ΑΓΚΥΡΑ: Δήλωση του Λευκού Οίκου σχετικά με συνομιλίες μεταξύ του Τζέικ Σουλίβαν, του συμβούλου εθνικής ασφάλειας του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και του Μπιέρν Σέμπερτ, επικεφαλής του Υπουργικού Συμβουλίου του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ουρσούλα ντε ντερ Λέιν, πυροδότησε εικασίες σχετικά με τη στάση της κυβέρνησης Μπάιντεν στην Άγκυρα.
Μετά την τηλεφωνική συνομιλία την Πέμπτη, η Ουάσινγκτον δήλωσε ότι οι δύο άνδρες «συμφώνησαν να συνεργαστούν σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Τουρκίας».
Είναι ένα χτύπημα για την Τουρκία, η οποία πρόσφατα ξεκίνησε μια επιθετική γοητεία προς τον δυτικό κόσμο, ειδικά μακροχρόνιους αντιπάλους όπως η Ελλάδα. Ορισμένοι αναλυτές αναρωτήθηκαν εάν μια επαναφορά των σχέσεων μεταξύ Ουάσινγκτον και Άγκυρας μπορεί να αποδειχθεί αόριστη καθώς οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων των ΗΠΑ αμφισβητούν όλο και περισσότερο την κατάσταση της «στρατηγικής συνεργασίας» μεταξύ των παραδοσιακών συμμάχων.
Στον ΟΗΕ την ίδια ημέρα, η Ουάσινγκτον ζήτησε την «άμεση απόσυρση» τουρκικών και ρωσικών στρατευμάτων από τη Λιβύη. Αυτό συμβαδίζει με τη συμφωνία εκεχειρίας που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ που υπεγράφη τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, η οποία απαιτούσε από την Τουρκία να αποσύρει τις δυνάμεις της εντός τριών μηνών. Η προθεσμία έληξε στις 23 Ιανουαρίου.
Κατά τη διάρκεια συνόδου του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη Λιβύη, ο Ρίτσαρντ Μιλς, ο ενεργός πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, ζήτησε «την απομάκρυνση των ξένων μισθοφόρων και στρατιωτικών αντιπροσώπων που έχουν στρατολογήσει, χρηματοδοτήσει, αναπτύξει και υποστηρίξει στη Λιβύη».
Ο Samuel Ramani, αναλυτής της Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δήλωσε ότι φαίνεται ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν αγωνίζεται να αναπτύξει μια συνεπή πολιτική για την Τουρκία.
«Από τη μία πλευρά, θέλει μια κλιμάκωση της ανατολικής Μεσογειακής διαμάχης, και πιθανώς χαιρετίζει τις προσπάθειες της Σαουδικής Αραβίας και, σε μικρότερο βαθμό, των ΗΑΕ για τη μείωση των εντάσεων με την Τουρκία», είπε.
«Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, εναλλάσσεται με την Ελλάδα και τη Γαλλία για την απειλή της Τουρκίας για την περιφερειακή σταθερότητα και προσπαθεί να εμπλέξει και τις δύο χώρες γύρω από αυτό».
Αυτά τα μικτά σήματα είναι αποτέλεσμα της επιθυμίας του Μπάιντεν να καθίσει στο φράχτη μεταξύ εκείνων που θέλουν περιορισμό και εκείνων που υποστηρίζουν τη στέγαση της Τουρκίας, δήλωσε ο Ραμάν, και επίσης για να καθησυχάσει το Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο αντιτάχθηκε στην ανεκτική στάση του Τραμπ για την προσέγγιση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Συρία.
«Οι ΗΠΑ πρέπει να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους για την Τουρκία το συντομότερο δυνατό για να αποφύγουν μια περιττή κλιμάκωση από την πλευρά του Ερντογάν», πρόσθεσε.
Η αμφιλεγόμενη αγορά της Τουρκίας για το ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-400 και οι ισχυρισμοί της για πόρους στην ανατολική Μεσόγειο είναι μεταξύ των βασικών ανησυχιών που συμμερίζονται οι Βρυξέλλες και η Ουάσιγκτον.
Την ίδια ημέρα που μίλησαν οι Sullivan και Seibert, το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας της Τουρκίας, το κορυφαίο όργανο εθνικής ασφάλειας της χώρας, δήλωσε ότι η χώρα θα συνεχίσει να διεκδικεί τα δικαιώματά της στην ανατολική Μεσόγειο, το Αιγαίο Πέλαγος και την Κύπρο.
ΥΨΗΛΟΣΦΩΣ
Αυτά τα μικτά σήματα είναι αποτέλεσμα της επιθυμίας του Μπάιντεν να καθίσει στο φράχτη μεταξύ εκείνων που θέλουν περιορισμό και εκείνων που υποστηρίζουν τη στέγαση της Τουρκίας, δήλωσε ο Ραμάν, και επίσης για να καθησυχάσει το Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο αντιτάχθηκε στην ανεκτική στάση του Τραμπ για την προσέγγιση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Συρία.
«Τονίστηκε για άλλη μια φορά ότι η Τουρκία ευνοεί κυρίως τη διπλωματία και τον διάλογο σε κάθε πλατφόρμα για την επίλυση των ζητημάτων του Αιγαίου, της Ανατολικής Μεσογείου και της Κύπρου, αλλά είναι επίσης αποφασισμένη να προστατεύσει τα δικαιώματα, τη συνάφεια και τα συμφέροντά της που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο και συμφωνίες». σύμφωνα με επίσημη δήλωση.
Ο Μάθιου Γκόλντμαν, ειδικός στην Τουρκία από το Σουηδικό Ινστιτούτο Ερευνών στην Κωνσταντινούπολη, δήλωσε ότι πιστεύει ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν θα φοβηθεί να υιοθετήσει μια σχετικά σκληρή γραμμή στις σχέσεις με την Άγκυρα.
«Αλλά ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας μπορεί να έχει ομαδοποιήσει την Κίνα και την Τουρκία επειδή θέλουν να δείξουν ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την ΕΕ στις γεμάτες σχέσεις της με την Τουρκία εξαρτάται σε κάποιο βαθμό από την προθυμία της ΕΕ να βοηθήσει τους Αμερικανούς να αντιμετωπίσουν την Κίνα», είπε. .
Ο Γκόλντμαν δήλωσε ότι ενώ η Τουρκία έχει γίνει μια μεγάλη ανησυχία για την ΕΕ, δεδομένης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και αλλού, τα ευρωπαϊκά έθνη τείνουν να βλέπουν την Κίνα περισσότερο ως οικονομική ευκαιρία παρά ως απειλή.
«Και ενώ οι ΗΠΑ ανησυχούν για τις πρόσφατες κινήσεις της Τουρκίας, το κύριο επίκεντρο της ασφάλειας είναι η Κίνα», πρόσθεσε. «Η κυβέρνηση του Μπάιντεν αναστατώθηκε από την προθυμία της ΕΕ να υπογράψει μια σημαντική επενδυτική συμφωνία με την Κίνα τον Δεκέμβριο, λίγο πριν ο Μπάιντεν γίνει πρόεδρος, επιθυμώντας ότι οι Ευρωπαίοι περίμεναν να συμβουλευτούν τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ»
Ενώ η ομάδα του Μπάιντεν θέλει να επισκευάσει τις σχέσεις με την Ευρώπη μετά τις ζημιές που προκλήθηκαν από την κυβέρνηση Τραμπ, ο Γκόλντμαν προέβλεψε ότι αυτό δεν θα αποκλείσει κάποια παραδοσιακή διπλωματική παραχώρηση
«Ενώ ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Anthony Blinken, Sullivan και η υπόλοιπη ομάδα του Μπάιντεν θα είναι πρόθυμοι να δείξουν ότι η διατλαντική συμμαχία είναι ισχυρή, μπορεί επίσης να θέλουν να σηματοδοτήσουν ότι εάν η ΕΕ συνεργαστεί στενότερα μαζί τους στην Κίνα, θα το κάνουν, με τη σειρά του, να ανταποκρίνεστε περισσότερο στην ΕΕ καθώς αντιμετωπίζει την πρόκληση της Τουρκίας », πρόσθεσε.
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης επιβεβαίωσης της επιτροπής εξωτερικών σχέσεων της Γερουσίας την περασμένη εβδομάδα, ο Blinken κατηγόρησε το συνάδελφο μέλος του ΝΑΤΟ Τουρκία ότι δεν ενεργούσε σαν σύμμαχος. Είπε ότι η Ουάσινγκτον θα επανεξετάσει την πιθανότητα περαιτέρω κυρώσεων στην Άγκυρα για την αγορά του συστήματος S-400.
Τον Δεκέμβριο, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στην Τουρκία, μέσω του νόμου Countering America’s Adversaries Through sctions, για να τιμωρήσουν τη χώρα για τις στρατιωτικές της συμφωνίες με τη Ρωσία και να αποθαρρύνουν οποιαδήποτε άλλη φλερτ με το Κρεμλίνο. Η Ουάσιγκτον θεωρεί την παρουσία S-400 στο τουρκικό έδαφος ως απειλή για τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 και γενικά για τα αμυντικά συστήματα του ΝΑΤΟ.