Τρίτος τρόπος, ελληνοκυπριακές προοπτικές

Όχι μόνο ο Τουρκοκύπριος ηγέτης της αντιπολίτευσης Kudret Özersay, ορισμένοι Ελληνοκύπριοι πολιτικοί έχουν επίσης μιλήσει για «τρίτο δρόμο» στην ειρήνη της Κύπρου. Αυτές οι προτάσεις, προφανώς, δεν ταιριάζουν απαραιτήτως, αλλά ακόμα απουσία κοινού εδάφους για να προχωρήσουμε, μοιάζουν πολύ με τους Βρετανούς «μη-σχέδιο», μπορεί πράγματι να εξερευνηθούν.

Η «γη για τακτοποίηση» μπορεί να είναι η περίληψη της πρότασης που παρουσιάστηκε πρόσφατα από τον αναπληρωτή ηγέτη του Δημοκρατικού Ράλι (Disy), Χάρις Γεωργιάδης, κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στην εφημερίδα Καθημερινή.

Υποφέροντας από την τυπική φοβία των περισσότερων Ελληνοκυπρίων πολιτικών, ο Γεωργιάδης τόνισε ότι σε μια ομοσπονδιακή διευθέτηση η τουρκική πλευρά θα πάρει «το μόνο πράγμα που έχουμε, την Κυπριακή Δημοκρατία». Ωστόσο, τόνισε ότι μόνο εάν οι Τούρκοι συμφωνήσουν να παραδώσουν τις πόλεις Μόρφου (Γκουσέλγιουρτ) και Βαρόσα, πλήρη απόσυρση στρατευμάτων και τερματισμό του συστήματος εγγυήσεων, θα μπορούσε να υποστηρίξει μια ομοσπονδιακή διευθέτηση. Δηλαδή, όπως λένε, όταν τα ψάρια ανεβαίνουν σε ένα δέντρο.

Τι προτείνει όμως αν είναι εναντίον μιας ομοσπονδίας; Θα υποστήριζε ένα ψήφισμα δύο κρατών; Σιγουρα οχι. Ο τρίτος τρόπος που προτείνει ο Γεωργιάδης είναι δυστυχώς αυτό που έχουν κάνει όλοι οι Ελληνοκύπριοι ηγέτες: Φαίνονται σαν να διαπραγματεύονται μια διευθέτηση αλλά παίζουν εγκαίρως, να χτίζουν διεθνή πίεση στην Τουρκία, να εξαντλούν τον Τουρκοκυπριακό αγώνα για πολιτική ισότητα, αποτελεσματική συμμετοχή στη διακυβέρνηση και σταδιακά με μια βήμα προς βήμα κίνηση «πείστε» τους Τουρκοκύπριους σε ένα προνομιακό καθεστώς μειονότητας στην Κυπριακή Δημοκρατία, χωρίς συμβιβασμούς από την «αποτελεσματικότητα στη διακυβέρνηση».

Όταν ρωτήθηκε πώς θεωρούσε την «ενδιάμεση και εξελικτική προσέγγιση» της Πόλης Πολυβίου, εξέχοντος δικηγόρου και μέλος της ομάδας διαπραγματεύσεων του Ελληνοκύπριου ηγέτη Νίκου Αναστασιάδη, ο Γεωργιάδης είπε: «Πολύ ενδιαφέρον».

Σε μια μακρά ανάλυση που έγραψε το 2018, ένα χρόνο αφότου ο Ελληνοκύπριος ηγέτης σοκαρίστηκε κατά τη λεγόμενη διαδικασία Crans Montana, ο Πολυβίου πρότεινε στις πλευρές κάποιες ριζικές αλλαγές στη μεθοδολογία των συνομιλιών: να εγκαταλείψουν τον «ολοκληρωμένο διακανονισμό» ως καθώς και η «υγιεινή προσέγγιση» σύμφωνα με την οποία «τίποτα δεν συμφωνείται έως ότου συμφωνηθούν όλα». Δηλαδή, πρότεινε, τη «διαμερισματοποίηση» του προβλήματος και να προχωρήσει βήμα προς βήμα. Στο

Τουρκοκυπριακή πλευρά, υπάρχουν πάρα πολλοί πελάτες για να αγοράσουν μια τέτοια προσέγγιση.

Επιπλέον, ο Πολύβιου, που πιστεύεται ότι είναι η «φωνή» του Αναστασιάδη, έγραψε: «Μερικές φορές απαιτείται αυτοεξέταση και πιθανώς ανατροπή υπαρχόντων πεποιθήσεων, προσεγγίσεων και τακτικών. Ήταν ο Λίνκολν, που σε ένα σημείο του εμφυλίου πολέμου στην Αμερική, ισχυρίστηκε ότι μερικές φορές «πρέπει να ξανασκεφτούμε».

Οι πολύ έντονες ανησυχίες του Πολύβου σχετικά με έναν ομοσπονδιακό διακανονισμό που βασίζεται στις αρχές της «πολιτικής ισότητας» και της «αποτελεσματικής συμμετοχής στη διακυβέρνηση» για λόγους – όπως υπογραμμίζει μερικές φορές και ο Αναστασιάδης – θα έβαζαν την πλειοψηφία υπό τον κανόνα της κοινότητας των μειονοτήτων να επιδείξουν μια μειονεκτική νοοτροπία: Να μην μοιραστούμε την κυριαρχία και την εξουσία με τους Τουρκοκύπριους και να διατηρήσουμε με οποιοδήποτε κόστος την Κυπριακή Δημοκρατία, διότι εάν μια τριβή ξεσπάσει μεταξύ των δύο συνιστωσών κρατών σε μια ομοσπονδιακή Κύπρο, οι Τούρκοι μπορεί να βγουν με το δικό τους κράτος με νόμιμη θέση στην Διεθνής κοινότητα.

Τι προτείνει λοιπόν ο Πολύβου; Προτείνει πράγματι να πάει σε μια Κυπριακή Δημοκρατία με μια αυτόνομη τουρκοκυπριακή περιοχή περίπου 28,6 σε στάδια που περιγράφει ως «ενδιάμεση και εξελικτική προσέγγιση».
Η τουρκική πλευρά πιθανότατα θα αντιταχθεί στο τελικό αποτέλεσμα που έχει στο μυαλό του ο Πολύβου, αλλά όντως προσέφερε μια διαφορετική προσέγγιση, όπως ακριβώς προτείνει ο erszersay.

Ελλάδα, Kudret Özersay,

.Source