όπως η Μέση Ανατολή.
Τρίτον, μια τέτοια συμφωνία θα έστελνε ένα θετικό μήνυμα στη νέα διοίκηση του Λευκού Οίκου. Στην πραγματικότητα, οι πιο ρεαλιστικές φωνές που ακούγονται τις τελευταίες ημέρες από την Άγκυρα πρέπει να περιλαμβάνουν προθυμία, αν και υπό όρους, για τη βελτίωση του διαλόγου με το Ισραήλ, θα πρέπει να θεωρηθεί ως ένα φιλόξενο μήνυμα προς την Ουάσινγκτον. Και φυσικά, ας μην ξεχνάμε ότι η εταιρεία «Chevron», ένας από τους ιδιοκτήτες του χωραφιού, προσχώρησε πρόσφατα στην Ανατολική Μεσόγειο Λέσχη.
Η κρίση COVID-19 έχει πλήξει σημαντικά την παγκόσμια αγορά ενέργειας. Οι διεθνείς εταιρείες ενέργειας θα δυσκολευτούν τώρα να επενδύσουν τα απαραίτητα ποσά για την ανάπτυξη πεδίων φυσικού αερίου και πετρελαίου. Η δεξαμενή Ishai-Aphrodite βρίσκεται σε σχετικά προχωρημένο στάδιο. Αυτό το γεγονός, εκτός από τον αναμενόμενο σκοπό του για την περιφερειακή αγορά, μπορεί να βοηθήσει στην αξιοποίηση του σαφούς δυναμικού του, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά-στρατηγικά.
Ο πρεσβευτής (συν.) Michael Harari είναι πρώην Πρέσβης του Ισραήλ στην Κύπρο, υπηρέτησε σε υψηλού επιπέδου θέσεις στο Ισραηλινό Υπουργείο Εξωτερικών, είναι λέκτορας Πολιτικών Επιστημών στο Yezreel Valley College και είναι σύμβουλος στρατηγικής, σχεδιασμού πολιτικής και ενέργεια.