Τέσσερα στα 10 άτομα στην Κύπρο δεν έχουν προϋπολογισμό για τα έξοδά τους, σύμφωνα με έρευνα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (CBC) η οποία παρουσίασε το πρόβλημα του χαμηλού χρηματοοικονομικού γραμματισμού στη χώρα σε έρευνα που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το επίπεδο χρηματοοικονομικού γραμματισμού στην Κύπρο είναι χαμηλό σε σύγκριση με τις χώρες που περιλαμβάνονται στο δείγμα του ΟΟΣΑ και ανήκουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο.
Συνολικά 1.000 άτομα ηλικίας 18 έως 79 ετών από όλες τις περιοχές κλήθηκαν να απαντήσουν σε ένα ερωτηματολόγιο που ετοίμασε σε συνεργασία με τον Δρ Παναγιώτη Ανδρέου και τον Δρ Dennis Philip από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (Tepak) και το Πανεπιστήμιο Durham, αντίστοιχα.
Τα αποτελέσματα επισημαίνουν επίσης τα χαμηλά επίπεδα χρηματοοικονομικής παιδείας σε συγκεκριμένες υποομάδες του πληθυσμού, όπως οι νέοι.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι νέοι ηλικίας 18 έως 29 ετών έχουν χαμηλότερο βαθμό χρηματοοικονομικής παιδείας από τον γενικό πληθυσμό. Αυτή η ομάδα έχει καταγράψει τη χαμηλότερη απόδοση σε όλες τις διαστάσεις του χρηματοοικονομικού γραμματισμού (γνώση, συμπεριφορά και νοοτροπία).
Όσον αφορά την οικονομική συμπεριφορά, μόνο ένας στους πέντε νέους συμμετέχει στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο νοικοκυριό τους. Επίσης, τέσσερα στα δέκα άτομα στην Κύπρο δεν έχουν προϋπολογισμό για τα έξοδά τους.
Σε ερωτήσεις που καλύπτουν σημαντικές έννοιες της χρηματοοικονομικής γνώσης, το ποσοστό των γυναικών που απάντησαν σωστά ήταν χαμηλότερο από αυτό της εμένα. Ταυτόχρονα, ωστόσο, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι οι γυναίκες αναγνωρίζουν αυτήν την έλλειψη γνώσεων σχετικά με οικονομικά θέματα.
«Αυτό είναι το αποτέλεσμα που κάνει τις γυναίκες τους καλύτερους αποδέκτες πληροφοριών από εκπαιδευτικά προγράμματα. Αυτό συμβαδίζει με τις διεθνείς μελέτες, οι οποίες δείχνουν ότι τα προγράμματα χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης φαίνεται να είναι ιδιαίτερα επιτυχημένα στον γυναικείο πληθυσμό », δήλωσε η ΚΤΚ.
Ο οικονομικός γραμματισμός στην Κύπρο φαίνεται επίσης να σχετίζεται άμεσα με το εκπαιδευτικό επίπεδο. Όσο υψηλότερο είναι το ακαδημαϊκό επίπεδο εκπαίδευσης των ανθρώπων, τόσο υψηλότερη είναι η συνολική βαθμολογία τους στον οικονομικό γραμματισμό.
Υπάρχει επίσης μια συσχέτιση με τον τύπο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που έλαβαν οι άνθρωποι. Εκείνοι που έχουν εκπαιδευτεί είτε στα οικονομικά είτε στην επιστήμη τείνουν να έχουν καλύτερη βαθμολογία στον οικονομικό γραμματισμό από εκείνους που έχουν εκπαιδευτεί σε άλλους κλάδους, σύμφωνα με την έρευνα.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ του οικονομικού γραμματισμού και του εισοδήματος των νοικοκυριών, καθώς, όσο υψηλότερο είναι το εισόδημα των νοικοκυριών, τόσο υψηλότερη είναι η συνολική βαθμολογία.
Ωστόσο, οι απαντήσεις στον γενικό πληθυσμό σε θέματα διαφοροποίησης χαρτοφυλακίου ήταν «απογοητευτικές».
«Αυτό αναφέρεται στις κρίσεις που πέρασε η κυπριακή οικονομία το 2000 (κρίση στο χρηματιστήριο) και το 2012-2013 (χρηματοπιστωτική κρίση), όπου έγινε σαφές ότι, μεταξύ άλλων, η έλλειψη διαφοροποίησης στα χαρτοφυλάκια είχε ως αποτέλεσμα σοβαρές απώλειες επενδυτές / καταθέτες », ανέφερε η μελέτη.
Ένα άλλο ζήτημα στο οποίο οι Κύπριοι φαίνεται να υστερούν είναι η κατανόηση της έννοιας του σύνθετου επιτοκίου που μπορεί να σχετίζεται με τα υψηλά επίπεδα χρέους που αντιμετωπίζουν τα κυπριακά νοικοκυριά και το μεγάλο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην κυπριακή οικονομία, ανέφερε η μελέτη.
“Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, τα χαμηλά επίπεδα χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ευημερία τόσο του ατόμου όσο και της κοινωνίας στο σύνολό της”, ανέφερε.
Η έρευνα είναι μέρος του έργου μιας ad-hoc επιτροπής που συγκροτήθηκε πρόσφατα και έχει επιφορτιστεί με τη χάραξη εθνικής στρατηγικής με στόχο την προώθηση του χρηματοοικονομικού γραμματισμού στην Κύπρο. Τα μέλη της είναι εκπρόσωποι της ΚΤΚ, η οποία έχει συντονιστικό ρόλο, τα υπουργεία Παιδείας και Οικονομικών, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ο Tepak και το Πανεπιστήμιο Κύπρου.